Startersatlas UNIZO, Graydon en UCM | Aantal starters in Brussel herneemt, maar met vertraging. Stagnatie in eerste kwartaal 2022.
2021 was een absoluut grand cru-jaar op startersgebied, op federaal niveau. Met 119.830 cases is dat een uitzonderlijk sterke stijging (+12,21%) van het aantal nieuw opgerichte ondernemingen. In het Brussels Gewest werden 12.069 nieuwe eenmanszaken of vennootschappen opgericht, 10,07% van het totaal in België. Dat blijkt uit de nieuwste Startersatlas 2022 van UNIZO, Graydon en UCM, op basis van de intussen definitieve en gedetailleerde cijfers van 2021. Voor het eerste kwartaal van 2022 zien we wel een terugloop van het aantal starters.
“Na een recordjaar is een terugval niet onlogisch, maar ook de huidige economische en geopolitieke situatie speelt een rol”, zegt Danny Van Assche, gedelegeerd bestuurder van UNIZO. “We moeten ten allen tijde vermijden dat de startersmotor sputtert of stilvalt.”
Minder starters per 1000 inwoners in Brussel
Binnen het Brusselse gewest zien we in 2021 12.069 nieuw opgerichte ondernemingen. Enerzijds een stijging ten opzichte van 2020 met 7,06% maar in tegenstelling tot beide andere gewesten geen recordjaar: tijdens de jaren 2017, 2018 en 2019 maten we binnen het Brusselse Gewest beduidend hogere cijfers.
Met 11,0 starters per 1.000 inwoners is de startersdichtheid het hoogst in Vlaanderen. Brussel heeft 9,9 starters per 1.000 inwoners. Het Belgisch gemiddelde is 10,4 in 2021. Enkele jaren geleden was het nog andersom. Het Belgisch gemiddelde was toen lager (8,8 per 1000 inwoners) en Brussel scoorde toen hoger dan Vlaanderen : 10,9 starters per 1000 inwoners in Brussel, 8,9 starters per 1000 inwoners in Vlaanderen.
Mogelijks speelt hier toch stilaan het effect van de afschaffing van de vestigingswet in Vlaanderen. Het is een publiek geheim dat ondernemers die niet de juiste attesten kunnen voorleggen, kiezen om zich in Vlaanderen te vestigen. Een mogelijke indicatie hiervoor is de startersdichtheid in Vlaams-Brabant, die met 12,1 starters per 1000 inwoners de hoogste is van België.
Zo wordt het vestigingsattest een administratieve complicatie, eerder dan een garantie op de kwaliteit van het ondernemerschap in Brussel. UNIZO vraagt aan de Brusselse overheid, niet zozeer om het Vlaams voorbeeld te volgen, maar wel om de toegang tot het attest te vergemakkelijken. Zo zou bijvoorbeeld de organisatie van het centraal examen in meerdere talen kunnen gebeuren. Ook de informatie die hiervoor moet bekend zijn, kan in meer talen ter beschikking worden gesteld. Voor de praktische proeven, die bij het attest beroepskennis horen, zou met tolken kunnen worden gewerkt.
Herneming aantal starters trager in Brussel
In alle sectoren waren er in 2021 wel meer starters dan voor de coronacrisis (2019), behalve voor de horeca. Na een daling in 2020 zien we in de horeca terug een stijging van het aantal starters, maar het cijfer voor 2021 zit wel nog steeds onder het niveau van voor de coronacrisis. In Brussel gaat de herneming trager ! Meerdere sectoren, waaronder de bouw- en dienstensector, zijn nog steeds niet op pre-coronaniveau wat betreft aantal starters. De impact van telewerk en de langdurige beperkende maatregelen op de toeristische en evenementensector laten zich dus overal voelen, niet enkel in de horeca.
Daling van het aantal starters in eerste kwartaal 2022
De recordcijfers van 2021 lijken zich dit jaar niet te herhalen. In België tellen we voor het eerste kwartaal van 2022 30.889 nieuwe starters. Dat is 5,5% minder dan in 2021 (32.672 starters in Q1), maar daarnaast nog steeds het hoogste cijfers sinds jaren. In Brussel is er geen sprake van een daling, maar van een stagnatie : in het eerste kwartaal 2022 zijn er nipt 0,4% meer starters dan in het eerste kwartaal 2021.
Belang van starters
Onze economie heeft doorlopend nood aan nieuw bloed en starters die met creatieve ideeën er volop voor willen gaan en welvaart creëren. Jonge ondernemingen spelen in op nieuwe maatschappelijke trends en dragen bij aan ons sociaal-maatschappelijk weefsel. Ze stellen ook snel mensen te werk. Van alle nieuw opgerichte ondernemingen in 2021 nam 7,12% datzelfde jaar minstens één medewerker in dienst. 6,38% nam 1 tot 4 medewerkers in dienst.
Twee inspirerende starters getuigen
Verschillende elementen hebben ertoe geleid dat ik als zelfstandige gestart ben en gezien de aard van mijn activiteit leek de coronacrisis een bijkomende opportuniteit om dit te doen. Ik stelde vast, vanuit mijn eigen situatie als mama, dat er veel vraag naar én aanbod van tweedehands kinderkleding was. En ook het online verkopen zat in de lift. Daarom vond ik het in de zomer vorig jaar het juiste moment om mijn webshop te lanceren. Het is plezant om te kunnen werken aan een product én een dienst die zowel maatschappelijk als voor mijn klanten zelf, een meerwaarde heeft. Ik organiseer ook pop-up-sales om de omzet te verhogen, want als onderneemster wil ik elke opportuniteit aangrijpen. Momenteel combineer ik de webshop nog met freelance administratief werk voor de non-profitsector.
Katrien Desrumaux, Etterbeek, tweedehands kinderkleding en speelgoed
https://www.little-kameleon.be/
We kregen de gelegenheid om in een pand van de gemeente Schaarbeek een horecazaak te starten. Die kans wilden we niet laten schieten. Het feit dat we met weinig risico hebben kunnen starten en dat we via Actiris de premie voor zelfstandigen kregen, lag zeker aan de basis van onze beslissing. Corona of niet, het belangrijkste was dat we ons eigen project, een zaak waar mensen zich thuisvoelen, konden starten.
Sterre Steins Bisschop, L’Estaminet, Huis der Kunsten, Schaarbeek
De volledige Startersatlas kan je hier downloaden.
UNIZO en UCM wil starters alle kansen bieden om hen voor te bereiden en te ondersteunen. UNIZO organiseert dit voorjaar terug de fysieke Startersroadshows waar starters in contact worden gebracht met experten en adviseurs. Op 17 mei strijkt de roadshow neer in Leuven.