Duaal leren: een slimme brug tussen school en werk

Sneller aan de slag

Dit schooljaar kozen 5.841 jongeren voor duaal leren als alternatieve leerweg. Daarmee is het aantal leerlingen in duale opleidingen met 30% gestegen ten opzichte van vorig jaar en zelfs verdubbeld sinds 2023. En de impact is zondermeer indrukwekkend: slechts 5,8% van de afgestudeerden uit een duale opleiding is na een jaar nog werkzoekend. Ter vergelijking: in het deeltijds onderwijs is dat 17,4%, in het beroepsonderwijs 7,5% en in het technisch onderwijs 6,6%.

Waarom werkt het zo goed? Omdat jongeren rechtstreeks op de werkvloer worden opgeleid. Afhankelijk van de opleiding spenderen ze drie tot vier dagen per week in een bedrijf, waar ze onder begeleiding van een mentor de kneepjes van het vak leren. De resterende tijd volgen ze algemene vakken in een secundaire school, een centrum voor deeltijds onderwijs, een Syntra-campus of een centrum voor volwassenonderwijs. Dat maakt duaal leren de meest intensieve vorm van werkplekleren.

De vergoeding

Duaal leren is flexibel, maar goed gestructureerd. De manier waarop een jongere aan de slag gaat, hangt af van de opleiding en de bijbehorende overeenkomst. Werkt de leerling gemiddeld minder dan 20 uur per week? Dan is het een onbezoldigde stage. Arbeidt die meer dan 20 uur? Dan heeft die recht op een leervergoeding.

Zo’n leervergoeding is niet meteen het grote geld. Het gaat over een bedrag tussen de 612,50 en 728,70€, afhankelijk van de graad waarin die persoon instapt. De betaling, het vinden van een geschikte werkplek, de screening,… Alles wordt gemonitord door een trajectbegeleider.

Een gouden keuze

Nathan Van den Acker moet je al lang niet meer overtuigen van de voordelen. “De jongen die ik tewerkstel via duaal leren, maakt voor mijn bedrijf echt een verschil. Ik kan me door zijn inzet meer richten op administratie, klantencontact, het oplossen van probleempjes enzovoort. Zaken die ik er vroeger snel moest bijnemen.” Nathan is bedrijfsleider van Elektriciteitswerken Nvandenakker, gespecialiseerd in elektriciteitswerken bij particulieren: renovaties, het conform stellen en vernieuwen van bestaande installaties, nieuwbouwprojecten en domotica.

“Mijn team bestaat uit mezelf en één jonge gast. Die is hier sinds twee jaar aan de slag via duaal leren. Ik kreeg de vraag vanuit Syntra om iemand onder mijn vleugels te nemen. Gelukkig zei ik ‘ja’, die keuze bleek intussen goud waard. Die jongen heeft hem sinds dag één helemaal gesmeten en keihard bewezen. Supergemotiveerd, altijd op tijd, leergierig, een indrukwekkende leercurve. Echt een verademing voor mijn bedrijf. Het is alsof we er een volwaardige kracht bij hebben.”

Een goed rapport impliceert zijdelings ook een goede leraar. “Je moet die werknemers natuurlijk wel doordacht ondersteunen. Hun groei hangt grotendeels af van jouw geduld en vertrouwen. Gun ze de ruimte om fouten te maken en creëer een volwassen werksfeer. Maar baken je grenzen af. Bij mij is het duidelijk, wie misbruik maakt van het vertrouwen, kan beschikken. Maar geloof me, ik heb heel veel minder problemen met jongens uit duaal leren dan met jobstudenten, interims of stagiaires.”

Vooroordelen ontkracht

Het is vandaag de dag niet makkelijk om de juiste mensen te vinden in de branche van Nathan. “De witte raven worden vaak weggeplukt door grote bedrijven met nog grotere beloftes. Duaal leren is zeker een manier om het talent van morgen aan jou te binden. Omdat ze nog zo flexibel zijn, kan je ze ook echt laten passen in je bedrijfsstructuur.”

Nathan spreekt soms met collega-ondernemers over duaal leren. “Sommige collega’s durven er niet mee beginnen omdat ze vrezen dat het teveel papierwerk met zich meebrengt, die jongeren te duur zijn, ze nog teveel moeten leren en niet voltijds inzetbaar zijn. Ik kan steeds elk argument weerleggen.”

“Allereest is de administratie absolute peanuts in vergelijking met een vaste werknemer. Daarnaast kost die jongen mij inderdaad iets, maar slechts een fractie van een vaste werknemer die vaak ook nog veel moet leren. Voorts is de schrik dat je schoolmeester moet spelen, geheel onredelijk. Soms moet je iets inderdaad een paar keer uitleggen, maar dat is gewoon deel van ondernemen. En te weinig inzetbaar? De jongen werkt hier vier dagen per week, goed voor 32 uur. Hij is nog jong, maar met de maturiteit die ik van hem vraag – en die hij toont – krijgt hij heel wat gedaan.

“Ik heb bewust gekozen voor duaal leren, het schoolsysteem verveelde me gewoon. Ik had genoeg van droge theorie en wou echte praktijk”, vertelt Mats Cauwenbergh. Mats is een leergierige, hardwerkende schrijnwerker die te bescheiden is om met veel woorden te vertellen dat het op school gewoonweg te traag ging voor hem. “Ik ben dan via duaal leren zelf op zoek gegaan naar een werkplek. Wie niets vindt, krijgt wel begeleiding van de mentors, maar de meeste jongeren weten wel waar ze terecht hopen te komen.”

“Intussen zit ik in Estland voor een soort Erasmus. Niet veel student schrijnwerkers maken zo’n dingen mee. Maar via duaal leren krijg je die kans, super leerrijk!”

Twijfel je als werkgever om ook iemand in dienst te nemen via duaal leren? Dan geeft Mats nog deze tip mee. “Bespreek het eerst goed met eventuele vaste medewerkers. Het zijn zij die ons het meeste moeten aanleren. Je team moet ons echt willen betrekken, anders gaat het niet lukken.”