Naar aanleiding van de Internationale Vrouwendag doken Vrouwennet vzw en UNIZO in cijfers rond vrouwelijk ondernemerschap. “Het aantal vrouwelijke ondernemers in België blijft groeien, maar de vooruitgang gaat traag. Opvallend is dat het aandeel jonge onderneemsters sterk toeneemt.  Deze stijging is bemoedigend, maar onvoldoende in tijden waarin diversiteit onder druk staat," stelt Claire Selis, Algemeen Directeur van Vrouwennet vzw. We roepen de overheid op om vrouwelijk ondernemerschap actief te ondersteunen en bestaande drempels weg te nemen. 

Vrouwelijk ondernemerschap zit in de lift, maar het tempo is traag 
Uit recente cijfers blijkt dat steeds meer vrouwen de stap naar ondernemerschap zetten. “In totaal zijn er 454.874 vrouwelijke zelfstandigen actief in België. 35,6% van alle zelfstandigen in ons land is vrouw. Tien jaar geleden (2013) bedroeg het aandeel vrouwelijke zelfstandigen 34,1%, twintig jaar geleden (2003) was dat 33,9%. De groei in het aandeel is er dus zeker, maar we hadden verwacht dat het tempo hoger ging liggen”, duidt Robin Deman, econoom bij UNIZO. Vergeleken met andere Europese landen scoort België met 35,6% vrouwelijke zelfstandigen beter dan Finland en Zweden en vergelijkbaar met Nederland.

Van de vrouwelijke zelfstandigen werkt 59,5% in hoofdberoep, 32,2% in bijberoep en 8,4% blijft actief na pensioen. Ter vergelijking: bij mannen is dat respectievelijk 64,1%, 22,6% en 13,3%. 

"Bijzonder hoopgevend is dat ondernemerschap steeds meer jonge vrouwen aantrekt," aldus Claire Selis. De grootste groep vrouwelijke zelfstandigen bevindt zich nog steeds in de leeftijdscategorie 40-49 jaar (112.147 vrouwen), maar op jongere leeftijd zien we verhoudingsgewijs meer vrouwen. Zo is 37,8 van de zelfstandigen onder de 30 jaar vrouw.

Genderkloof blijft hardnekkig 
Hoewel het percentage vrouwelijke zelfstandigen stijgt, blijft de genderkloof aanzienlijk. Als het gemiddelde groeitempo van de laatste vijf jaar aanhoudt, dan zou het tot  voorbij 2100 duren vooraleer er evenveel mannelijke als vrouwelijke zelfstandige ondernemers in België zijn. 

"Het tempo moet omhoog," benadrukt Claire Selis. "Zeker nu diversiteit internationaal onder druk staat, is versnelling essentieel." Ze verwijst daarmee naar de verontrustende trend waarbij grote ondernemingen hun diversiteits- en inclusieplannen terugschroeven. 

Impact die verder reikt dan winstcijfers 
Vrouwennet vzw wijst op het belang van een divers ondernemerslandschap voor economische én maatschappelijke vooruitgang. "Vrouwelijke ondernemers focussen niet alleen op winst, maar ook op maatschappelijke impact," zegt Selis. "Ze investeren vaker in sociale innovatie, duurzaamheid en inclusieve werkplekken. Hun impact gaat verder dan de cijfers: ze bouwen mee aan een evenwichtigere samenleving." 

Tijdens de recente Onderneemsterslunch met Hare Majesteit Koningin Mathilde, rond het thema ‘Ondernemen met Impact’, deelden 15 onderneemsters hun verhalen over hoe zij economische meerwaarde koppelen aan maatschappelijke verandering. 

Overheid als hefboom voor verandering 
Vrouwennet vzw zet zich op diverse manieren in om vrouwelijk ondernemerschap te stimuleren, onder meer via: 

  • WOMED Award – Jaarlijkse prijs voor de meest beloftevolle en succesvolle vrouwelijke ondernemer in Vlaanderen en Brussel. 
  • Fempreneurs – Mentoringprogramma waarin ervaren onderneemsters (mentoren) jonge of startende onderneemsters (mentees) begeleiden. 
  • Inspiratiecafés – Netwerkevents waar vrouwelijke ondernemers kennis en ervaringen uitwisselen. 
  • Artemis – Netwerk voor vrouwelijke professionals. 

Maar de structurele verandering vereist meer dan initiatieven vanuit het middenveld. Vrouwennet vzw roept de overheid op om vrouwelijk ondernemerschap actief te ondersteunen en bestaande drempels weg te nemen. Dit kan onder andere door: betere toegang tot financiering, flexibelere en toegankelijke kinderopvang, versterking van mentoringprogramma’s, gerichte beleidsmaatregelen om vrouwen te stimuleren én te ondersteunen in hun ondernemerschapstraject. 

Bronnen cijfers: RSVZ en Statbel

Nuttig voor jou