Elke week serveert Danny Van Assche, gedelegeerd bestuurder van UNIZO zijn kijk op diverse actuele thema's die voor jou als ondernemer impact hebben.

Je zal het berichtje in de vaderlandse pers waarschijnlijk niet opgemerkt hebben (omdat we met zijn allen de kaart van de VS aan het bestuderen waren), maar de PVDA maakte een analyse van onze automatische loonindexatie. Je weet wel, het mechanisme dat ervoor zorgt dat de lonen in ons land aangepast worden aan de levensduurte. Aha, dat hadden we gedacht. Maar dat is niet zo, stellen de PVDA’ers. Ze hebben een vergelijking gemaakt tussen de stijging van de gemiddelde lonen in de afgelopen vier jaar en de stijging van de levensduurte. En wat blijkt? De gemiddelde Belg ging er 3859 euro op achteruit. De reden is dat de loonindexatie volgens hen niet correct is.  Samengevat: “too little, too late”. Te weinig, omdat al sinds de jaren negentig de lonen niet aan de inflatie (of de index) worden aangepast maar aan de zogenaamde gezondheidsindex van Jean-Luc Dehaene. Dehaene haalde de prijzen van benzine, tabak en alcohol uit de index waardoor de loonstijgingen gemilderd werden. Daarnaast vindt PVDA dat er te laat wordt ingegrepen. De loonindexatie gebeurt immers in het slechtste geval maar één keer per jaar, waardoor de werknemer te lang loonverlies lijdt. Deze redenering is trouwens niet nieuw.  Ik hoorde Marc Leemans van het ACV tijdens de volle energiecrisis dezelfde redenering maken. En ook Conner Rousseau van Vooruit uitte hierover zijn bezorgdheid, in het kader van de maar niet van de grond komende federale regeringsonderhandelingen.

Diepe zucht. Het is een voorbeeld van hoe je jezelf rijk kan rekenen (of dromen) maar los van elke gevoel voor realiteit. België is één van de weinige landen waar er een algemene loonindexatie bestaat. Het gevolg is dat België ook een van de weinige landen is waar de koopkracht (“wat je met je loon kan kopen”) in de afgelopen jaren niet is afgenomen, maar toegenomen. Van alle westerse rijke landen (verenigd in de OESO) steeg de koopkracht in ons land in 2023 met 2,9%.  Het eerstvolgende land is Nederland waar de koopkracht ook toenam, maar slechts met 0,4%. In zowat alle andere landen nam de koopkracht af, gemiddeld in de OESO zelfs met 3,8%. Maar in plaats van dankbaar te zijn dat deze index dit resultaat bekomt, klaagt men dat het te weinig en te laat is.  En dan vergeet men dat die lonen ook moeten betaald worden. In ons geval door ondernemers, mensen van vlees en bloed die zelf ook te lijden hebben onder de gigantische prijsstijgingen van de afgelopen jaren. PVDA pleit ondertussen ook (net als de vakbonden) voor vrije loononderhandelingen, zonder dat er via een “loonnorm” een verplicht maximum wordt opgelegd (dat de afgelopen periode 0% bedroeg). Wel die loonnorm mag op de schop, als ook het minimum wordt afgeschaft. Geen loonnorm, dan ook geen loonindexering. Echte vrije onderhandelingen.

UNIZO stelt alternatieven voor als dat een brug te ver zou zijn. Na de gezondheidsindex is er volgens ons nood aan een duurzaamheidsindex. Want de enorme inflatie van de afgelopen jaren was te wijten aan de prijs van gas en stookolie. Die prijsstijgingen werden door de werkgever drie keer betaald: de eerste keer om zelf brandstoffen te kopen; de tweede keer omdat de lonen van de werknemers mee stegen; de derde keer via de belastingen omdat de overheid ook nog eens compensaties aan de burgers gaf voor de gestegen kosten. Haal dus de brandstofkosten uit de index, en steun diegenen die het nodig hebben rechtstreeks, in plaats van via hun loon. Dit was trouwens één van de voorstellen die het ook gehaald hadden in een van de versies van de supernota voor de federale regeringsonderhandelingen. Ongetwijfeld zal dit voor de nodige onrust aan de linkerzijde hebben gezorgd. Maar als je blijft geloven dat een sociaal beleid niet eerst verdiend moet worden door ondernemers, die rendabel en concurrentieel zijn, wel dan kom je jezelf vroeg of laat tegen.

Om dan toch iets over de VS te zeggen. Eén van de redenen waarom Trump gewonnen zou hebben, is omdat de mensen de prijzen enorm zagen toenemen, maar hun lonen niet. Wel, in ons land is de gemiddelde koopkracht vorig jaar gestegen en zijn onze werknemers het beste af van de hele westerse wereld. En de ondernemer moet dit dragen. Maak dus alstublieft de mensen niet het omgekeerde wijs.

Danny