Persbericht UNIZO Limburg: Limburgs historisch tekort van 467 kinderopvangplaatsen (0 tot 3 jaar) moet weggewerkt worden.

LIMBURG TELT AL JAREN HET LAAGSTE AANTAL OPVANGPLAATSEN PER 100 KINDEREN IN VLAANDEREN

Limburg telt – al jaren – het laagste aantal opvangplaatsen voor kinderen van 0-3 jaar. In het eerste kwartaal van 2023 waren er 9.346 opvangplaatsen. Dit komt neer op 39 plaatsen per 100 kinderen in die leeftijdsgroep (Bron: Agentschap Opgroeien van de Vlaamse overheid).

Het gemiddelde in Vlaanderen bedraagt 44 plaatsen per 100 kinderen. West-Vlaanderen kent het hoogste aantal in Vlaanderen (49 plaatsen), in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is er een gemiddelde van 52 plaatsen per 100 kinderen van 0-3 jaar.

IN EEN AANTAL LIMBURGSE STEDEN EN GEMEENTEN IS HET AANTAL OPVANGPLAATSEN ONDERMAATS

Maar liefst 20 Limburgse gemeenten zitten onder het provinciaal gemiddelde van 39 opvangplaatsen per 100 kinderen in de leeftijdscategorie 0-3 jaar.

Middelgrote steden en gemeenten als Maasmechelen (30) en Houthalen-Helchteren (29) bengelen helemaal achteraan in de Limburgse rangschikking. 

Nochtans is het net in deze gemeenten een uitdaging om een grote groep aan inactieven te kunnen toeleiden naar werk, waarbij kinderopvang één van de mogelijke randvoorwaarden kan zijn. De rangschikking wordt afgesloten door kleinere gemeenten zoals Heers, Voeren en Hechtel-Eksel.  Maar Kortessem, één van de kleinste gemeenten in Limburg, staat bovenaan de lijst met maar liefst 63 opvangplaatsen per 100 kinderen van 0 tot 3 jaar. Tessenderlo en Kinrooi (beiden 56), Sint-Truiden (55) en Leopoldsburg (54) vervolledigen de top 5.

Een lager cijfer aan opvangplaatsen per 100 kinderen betekent echter niet steeds dat het tekort aan opvangplaatsen recht evenredig is.  Cijfers bevestigen bijvoorbeeld dat in bevolkingsgroepen met andere roots ook minder gebruik gemaakt wordt van kinderopvang.  Maar hoe meer ouders zelf voor opvang zorgen, hoe kleiner hun beschikbaarheid voor een job echter blijft.

Deze cijfers geven duidelijk aan dat we in Limburg een historische achterstand in te halen hebben in het aantal kinderopvangplaatsen.  De discussie die momenteel in de Vlaamse regering gevoerd wordt rond al dan niet meer middelen voor kinderopvang willen we nog aanwakkeren met de vraag om in verhouding meer middelen vrij te maken voor Limburg.  Dit om de historische achterstand in te halen.  Willen we op het Vlaams gemiddelde komen van 44 plaatsen per 100 kinderen, dan moeten er in Limburg minstens 467 kinderopvangplaatsen bijkomen.

ONDERSTEUN KMO’S DIE SAMENWERKEN OM KINDEROPVANG TE CREËREN 

Gezien de historische achterstand in Limburg pleiten we voor een ondersteuning van samenwerkingsinitiatieven tussen Limburgse kmo’s om kinderopvangplaatsen te creëren. Alhoewel de beste mogelijkheden hier in eerst instantie weggelegd lijken voor grote bedrijven, kunnen kleinere bedrijven hier ook hun steentje bijdragen.  Een goed voorbeeld hiervan is Groep Bruno die in hun kantoor in Bilzen een verdieping voorzien om 36 kinderen op te vangen.  Een aantal plaatsen is voorbehouden voor kinderen van eigen werknemers, maar daarnaast zijn ook kinderen van werknemers van bedrijven in de buurt welkom.  Deze pooling is een mooi voorbeeld van de wijze waarop kleinere bedrijven samen voor kinderopvang voor hun werknemers kunnen zorgen.  De lage cijfers van het aantal opvangplaatsen per 100 kinderen in heel wat Limburgse steden en gemeenten moet bedrijven én lokale besturen aanzetten om hierrond initiatieven te nemen, volgens UNIZO-Limburg.  KMO’s kunnen dit extra voordeel rond kinderopvang voor hun medewerkers dan ook gebruiken in de voortdurende strijd om extra medewerkers te kunnen aantrekken wegens de krapte op de arbeidsmarkt.

ANDERE AANDACHTSPUNTEN INZAKE KINDEROPVANG

In Krachtwerk, haar memorandum voor de verkiezingen 2024 kaart UNIZO volgende aandachtspunten aan : 

• Faciliteer zelfstandig ondernemerschap in de sector en evalueer het subsidiesysteem om tot een vraaggericht sectormodel en een gelijk speelveld voor alle kinderopvangbedrijven te komen.  Het huidige versnipperde subsidiesysteem van de kinderopvang leidt tot oneerlijke concurrentie. Zelfstandige ondernemers hebben doorgaans minder financiële middelen en omkadering om kinderen op te vangen.
• Schrap de Vlaamse aanmoedigingspremies voor tijdskrediet, ouderschapsverlof en landingsbanen. Deze maatregelen houden mensen (deeltijds) thuis, maar deze middelen worden beter ingezet om bijkomende plaatsen te creëren in de voor- en buitenschoolse kinderopvang. 
• Dit kan door te investeren in de uitbreiding van kinderopvangcentra en hierbij aandacht te besteden aan flexibele opvangmodellen zoals avondopvang, weekendopvang en opvang tijdens schoolvakanties. Zelfstandigen, in het bijzonder, hebben voor hun kinderen nood aan meer flexibiliteit. Maar ook voor ouders werkzaam in ploegendiensten, onregelmatige werktijden of bij seizoensgebonden werk zijn dergelijke initiatieven essentieel. 
• Daarnaast pleit UNIZO ervoor om de belastingvermindering voor kosten voor kinderoppas uit te breiden. Dit vormt een belangrijke ondersteuning voor werknemers en zelfstandigen in de combinatie beroepsactiviteit- gezin. Meer bepaald stelt UNIZO voor om het bestaande maximumbedrag van 8,40 EUR (15,70 EUR in aanslagjaar 2024) te verhogen. Bovendien moet het toepassingsgebied van de verhoging van de belastingvermindering worden beperkt, zodat niet-actieve personen (met een werkloosheidsuitkering, vervangingsinkomen of pensioen) niet langer van de verhoogde belastingvermindering genieten en deze enkel wordt toegekend aan belastingplichtigen die effectief een beroepswerkzaamheid uitoefenen. 
• Maak alle sociale voordelen afhankelijk van het inkomen en neem de bron van het inkomen mee in rekening. Om te vermijden dat bij het werken gaan een inkomensval plaats vindt, stellen we voor dat bepaalde sociale voordelen (bv. kinderopvang en mobiliteit) versterkt worden bij de laagste inkomens uit arbeid, zodat werken steeds loont. Voor leefloongerechtigden beperken we de cumulatie van sociale voordelen.
• Verbeter de kwaliteit in de kinderopvang. Zorg ervoor dat de kwaliteit van kinderopvangvoorzieningen wordt gewaarborgd door middel van regelgeving, inspecties en het ondersteunen van professionele ontwikkeling van kinderopvangpersoneel. Ouders zullen eerder gebruik maken van kinderopvang als ze vertrouwen hebben in de kwaliteit van de geboden zorg. 
• Verlaag de maximale kind‐begeleider ratio, zonder de huidige capaciteit te verlagen. Doe dit op basis van een benchmark van de ons omliggende landen en wetenschappelijk onderzoek en zet een realistisch tijdspad uit om dit te realiseren. 
• We stellen vast dat kinderbegeleider een knelpuntberoep is. In april 2023 werden er in Vlaanderen over het hele jaar 4.627 vacatures geregistreerd. De vraag naar personeel in de sector is dus bijzonder hoog. Om meer mensen aan te trekken, steunt UNIZO de vraag van de sector om de kind-begeleider ratio te herbekijken. Dit is een belangrijke stap om de werkdruk te doen afnemen en het beroep aantrekkelijker te maken.  
  Voor UNIZO is dit echter een én-én-verhaal. Door het verlagen van de ratio zullen er immers heel wat bijkomende kinderbegeleiders nodig zijn om de huidige capaciteit te behouden. Naast kwaliteit is het essentieel dat er voldoende ingezet wordt op kwantiteit. UNIZO pleit voor extra budget en ondersteuning in de kinderopvang, ongeacht het statuut. Een combinatie van verschillende volwaardige statuten laat toe voldoende flexibiliteit te creëren. Zeker als het maximaal aantal kinderen per kinderbegeleider verlaagd wordt, moeten alle opvanginitiatieven elkaar (nog meer) aanvullen om aan de vraag naar kinderopvang te kunnen beantwoorden.

GETUIGENIS 

Een leegstaande verdieping van het hoofdgebouw van Group Bruno in Bilzen zal binnenkort dienen als kinderopvang voor 36 kinderen. Zes van die opvangplaatsen zijn voorbehouden voor toekomstige werknemers die hun opleiding volgen bij Group Bruno. Op dit moment zijn er al 30 inschrijvingen.

Check de reportage van TVLimburg