Ondanks recordaantal starters in 2023 toch laagste netto groei van ondernemingen in tien jaar

West-Vlaamse starters hebben de hoogste overlevingskans op 5 jaar

West-Vlaanderen kent na de stevige terugval van 2022 terug een minimale stijging. Dat de starters niet meer stijgen, baart ons wel zorgen. Door het stijgend aantal stopzettingen dreigt ook de netto groei te stagneren. “We kunnen dan ook niet genoeg hameren op het belang van een goed en gezond ondernemersklimaat waar starters de ruimte hebben om te groeien en te experimenteren", zegt Vincent Kint, gedelegeerd bestuurder van UNIZO West-Vlaanderen.

"West-Vlaanderen scoort het best op een goed en gezond ondernemersklimaat. In West-Vlaanderen heb je als starter de hoogste overlevingsgraad met 66%, zeker voor zij die zich laten begeleiden in hun proces en idee."

Bouw, detailhandel en horeca gaan achteruit

Net als de voorbije jaren worden de meeste ondernemingen opgericht in de dienstensector. We tellen 46.508 starters, een aandeel van 38,6% ten opzichte van het totale aantal starters

De tweede grootste sector op niveau van de hoofdgroepen zijn de vrije beroepen. Zij hebben met 19.257 starters een aandeel van 16,0% . Dan volgen de bouwsector (12,3%)  en de detailhandel (7,3%).

In vergelijking met 2022 zien we een daling van het aantal starters in de bouw, detailhandel, horeca en groothandel. Opmerkelijk is dat de horeca over 2021 en 2022 15% meer starters telde, maar nu terug licht daalt (-2,2%). Vooral de evolutie van verschaffers van accommodatie is hiervoor verantwoordelijk.

Geen hoerastemming

Ondanks het grote aantal starters, is er volgens UNIZO, UCM en Graydon geen reden voor een hoerastemming. Door het stijgend aantal stopzettingen is het aantal ondernemingen in nettotermen veel minder sterk gestegen.

Eric Van den Broele: Naast de 120.478 starters in België in 2023 telden we ook 101.973 eenmanszaken en vennootschappen die hun activiteiten hebben stopgezet. Ook dat is een record, we gaan voor de eerste keer over de kaap van honderdduizend stopzettingen, sinds 2018 is het aantal stoppers met een derde gestegen.”

Bovendien gaan ook de faillissementcijfers in stijgende lijn.  Op regionaal niveau zagen we in 2023 binnen het Vlaamse gewest alle records sneuvelen: met 6.234 uitspraken meten we er het hoogste aantal faillissementen ooit: 10,66% méér uitspraken in vergelijking met 2022 en 2,66% méér dan het vorige recordjaar 2013.

 “Op een totaal van 1.266.027 ondernemingen begin 2024 noteren we een nettogroei met 1,46%. Dit is het laagste verhoudingscijfer sedert 2014 (toen 0,27%)”, zegt Vincent Kint. We noteren zelfs een netto-daling van de populatie binnen sectoren als horeca, detailhandel, groothandel en industrie. De grootste netto-aanwas zien we binnen de typische dienstensectoren zoals die van de adviesbureaus aan ondernemingen. Minder ‘vers bloed’ betekent minder kans op nieuwe snelgroeiende ondernemingen, nieuwe motoren van jobcreatie en innovatie. De nettogroei zit op het laagste niveau in tien jaar.”

Die geringe nettogroei gecombineerd met de negatieve evolutie in verschillende sectoren is dus een duidelijk alarmsignaal. Het afkalven van sectoren die typisch de ruggengraat uitmaken van ons Belgisch en Europees economisch kmo-weefsel én de industriële sectoren is ronduit alarmerend.

UNIZO-prioriteit: voer een ondernemersaftrek in

Nergens is de belastingdruk hoger dan in ons land. De grondige fiscale hervorming moet er nu komen, en UNIZO wil dat daarbij ook een ondernemersaftrek wordt ingevoerd.

Vincent Kint: “Ook ondernemers met een eenmanszaak worden belast in de personenbelasting. We moeten hen zuurstof geven. De ondernemersaftrek ondersteunt actieve ondernemers én kan de goesting om te ondernemen stimuleren bij andere personen”, zegt Vincent Kint. “Bovendien is dit een positieve maatregel die het verschil in belastingdruk tussen vennootschappen en eenmanszaken verkleint. Door het invoeren van de ondernemersaftrek van 20% - met een jaarlijks maximum van 20.000 EUR - kunnen zelfstandige ondernemers tot 10,70 procentpunt van hun belastingen besparen. Bovendien verschuift zo het kantelpunt waarop eenmanszaken meer belast worden dan vennootschappen van 42.500 EUR naar 87.500 EUR winsten of baten.”