UNIZO en Buurtsuper.be reageren tevreden op de toezegging van de vier grootbanken om meer bankautomaten te openen. Batopin zal het aantal locaties met bankneutrale automaten laten stijgen van 970 naar 1.040 tegen eind 2026. Dat doen ze op basis van een onderzoek van de Belgische Mededingingsautoriteit mede door de druk van UNIZO en Buurtsuper.

“Met dit engagement van Batopin zetten we een belangrijke stap, maar we zijn er nog niet”, zegt Lieven Cloots van UNIZO. “We willen van Batopin de garantie dat er meer automaten komen mét de mogelijkheid om ook kleinere coupures dan 20 of 50 euro af te halen, en de nodige infrastructuur zodat handelaars hun cash veilig en eenvoudig kunnen storten.”   

De organistaties vragen daarnaast dat geldautomaten nu snel terug in winkels kunnen. “De nieuwe federale regering wil werken aan een juridisch kader om opnieuw geldautomaten in winkels mogelijk te maken. Buurtsuper.be en UNIZO hebben hier sinds het verbod in 2017 onafgebroken voor gepleit. We vragen om hier nu snel werk van te maken”, zegt Luc Ardies, directeur van Buurtsuper.be. 

Het aantal bankautomaten ging in ons land al jaren in dalende lijn. In 2015 waren er nog 8.727, in 2021 nog slechts 5.407 (cijfers Febelfin). In 2023 telde de Nationale Bank van België 5.199 bankautomaten verspreid over 3.224 locaties.

Door de aanhoudende kritiek op het tekort aan geldautomaten van onder andere UNIZO en Buurstuper.be, engageerde de bankensector zich in 2023 om tegen eind 2025 voldoende bankautomaten beschikbaar te houden met een betere spreiding. In dat akkoord stond onder andere om per gemeente 1 bankautomaat te voorzien voor geldafname. Bovendien moet er in stedelijke gebieden binnen een straal van 2 kilometer een geldautomaat te vinden zijn. In landelijke gebieden in een straal van 5 kilometer.  

De vier grootbanken hebben hiervoor ‘Batopin’ opgericht, waarmee ze geldautomaten gezamenlijk beheren. De kleinere banken doen hetzelfde via hun joint venture ‘Jofico’.

Voor UNIZO blijft dit onvoldoende. In de dorpskernen zijn intussen de verschillende automaten op het dorpsplein of in de winkelstraat vervangen door één automaat.  

“Batopin neemt nu een engagement om 70 extra cashpunten te voorzien. Dat is een kleine stap vooruit maar het moet nog beter", zegt Lieven Cloots. "Het is een service voor de consument, maar ook ondernemers hebben die automaten nodig om cash af te storten en wisselgeld te halen. Ondanks afspraken die Febelfin maakte met de federale regering om naar bijna 4.000 automaten te gaan, blijft er in kleinere handelskernen een tekort. In deelgemeenten zijn de geldautomaten verdwenen, en zullen er geen nieuwe komen. Bovendien kan er aan het gros van de geldautomaten momenteel enkel biljetten van 20 of 50 euro worden afgehaald, niet van 5 euro of 10 euro. Dat zorgt voor ondernemers nog voor een bijkomende moeilijkheid om voldoende wisselgeld in kas te hebben. Tot slot zal niet op alle automaten een mogelijkheid voorzien worden om geld te storten. Dat zal slechts voor 85% van de ondernemers binnen een straal van 5 kilometer kunnen. Bovendien krijgen we ook heel wat klachten over het feit dat dit op veel plaatsen niet veilig en niet gemakkelijk kan gebeuren. Vroeger leverde je geld in bij een bankbediende die het natelde en op je rekening zette, nu moet je een bankautomaat in de buurt vinden waar je überhaupt geld kan afstorten.”  

Eigen automaat in de winkel 

De federale regering wil de modaliteiten uitwerken om opnieuw winkels de kans te geven geldautomaten te plaatsen. Momenteel is het verboden is om de cassettes van zo'n automaat te vullen of leeg te halen tenzij men een erkenning heeft als bewakingsfirma. In de praktijk betekent dit dat het veel te kostelijk wordt om zelf een geldautomaat in de winkel te plaatsen.

“Nochtans is het een deel van de oplossing: de handelaar stort zijn cash in deze automaat, en de klanten kunnen het afhalen. Of men dat geld in de kluis bewaart of in de geldautomaat, maakt op geen enkele manier een verschil op vlak van veiligheid. Tot voor 2017 stelden een 40-tal Buurtsuper.be-leden en buurtsupermarkten zo’n geldautomaat - tot eenieders tevredenheid - ter beschikking. Voor supermarkten kan zo’n geldautomaat de hoeveelheid cash in de winkel drastisch doen dalen. Het vermindert ook het aantal geldtransporten dat de zaakvoerder of medewerkers zelf moeten organiseren naar de bank. We vragen om hier nu snel werk van te maken”, zegt Luc Ardies van Buurtsuper.be.