Recordaantal webshops bij kmo's blijkt uit nieuwste UNIZO E-commercerapport
Recordaantal webshops bij kmo’s
Op 10 jaar tijd is het aantal zelfstandige handelaars dat online verkoopt meer dan verdubbeld. Maar liefst 64% van de zelfstandige handelaars verkoopt online, 9 op tien van hen heeft een eigen webshop, zo blijkt uit een bevraging van UNIZO bij 276 kmo-retailers in Vlaanderen en Brussel. Toch geeft slechts 4 op tien aan dat e-commerce rendabel is. Ondanks de verdubbeling in percentage zelfstandige webshops, zien we amper verbetering in de rendabiliteit. UNIZO roept onze regering daarom met aandrang op: “Meer dan ooit nodig om volop de kaart van onze eigen economie te trekken!” De grootste faalfactor voor onze handelaars is namelijk de, vaak oneerlijke, concurrentie van grote internationale webshops.
UNIZO onderzoekt tweejaarlijks het gebruik en het belang van e-commerce als verkoopkanaal door en voor zelfstandigen en kmo-retailers in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
De digitaliseringsgolf blijft groeien en wordt hoe langer alleen maar merkbaarder bij retailers. Zelfstandige winkeliers moeten meer dan ooit op de kar springen van de digitale ontwikkelingen. Ze staan voor uitdagingen en moeten hun plaats op de (snel evoluerende) online markt innemen.
Op 10 jaar tijd is het aantal zelfstandige handelaars dat online verkoopt meer dan verdubbeld. 64 procent van de handelaars verkoopt nu ook online. In 2014 was dit nog maar drie op tien. Het cijfer toont aan dat de digitale vlucht vooruit ook in de retailsector onvermijdelijk is, maar toch blijft er een aanzienlijke groep die de digitale sprong niet waagt. De stijging van 51% twee jaar geleden naar 64% van de zelfstandige winkeliers die nu online verkopen is echter zeer opvallend!
Nooit zoveel eigen webshops
De meest gebruikte kanalen voor online verkoop zijn een eigen webshop (88 procent) en sociale media (30 procent). 1 op 4 handelaars die online verkopen doet dat via e-mail of een formulier op de website (zonder betaalmodule) (28 procent). De opties online marktplaats (bijv. Bol.com, 2dehands, eBay, 13 procent) en een gezamenlijke webshop (bijv. met andere zelfstandigen, leveranciers, 11 procent) zijn minder courant
Het aandeel winkeliers met een eigen webshop is gestegen van 69 % in 2018 naar 88 % in 2024.
Het aandeel winkeliers met een eigen webshop stijgt van 69 procent in 2018 naar 88 procent in 2024. Het belang van e-commerce voor de jaarlijkse omzet is dan weer eerder beperkt: bij de helft van de handelaars is het aandeel van online verkopen in de totaalomzet maximaal 5%.
Chiel Sterckx, retail expert bij UNIZO: “Klanten willen vaak meer dan enkel een fysieke winkel, en gebruiken de webshop niet enkel om te winkelen, maar ook als online catalogus en inspiratie, om inspiratie op te doen en zich voor te bereiden op hun bezoek. Belangrijk om consumenten te blijven aanmoedigen om ook voor je lokale winkel te kiezen als je online winkelt.”
UNIZO hoort regelmatig bezorgde winkeliers die werken via diverse online verkoopplatformen. De ondernemersorganisatie behoedt haar zelfstandige handelaars dan ook voor de gevaren van deze platformen. Chiel Sterckx: “Enerzijds kan een platform drempelverlagend werken om met online verkoop te beginnen. Anderzijds moet er wel toegekeken worden op de marktmacht van deze giganten en manen we winkeliers aan om hier doordacht mee om te springen, gezien je een deel van je onafhankelijkheid . Je bent namelijk onder andere onderhevig aan hun verzend- en retourbeleid, de negatieve prijsspiraal die wordt aangemoedigd, reviewpolicy, rangschikking van zichtbaarheid,… Daar moet omzichtig mee omgesprongen worden als winkelier.”
Niet rendabel
Zo’n 46% van de respondenten ziet e-commerce niet als een winstgevende activiteit. Het is vaak moeilijk voor retailers om de investeringen te vertalen naar hoge inkomsten. Daarenboven zijn de kosten (logistiek, marketing, retour en tijdsinvestering) vaak hoger dan gedacht. Concurrentie van grote internationale webshops, hoge kosten en online marketing om gevonden te worden zijn de voornaamste bedreigingen voor de e-commerce activiteiten volgens handelaars die online verkopen.
Chiel Sterckx: “Een eigen webshop betekent meer controle over prijszetting, branding en klantrelaties. Maar, het brengt natuurlijk ook extra kosten en inspanningen met zich mee. Denk aan hosting, arbeidskracht om de teksten en foto’s op punt te zetten, betrouwbaarheidscertificaten en de behandeling en verzending van de goederen. En er dan nog voor zorgen dat je online gevonden wordt. We benadrukken dat een webshop ook deels als marketing gezien kan worden en niet uitsluitend als extra verkoopkanaal.”
Internetgiganten
Voor 62% van de zelfstandige retailers vormen internetgiganten zoals Bol.com, Amazon, Shein en Temu de grootste bedreiging. Door hun marktmacht, schaalgrootte, constante negatieve prijsspiraal en gratis retourpolitiek kunnen lokale handelaars hier moeilijk tegen opboksen. Zij onderscheiden zich door hun persoonlijke service en advies, unieke producten of extra belevingen in hun fysieke winkels.
Chiel Sterckx: “De evolutie blijft razendsnel gaan. Fast-consumption en -fashion goederen, die vooral van Aziatische webwinkels komen, overspoelen ongecontroleerd de Europese markt. Vorig jaar kwamen er geschat 4,6 miljard zendingen met een lage waarde, dat wil zeggen goederen met een waarde van niet meer dan 150 euro, de EU-markt binnen, wat neerkomt op 12 miljoen pakketten per dag. Dit is twee keer zoveel als in 2023 en drie keer zoveel als in 2022. Willen we in Europa relevant blijven, moet collectief ingezet worden op onze interne markt, waar waarden, normen en onze wetgevingen nageleefd worden.
UNIZO vraagt al langer om strenger toezicht en betere controle. Onze eigen economie is dupe van de ongecontroleerde vloedgolf aan rommel die ons overspoelt.
Oneerlijke concurrentie aanpakken
Om meer ondernemers digitaal actief te krijgen, pleit UNIZO voor een versnelling van digitalisering bij KMO’s, die vaak niet de grote middelen of personeel kunnen inzetten om mee te zijn en blijven met al de ontwikkelingen op dit vlak. Het Vlaams Regeerakkoord voorziet alvast extra aandacht voor actieve ondersteuning van lokale ondernemers op vlak van e-commerce.
Daarnaast vraagt UNIZO aan beleidsmakers meer inspanningen voor een gelijk speelveld, zodat onze lokale ondernemers kunnen concurreren met grote buitenlandse spelers.
Recent kwam het voorstel uit Europa om ook douanetaksen te heffen op pakjes van buiten de EU met een waarde minder dan 150 euro. Een positief Europees signaal, maar ook de Belgische overheid moet een meer prominente rol spelen.
UNIZO roept de Belgische en Europese politieke instanties al langer op om snel en daadkrachtig op te treden tegen lage kosten- en fast-fashionreuzen. Deze e-commercegiganten verstoren de eerlijke concurrentie op de markt en zetten zo een aanzienlijke druk op onze lokale ondernemers en retailers. Tegelijkertijd blijken veel producten uit diverse categorieën ook regelrecht gevaarlijk te zijn voor mens en milieu. Ze opereren met dubieuze verkoops- en bindingsstrategieën en negeren de Europese wetgevingen rond veiligheid, productieomstandigheden, milieuwetgeving...
Chiel Sterckx: “De Economische inspectie krijgt met het nieuwe regeerakkoord alvast meer slagkracht om ambtshalve inspecties uit te voeren en zo concurrentievervalsing, economische fraude en oneerlijke handelspraktijken op te sporen. Hier moet men dan ook gebruik van maken. Dit moeten we met beide handen vastnemen!”
UNIZO wil een verbod op gratis retour, wat ook een positieve impact zal hebben op het milieu.
Daarnaast is een strengere en gerichtere handhaving van de bestaande wetgeving noodzakelijk. Dit kan door middel van systematische en gerichte controles, met een specifieke focus op (buitenlandse/niet-Europese) internetgiganten die consumenten verleiden tot overmatige consumptie met goedkope producten. Hierbij zijn controles op productveiligheid, correcte btw- en invoerheffingen, naleving van milieunormen en eerlijke concurrentie essentieel. In dit kader is een strikte handhaving van het verbod op verkoop met verlies onmisbaar om een gelijk speelveld te garanderen.
