Het aandeel van Visa en Mastercard in de Belgische markt vergroot en dat gaat gepaard met bijkomende kosten. Vooral de koppeling van maaltijd – en ecocheques aan Visa/Mastercard en het beperkt aantal Bancontact betalingen via Apple Pay en Google Pay is zorgwekkend.  Betalingen dreigen voor de handelaar fors duurder te worden. UNIZO, Comeos  en UCM trekken aan de alarmbel. 

Momenteel zijn er drie uitgevers van maaltijd- en ecocheques on ons land: Edenred, Pluxee en Monizze.

Handelaars die deze cheques willen aanvaarden in hun winkel sluiten een overeenkomst met de uitgever(s). De handelaar betaalt voor die aanvaarding een transactiekost, gaande van 1% - 1,55% voor maaltijdcheques en ongeveer 2,75% voor ecocheques. De verwerking van die betaling loopt vandaag volledig via de eigen systemen van de uitgevers.

Recent besliste sommige uitgevers om op haar kaarten ook het betaalschema van Mastercard toe te voegen. Dit zorgt ervoor dat handelaars die vandaag al Mastercard of Debit Mastercard aanvaarden, zonder technische aanpassingen ook de eco-en maaltijdcheques van deze uitgevers kunnen aanvaarden. Het potentieel aanvaardingsnetwerk breidt daardoor sterk uit. Ook andere uitgevers kijken daarom naar dergelijke samenwerking met Mastercard of Visa.

Daar zit voor UNIZO, Comeos en UCM het probleem.

“Voor de klant verandert er niets maar de handelaar krijgt de rekening gepresenteerd.  De verwerking van de betalingen met eco- of maaltijdcheques dreigt daardoor in de toekomst niet langer verlopen via de eigen netwerken van de uitgevers, maar via de netwerken van Mastercard of Visa. Zij zullen een bijkomende vergoeding vragen voor die verwerking*”, klinkt het bij de organisaties.

De organisaties benadrukken dat het aanvaarden van een eco-of maaltijdcheque nu al meer kost dan een Bancontact-betaling. Als een klant 100 euro betaalt in de winkel, dan draagt de handelaar bij een Bancontact-betaling zo’n 0,12 euro transactiekosten. Bij een betaling met maaltijdcheques is dat 1 euro tot 1,55 euro, bij een ecocheque is dat 2,75 euro. Als de betalingen met maaltijd – en ecocheques in de toekomst via Mastercard of Visa zullen verlopen, zal die transactiekost dus nog hoger liggen. Uit een studie van Eurocommerce (2024) blijkt dat de kosten voor handelaars in landen waar de betaling al via de systemen van Visa/Mastercard verlopen tot 20 keer hoger kunnen zijn dan een normale kaartbetaling.

Dat is onaanvaardbaar. UNIZO, COMEOS en UCM vragen om in het Koninklijk Besluit dat de voorwaarden vastlegt om erkend te kunnen worden als uitgever van eco – of maaltijdcheques een maximale vergoeding vast te leggen die aan de handelaar mag worden aangerekend, ongeacht of de verwerking van de betaling via externe netwerken verloopt of niet. 

Apple Pay / Google Pay

Apple Pay en Google Pay worden steeds populairder als betaalsysteem, zeker onder jongeren. Steeds meer ondernemers zijn dus in praktijk verplicht om deze betaalsystemen te aanvaarden. Apple Pay en Google Pay zijn eigenlijk digitale portefeuilles (‘wallets’): in plaats van een fysieke portefeuille waar de eigenaar allerlei betaalkaarten fysiek bewaart (bankkaart, kredietkaarten, …), koppelt de eigenaar die kaarten aan de digitale wallet op zijn smartphone. Bij een betaling in de winkel haalt die eigenaar de smartphone boven, dubbel klikt op de zijknop van zijn smartphone of deblokkeert de smartphone en brengt de smartphone dicht bij de betaalterminal.

Gezien de groeiende populariteit van deze wallets, is het belangrijk dat alle betaalschema’s toegang krijgen tot deze wallets. Vandaag is dat niet het geval. Met uitzondering van Belfius, is er op vandaag geen enkele andere bank die zijn klanten de mogelijkheid biedt om met Bancontact te betalen via Apple Pay.

“Ook hier zien we dat enkel de debet- en kredietkaartschema’s van Visa en Mastercard vandaag aan de wallet gekoppeld worden. En die zijn duurder voor de handelaar dan Bancontact. We vragen uitdrukkelijk aan de banksector om Bancontact ruimer toegang te geven tot deze wallets”, klinkt het bij UNIZO, COMEOS en UCM.

Ter vergelijking: een online betaling met Bancontact kost 0,39 euro. Een online betaling met Visa Debit of Debit Mastercard kost tussen € 0,20 + 1,4% en €0,24 + 1,78%.

Achtergrond: Hoeveel kosten die verschillende betaalmiddelen? 

Het is helaas onmogelijk precies te zeggen hoeveel elektronisch betalen kost, omdat er zoveel methoden zijn, en elke methode meestal verschillende tariefformules kent. Maar stel dat de klant voor 20 euro koopt, dan zal de kostprijs die de ondernemer voor die transactie betaalt ongeveer de volgende zijn:

  • Bancontactbetaling: ongeveer 12 eurocent (hoe meer maandelijkse transacties hoe lager de prijs)
  • Payconiq: 6 eurocent
  • Kredietkaart: ongeveer 20 eurocent (Mastercard, Visa) tot € 0,6 (American Expres, Diners, …)
  • Maaltijdcheque: ongeveer 20 eurocent
  • Ecocheque: ongeveer 55 eurocent

Stel dat de klant voor een groter bedrag aankoopt, bijvoorbeeld 1000 euro, dan zal de kostprijs die de ondernemer betaalt ongeveer de volgende zijn:

  • Bancontactbetaling: ongeveer 12 eurocent (hoe meer maandelijkse transacties hoe lager de prijs)
  • Payconiq: 6 eurocent
  • Kredietkaart: ongeveer 10 euro (Mastercard, Visa) tot 30 euro (American Expres, Diners, …)
  • Maaltijdcheque: ongeveer 10 euro
  • Ecocheque: ongeveer 27 euro

De economische onafhankelijkheid van Europa versterken

In het licht van de huidige geopolitieke situatie, gekenmerkt door onzekerheden en internationale spanningen, is het van cruciaal belang om waakzaam te zijn en onze afhankelijkheid van Amerikaanse spelers niet te vergroten, zoals Christine Lagarde onlangs benadrukte. De groeiende dominantie van Visa en Mastercard in betaalsystemen, ook voor maaltijd- en ecocheques, en hun bevoorrechte integratie in digitale portemonnees zoals Apple Pay en Google Pay, dreigen de economische soevereiniteit van Europa te beperken. Het stimuleren van lokale oplossingen, zoals Bancontact, en het bevorderen van onafhankelijke betaalnetwerken zou de veerkracht en autonomie van de Belgische economie versterken tegenover externe invloeden.

 

* Door gebruik te maken van de netwerken van Visa en Mastercard, wordt een betaling met maaltijd-of ecocheques verwerkt via een vierpartijenmodel, waardoor bijkomende kosten zullen worden aangerekend zoals interchange en scheme fees, bovenop de reeds bestaande transactiekosten. Die bijkomende interchange en scheme fees zijn bovendien niet geplafonneerd zoals bij normale kaartbetalingen, aangezien maaltijd – en ecocheques niet onder de Interchange Fee – Verordening (2015/751) vallen (artikel 1 (2) (c) van de Verordening.