Het aantal freelancers in Vlaanderen en Brussel bereikt een recordniveau. De voorbije zomer werd de kaap van 200.000 overschreden. Dat blijkt uit het nieuwste Freelancer Focus Rapport van UNIZO en GraydonCreditsafe. “Freelance is een succesverhaal en dat verrast ons niet”, zegt UNIZO-topman Danny van Assche. “Het is een antwoord op de maatschappelijke vraag naar flexibiliteit, zowel van de opdrachtgever als de freelancer zelf. Door de huidige krapte op de arbeidsmarkt kunnen ze, voor bepaalde opdrachten, een efficiënte en flexibele oplossing bieden voor kmo’s die moeilijkheden hebben om vast personeel te vinden.” 

In augustus 2023 waren er in Vlaanderen en Brussel 208.072 freelancers aan het werk, zo blijkt uit een raming in samenwerking met GraydonCreditsafe. In Vlaanderen waren 169.964 freelancers actief. Ten opzichte van 2022 gaat het om een stijging van 5,3%. Het aantal freelancers in Vlaanderen blijft dus toenemen. Over een periode van vijf jaar gaat het om +33,5%. In Brussel tellen we 38.108 freelancers, een stijging van 2,1% ten opzichte van vorig jaar en 25,3% op vijf jaar tijd.
 

Als we in Vlaanderen de opsplitsing maken volgens sector, wordt duidelijk dat een kwart (26%) van de freelancers zich situeert binnen de consultancy op het gebied van bedrijfsbeheer en op het gebied van public-relations (PR) en communicatie. 13% levert IT-diensten en 11% onderwijsdiensten. Eén op 10 is actief binnen de ‘Creatieve activiteiten, kunst en amusement’. Opgeteld situeert 59,8% van alle freelanceractiviteiten zich in deze sectoren. We zien gelijkaardige cijfers voor Brussel

Freelancers zijn volbloed zelfstandigen, die graag autonoom en flexibel werken en terug te vinden zijn in alle takken van de economie. Daarom wil UNIZO hen niet ondergebracht zien in een of ander 'tussenstatuut', of laat staan dat ze als werknemer worden bestempeld.

Danny Van Assche: “Het zijn ondernemers zonder personeel die hoofdzakelijk, maar niet uitsluitend, in een business-to-business (B2B) context zakelijke diensten verlenen en dit op basis van tijdelijke contracten, opdrachten of projecten. Een essentiële voorwaarde om te kunnen spreken van freelanceactiviteiten is dat de freelancer in kwestie niet onder het gezag staat van zijn of haar opdrachtgever. Hij vervult dus in alle vrijheid de opdracht waarvoor hij werd aangesteld. De manier waarop de freelancer zijn opdracht vervult bepaalt hij zelf. Dat is volbloed ondernemerschap. Freelancers horen dus geenszins thuis binnen een apart of een werknemersstatuut.”

Checklist voor opdrachtgevers

Wat betreft “goed opdrachtgeverschap” is er nog werk aan de winkel. Uit een eerdere bevraging blijkt dat 1 op 3 freelancers regelmatig ervaring heeft met laattijdige betaling van facturen. Ook problemen met contracten, zoals onevenwichtige clausules of gebrek aan transparantie, komen vaak terug.

Goed opdrachtgeverschap gaat in essentie over het invullen van de juiste randvoorwaarden wanneer een onderneming (de opdrachtgever) en een freelancer (de opdrachtnemer) beslissen om samen te werken. In een markt waar freelancers meer dan ooit de keuzevrijheid hebben om al dan niet een opdracht aan te nemen, is goed opdrachtgeverschap cruciaal om iemand te vinden voor die opdracht en die ook tot een goed einde te brengen. Transparante en duidelijke afspraken en open en tijdige communicatie zijn hierin belangrijk.

UNIZO ontwikkelde een checklist voor opdrachtgevers, van het vinden van freelancers, het gebruik van modelcontracten tot een correcte betaalhygiëne. 

UNIZO Freelancers

UNIZO informeert, connecteert en vertegenwoordigt de steeds groeiende groep van freelancers in Vlaanderen en Brussel. Eind 2022 ontving UNIZO hiervoor een European Enterprise Promotion Award (EEPA Award) én de Grand Jury Prize. Uit de meer dan 200 ingediende projecten uit maar liefst 26 landen selecteerde een internationale jury het UNIZO-project 'Love to be Free' als winnaar in de categorie ‘Investing in Entrepreneurial Skills. 

Danny Van Assche: “We pionieren in het informeren en verbinden van freelancers. Dat doen we tijdens verschillende activiteiten en evenementen, zowel online als offline. Het hoogtepunt op de freelance evenementenkalender is het  jaarlijks congres dat nu donderdag 19 oktober wordt georganiseerd onder de naam Freelancer Summit”.

Daarnaast zijn er de coworking days, een perfecte werkdag waar telkens een twintigtal freelancers samen komen werken in een inspirerende werkplek. UNIZO wil freelancers zo veel mogelijk koppelen aan bedrijven en potentiële opdrachtgevers en heeft daar natuurlijk het juiste netwerk voor. Een partnership met het freelance matching platform, GIGHOUSE is daarin een eerste stap. 

“In 2024 pakken we ook uit met het nieuwe evenement, Freelance Fusion. Op dat evenement nodigen we freelancers uit om een mini keynote van 10 minuten te geven rond één onderwerp. We zetten ook steeds meer in op het bevorderen van de samenwerking tussen freelancer en opdrachtgever. Met het Freelance Friendly label erkennen we bedrijven die op een uitstekende manier samenwerken met freelancers en geven we tips en advies aan bedrijven die hun processen nog kunnen verbeteren. Freelance Friday blijft de vaste online afspraak waar zo’n 200 freelancers online verzamelen om tijdens de lunchpauze een keynote te volgen.”

Het volledig Freelancer Focus Rapport met checklist kan u hier downloaden.

Nuttig voor jou