Informatie

Wat zijn sociale bijdragen? Wat krijg je in ruil?

Zelfstandigen en meewerkende echtgenoten moeten zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds en sociale bijdragen betalen aan dat sociaal verzekeringsfonds. Deze bijdrage wordt berekend op basis van je inkomsten als zelfstandige, in ruil krijg je als zelfstandige in hoofdberoep of als meewerkende echtgenoot recht op sociale bescherming.

Ben je zelfstandige in bijberoep, dan kun je beperktere sociale rechten genieten als zelfstandige, als je voldoende hoge sociale bijdragen betaalt.

Naast de gewone terugbetalingen in de ziekteverzekering en de gezinsbijslag (In Vlaanderen het groeipakket), bestaat de sociale zekerheid van zelfstandigen uit:

Naast deze wettelijke sociale zekerheid, kun je als zelfstandige ook overwegen aanvullende verzekeringen af te sluiten.

Je kunt bij Liantis terecht voor je wettelijke en aanvullende sociale bescherming.

Beluister de podcast

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 14/08/2024

Welke sociale rechten heb je als zelfstandige in bijberoep?

In bijberoep bouw je in principe geen sociale rechten als zelfstandige op, behalve wanneer je voldoende hoge sociale bijdragen betaalt. Je hebt natuurlijk wel recht op uitkeringen als werknemer of als ambtenaar.

Betaal je minstens de minimumbijdrage hoofdberoep, omdat jouw inkomsten hoger is dan 16.861,46 euro, dan heb je als zelfstandige in bijberoep recht op:

  • Volwaardige pensioenrechten als zelfstandige, ook het minimumpensioen.
  • Bij ziekte: een aanvulling op je uitkering als werknemer, zodat je totale uitkering even hoog is als de uitkering voor hoofdberoepers. Jouw ziekenfonds kan uitleggen welke formaliteiten je moet vervullen.
  • Bij moederschap: 105 gratis dienstencheques en een vrijstelling van sociale bijdragen, die je bij jouw sociaal verzekeringsfonds kunt aanvragen. Daarnaast een aanvulling op je uitkering als werkneemster, zodat je totale uitkering even hoog is als de uitkering voor hoofdberoepers. Voor meer informatie over de uitkeringen kun je bij je ziekenfonds terecht.
  • Een uitkering als mantelzorger: een uitkering wanneer je elke beroepsactiviteit (zelfstandige en andere) volledig onderbreekt om een ernstig ziek familielid of een gehandicapt kind te verzorgen.

Je hebt als zelfstandige in bijberoep nooit recht op het overbruggingsrecht, vaderschapsverlof of rouwverlof.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 09/09/2024

Op welk pensioen heb ik als zelfstandige recht?

Zelfstandigen hebben recht op een gewoon rustpensioen (als alleenstaande) of een gezinspensioen, dat aangevuld kan worden met een pensioenbonus. 

Soms heb je op basis van de loopbaan van je echtgenoot recht op:

  • Het overlevingspensioen of de overgangsuitkering wanneer je weduwe of weduwnaar bent en niet hertrouwt.
  • Een echtscheidingspensioen als aanvulling op je eigen rustpensioen, op voorwaarde je niet hertrouwt. Dit bestaat niet bij ambtenaren, maar als ex-echtgenoot van een ambtenaar heb je na zijn overlijden wel recht op een overlevingspensioen.
  • Een pensioen voor feitelijk gescheiden echtgenoten, wanneer je nog gehuwd bent, jullie officiële adres verschilt en één van jullie heeft recht op het gezinspensioen in plaats van een pensioen als alleenstaande. Jullie ontvangen dan elk de helft van het gezinspensioen. Dit komt vaak voor wanneer iemand naar een rusthuis verhuist. Het pensioen voor feitelijk gescheiden echtgenoten bestaat niet bij ambtenaren.

Je vindt meer informatie over het overlevingspensioen, de overgangsuitkering, het echtscheidingspensioen en het pensioen voor feitelijk gescheiden echtgenoten in de volgende documenten: 

Echtscheidingspensioen en pensioen bij feitelijke scheiding .pdf 60.88 kB Gratis
Het overlevingspensioen en de overgangsuitkering .pdf 80.26 kB Gratis

Er bestaat voor elk type pensioen een minimumpensioen, behalve voor het echtscheidingspensioen. Je ontvangt het minimumpensioen wanneer dit voordeliger is dan een gewoon pensioen. De pensioendienst maakt automatisch de vergelijking.

Pensioen aanvragen

Je kunt je pensioen aanvragen via MyPension. Op MyPension moet je inloggen met itsme of met je elektronische identiteitskaart en een kaartlezer. Je kunt de aanvraag ook indienen bij je gemeentebestuur of via het gratis telefoonnummer 1765.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 08/08/2024

Ik ben ziek en moet tijdelijk stoppen met werken. Heb ik recht op een uitkering?

Niet kunnen werken door ziekte of na een ongeval is nooit een pretje. Zeker niet als zelfstandige. Gelukkig heb je recht op ziekte-uitkeringen. Ben je minstens 8 dagen ziek, dan heb je vanaf de eerste dag recht op een uitkering. Het is belangrijk dat je op tijd en op de juiste manier aangifte doet. Een gewoon ziektebriefje is niet genoeg.

Moet je aangifte doen?

Ja. Wanneer jouw arts vindt dat je door ziekte of na een ongeval niet meer kunt werken, moet je binnen de 7 kalenderdagen aangifte doen doen. Je gebruikt daarvoor het standaardformulier "Getuigschrift van arbeidsongeschiktheid", dat je downloadt van de website van je ziekenfonds. Het eerste deel vul je zelf in, het tweede deel moet jouw arts invullen.

Nadat het volledig werd ingevuld, stuur je het getuigschrift naar je ziekenfonds. Dit doe je met de gewone post, soms kun je de aangifte ook online indienen, maar je mag het ook altijd afgeven aan het loket van je ziekenfonds. Geef je het af, vraag dan altijd een ontvangstbewijs. Dit is belangrijk omdat jouw ziekenfonds op die manier de datum van aangifte kan bepalen.

Het ziekenfonds zal dan beslissen op je recht hebt op uitkeringen en hoe lang. Het is mogelijk dat het ziekenfonds je uitnodigt voor een medisch onderzoek.

Dien je de aangifte te laat in, dan verlies je een deel van de uitkeringen. Jouw ziekenfonds maximum 14 dagen terug gaan in de tijd, te rekenen vanaf de datum van ondertekening door de arts. Was je bijvoorbeeld al 3 weken ziek, dan kun je alleen voor de laatste 2 weken een uitkering ontvangen. Bovendien moet het ziekenfonds bij een laattijdige aangifte ook het uitkeringsbedrag met 10% verminderen, voor de dagen voorafgaand aan de aangifte.

Bij een ziekenhuisopname wordt je automatisch als arbeidsongeschikt beschouwd. Maar ook dan moet je een aangifte indienen. De aangiftetermijn wordt wel verlengd, deze verlenging is gelijk aan de duur van de ziekenhuisopname.

Vrijstelling van bijdragen

Vergeet niet om ook de zogenaamde gelijkstelling wegens ziekte aan te vragen bij je sociaal verzekeringsfonds. Krijg je de gelijkstelling, dan moet je geen sociale bijdragen meer betalen, maar bouw je toch verder sociale rechten op (bijvoorbeeld pensioenrechten).

Langer ziek dan verwacht? Doe een nieuwe aangifte!

Ook bij een verlenging van de arbeidsongeschiktheid moet je telkens opnieuw binnen de 7 dagen aangifte doen. Dit komt doordat de beslissing van het ziekenfonds een einddatum bevat. Dien je geen nieuwe aanvraag in, dan veronderstellen ze dat je opnieuw voltijds werkt. Veel zelfstandigen vergeten de verlenging aan te vragen. Daardoor verliezen ze uitkeringen, ook al blijven ze te ziek om te werken.

Wat zijn de voorwaarden om een uitkering te krijgen? 

Eerst en vooral moet je arbeidsongeschikt zijn. Dit betekent dat je door ziekte of na een ongeval jouw beroep niet meer kunt uitoefenen. Ben je langer dan 12 maanden ziek, dan zijn de voorwaarden strenger: je blijft dan verder arbeidsongeschikt op voorwaarde dat je ook geen enkel ander passend beroep als zelfstandige of als werknemer kunt uitoefenen.

Minieme resttaken zijn toegelaten

Je mag minieme resttaken uitoefenen, die noodzakelijk zijn voor de continuïteit van de onderneming. Dit zijn zéér beperkte taken, die geen inkomsten kunnen genereren. Zo mag je bijvoorbeeld de telefoon beantwoorden om klanten te waarschuwen of door te verwijzen. Je mag je leveranciers of belangrijke klanten ook zelf contacteren om ze te waarschuwen. Moet je nog facturen betalen of zelf facturen uitschrijven voor reeds geleverde prestaties, dan mag dat. En natuurlijk moet je je belastingaangifte invullen, eventueel een aangifte voor de vennootschapsbelasting doen en zorgen dat boekhoudkundige verplichtingen in orde zijn. Ook andere noodzakelijke formaliteiten, zoals het opstellen van een verslag van een algemene vergadering of bestuursvergadering zijn toegelaten.

Naast de stopzetting van je persoonlijke activiteiten moet je nog een aantal andere voorwaarden vervullen:

  • Je bent zelfstandige in hoofdberoep, meewerkende echtgenoot of een zelfstandige in bijberoep die minstens de minimumbijdrage in hoofdberoep betaalt.
  • Je moet in orde zijn met de betaling van je sociale bijdragen voor het tweede en derde kwartaal voorafgaand aan het kwartaal waarin de arbeidsongeschiktheid begint. Soms moet je ook de sociale bijdragen betaald hebben van het kwartaal waarin je ziek werd.
  • Je mag zelf niet meer werken, maar dat betekent niet dat jouw onderneming moet ophouden te bestaan. Andere personen (werknemer, helper, zakenpartner, ...) mogen de activiteiten voort zetten. Elders lees je hoe je dat organiseert en wat de gevolgen zijn voor de gelijkstelling wegens ziekte.
  • Ook voor vrijwilligerswerk is in principe verboden. Wil je vrijwilligerswerk doen, vraag dan eerst toestemming.

Het ziekenfonds zal ook vragen om een inlichtingenblad in te vullen.

Heb je vanaf dag 1 recht op een uitkering?

Ja, je hebt als zelfstandige vanaf de 1e dag ziekte recht op een uitkering, op voorwaarde dat je:

  • Minstens 8 dagen arbeidsongeschikt bent.
  • En je de aangifte van arbeidsongeschiktheid op tijd indiende. 

Hoe hoog is de uitkering?

Behalve voor zondagen, betaalt je ziekenfonds voor elke dag een forfaitaire uitkering. Hoe hoog dat bedrag is hangt af van je gezinssituatie.

Eerste 12 maanden Vanaf de 13e maand
Met gezinslast 77,95 euro 77,95 euro
Als alleenstaande 61,77 euro 61,77 euro
Als samenwonende 47,38 euro 47,38 euro*

*Als je een gelijkstelling wegens ziekte kreeg en je een uitkering als alleenstaande ontvangt, dan heb je vanaf de 13e maand recht op een uitkering van 52,97 euro per dag in plaats van 47,38 euro.

Hoelang krijg je de uitkering?

Je ontvang de uitkering zolang het ziekenfonds de arbeidsongeschiktheid blijft erkennen. Bij de aangifte moet jouw arts een einddatum vermelden. Maar het is uiteindelijk de arts van het ziekenfonds die beslist.

Er zijn verschillende situaties mogelijk. De arts van het ziekenfonds:

  • Aanvaardt de begin- en de einddatum opgegeven door jouw arts.

  • Aanvaardt de begindatum, maar hij wil jou eerst onderzoeken voordat hij de einddatum bepaalt. Je wordt dan opgeroepen voor een onderzoek. Op basis van dat onderzoek kan de arts de einddatum vervroegen.

De uiteindelijke beslissing, ontvang je altijd met de post. Omdat beslissingen altijd een einddatum hebben, moet je op tijd een nieuwe aangifte van arbeidsongeschiktheid indienen wanneer je niet genezen bent. De verlenging vraag je op dezelfde manier aan als bij een eerste aangifte van arbeidsongeschiktheid.

Wanneer de je een langere tijd arbeidsongeschikt bent, zal de arts jouw dossier verder opvolgen. Hij zal op geregelde tijdstippen controleren of je arbeidsongeschikt blijft, bijvoorbeeld door je uit te nodigen voor een medisch onderzoek.

Je kunt niet alleen uitgenodigd worden voor een medisch onderzoek. Ook een terug-naar-werk-coördinator kan jou uitnodigen. De terug-naar-werk-coördinator zoekt samen met jou naar mogelijkheden om opnieuw aan de slag te gaan. Hij kan bijvoorbeeld een opleiding voorstellen, zodat je in de toekomst ander werk kunt doen. Werk je niet mee, dan zijn sancties mogelijk.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 23/08/2024

Onmiddellijk een uitkering als je ziek bent als zelfstandige

Als je als zelfstandigen ziek wordt, dan kreeg je vroeger pas vanaf de 15e dag ziekte een uitkering van je ziekenfonds. Maar sinds 2019 heb je vanaf de 1e dag recht op uitkeringen, op voorwaarde dat je minstens 8 dagen ziek bent.

Een voorbeeld

Jan en Sandra baten samen een zaak uit. Op 15 juli worden ze allebei geveld met een stevige griep. Sandra geneest snel en kan 5 dagen later opnieuw aan de slag. Bij Jan zijn er complicaties, waardoor hij in totaal drie weken arbeidsongeschikt is. Jan zal 3 weken lang recht hebben op een uitkering. Maar Sandra zal geen uitkering ontvangen omdat ze maar 5 dagen ziek, minder dan de 8 die nodig.

Wat moet je doen wanneer je als zelfstandige arbeidsongeschikt wordt? 

Heb je een ongeval of word je ziek, en zal je waarschijnlijk langer dan zeven dagen arbeidsongeschikt zijn, dan ga je best op de zo snel mogelijk naar je arts. Je vraagt hem om het ‘getuigschrift van arbeidsongeschiktheid’ in te vullen, in plaats van een gewoon ziektebriefje. De datum van ondertekening van het attest door je dokter is bepalend voor de start van je arbeidsongeschiktheid.

Bezorg het getuigschrift binnen de zeven dagen aan je ziekenfonds. Schrijf op de enveloppe "aangifte arbeidsongeschiktheid". En stuur hem met een gewone brief op of geef het tegen een ontvangstbewijs af. Steek je aangifte nooit zomaar in de brievenbus van je ziekenfonds.

Je ontvangt alleen een uitkering wanneer je zelf elke zelfstandige activiteit stopt. Maar dit betekent niet dat je je zaak moet sluiten. Je zakenpartner, familie of medewerkers mogen je zaak in jouw naam verder uitbaten tijdens je arbeidsongeschiktheid. Hou er wel rekening mee dat dit gevolgen kan hebben voor de gelijkstelling wegens ziekte, dat is een vrijstelling van sociale bijdragen.

Ben je gedeeltelijk genezen, maar nog altijd arbeidsongeschikt, dan kun je een aanvraag indienen om deeltijds het werk te hervatten. Breek je bijvoorbeeld een been, dan zal je de 1e dag zeker moeten stoppen met werken. Maar je zal na enkele dagen sommige taken opnieuw kunnen uitvoeren, bijvoorbeeld de administratie.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 29/11/2024

Moet je bij ziekte sociale bijdragen betalen?

Je moet geen sociale bijdragen meer betalen op voorwaarde dat je een gelijkstelling wegens ziekte krijgt. Een gelijkstelling vraag je aan bij je sociaal verzekeringsfonds. Het betekent dat je zonder bijdragebetaling verder sociale rechten opbouwt, bijvoorbeeld pensioenrechten.

Om recht te hebben op de gelijkstelling moet je:

  • Ziekte-uitkeringen ontvangen van je ziekenfonds.
  • Extra bewijs leveren van de stopzetting.
  • En voldoende lang ziek zijn.

Het bewijs van de stopzetting is anders in een eenmanszaak dan in een vennootschap. Er zijn 5 mogelijke situaties, die we één voor één uitleggen:

  • Eigenaar van een eenmanszaak
  • Meewerkende echtgenoot
  • Helper in een eenmanszaak
  • Bestuurder of zaakvoerder
  • Werkende vennoot
Hoe lang moet je ziek zijn voor een gelijkstelling?

Sociale bijdragen worden per kwartaal berekend. Daarom wordt een kwartaal in principe alleen gelijkgesteld wanneer je een gans kwartaal niet kon werken.

Maar er bestaat een ingewikkelde regeling waardoor je soms al na 1 maand een gelijkstelling krijgt. Wie in de eerste maand van een kwartaal (januari, april, juli of oktober) arbeidsongeschikt wordt, kan onmiddellijk een gelijkstelling krijgen. En wanneer je in de loop van de laatste maand van een kwartaal (maart, juni, september of december) genezen bent, zal de gelijkstelling doorlopen tot aan het einde van het kwartaal.

Dit betekent concreet dat als je 'op het juiste moment' ziek bent, je na 1 maand ziekte recht kunt hebben op een gelijkstelling. Heb je pech, dan moet je minstens 4 maanden ziek zijn. Vraag jouw sociaal verzekeringsfonds om advies bij jouw situatie.

Je bent de eigenaar van een eenmanszaak

Voor de uitkering volstaat het dat je zelf stopt met werken. Jouw personeel, je meewerkende echtgenoot of een helper mogen de onderneming in jouw naam verder zetten. Op die manier kun je verder inkomsten verwerven, zonder dat dit gevolgen heeft voor de uitkeringen.

Voor de gelijkstelling is dit anders. Voor de gelijkstelling mag je helemaal geen inkomsten meer hebben. Daarom moet je bewijzen dat jouw onderneming volledig gestopt is.

Je kunt de stopzetting op 2 manieren bewijzen:

  • Met BTW-aangiftes: nihil-aangiftes (nulaangiftes) bewijzen dat er geen transacties meer zijn. Je mag wel nog facturen uitschrijven voor in het verleden geleverde prestaties.
  • Door bij een ondernemingsloket jouw ondernemingsnummer te schrappen. Dit is een officiële stopzetting.
Praktische tip

Je kunt jouw eenmanszaak ook aan iemand anders overlaten, bijvoorbeeld aan jouw partner. Jouw partner kan de zaak dan in eigen naam verder zetten, waardoor jij recht hebt op de gelijkstelling terwijl de eenmanszaak kan verder werken. Want als jij geen eigenaar meer bent, zijn het ook jouw inkomsten niet meer.

Contacteer een ondernemingsloket om jouw eenmanszaak over te laten.

Je bent meewerkende echtgenoot

Het volstaat dat jouw partner op papier bevestigt dat je gestopt bent met werken.

Je bent helper in een eenmanszaak

Sinds 1 juli 2024 bestaat er een register van werkende vennoten en helpers. Voor de bouwsector is het register verplicht, in andere sectoren is het gebruik ervan vrijwillig.

Sta jij in het register van werkende vennoten en helpers, dan vraag je aan de eigenaar van de onderneming om jouw registratie als helper te beëindigen.

Sta je niet in het register en werk je niet in de bouwsector, dan volstaat het dat de eigenaar van de eenmanszaak op papier bevestigt dat je gestopt bent met werken.

Sta je niet in het register, maar werk je in de bouwsector, dan moet de eigenaar van de eenmanszaak jou eerst in het register registreren en meteen weer schrappen.

Wijzigingen aan het register zijn gratis en moeten altijd via MyEnterprise gebeuren.

Je bent bestuurder of zaakvoerder van een vennootschap

Vennootschapsbestuurders kunnen de stopzetting alleen bewijzen door ontslag te nemen of door hun mandaat onbezoldigd te maken.

In een eenpersoonsvennootschap moet je de stopzetting in principe bewijzen met nihil BTW-aangiftes. Op die manier bewijs je dat er geen activiteiten meer zijn in de vennootschap. Je mag wel nog facturen uitschrijven voor prestaties uit het verleden. Wanneer er personeel is en je het mandaat onbezoldigd uitoefent, wordt soms aanvaard dat het personeel de eenpersoonsvennootschap verder uitbaat. Maar dat wordt geval per geval onderzocht. Contacteer jouw sociaal verzekeringsfonds voor meer informatie en bijstand.

Wat is een onbezoldigd mandaat?

Een onbezoldigd mandaat betekent dat je geen enkele commerciële, technische, boekhoudkundige of andere activiteit meer uitoefent. Daarnaast moet het bestuur van de vennootschap of de algemene vergadering beslissen om geen bezoldiging meer toe te kennen. Je mag ook geen bedrijfswagen meer hebben en geen enkel ander voordeel alle aard meer genieten.

Let op, wil je na je genezing opnieuw (deeltijds) beginnen werken, dan moet het bestuur of de algemene vergadering eerst beslissen om opnieuw een bezoldiging toe te kennen. Gebeurt dat niet, dan wordt verondersteld dat je voor de ganse duur van het mandaat een bezoldiging ontving.

Je bent werkend vennoot in een vennootschap

Voor werkende vennoten gelden dezelfde regels als voor helpers.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 12/08/2024

Moederschapsrust voor zelfstandigen

Als zelfstandige moeder heb je recht op 12 weken moederschapsrust met uitkeringen en 105 gratis dienstencheques (de moederschapshulp). Ben je van een meerling bevallen, dan heb je recht op 13 weken uitkeringen.

Je mag de moederschapsrust zeer flexibel opnemen:

  • Je bent verplicht 3 weken voltijdse moederschapsrust te nemen vanaf de week voor de vermoedelijke bevallingsdatum. Dus één week voor de bevalling en twee weken erna. 
  • De andere 9 weken (10 bij een meerling) mag je vrij spreiden over een periode van 36 weken na de bevalling. Je mag de moederschapsrust ook deeltijds opnemen, dan heb je tijdens die 36 weken recht op 18 weken halftijdse moederschapsrust. Maar je mag ook afwisselen tussen halftijdse en voltijdse moederschapsrust, onderbroken door weken waarin je voltijds werkt.
  • Tenslotte mag je 1 van de 9 weken (10 bij een meerling) ook voltijds opnemen tijdens de 2e week voor de vermoedelijke bevallingsdatum.

Het bedrag van de uitkering is tijdens de 1e 4 weken wat hoger dan tijdens de volgende weken. En voor weken waarin je de moederschapsrust deeltijds opneemt, wordt het weekbedrag gehalveerd. Een overzicht:

Voltijdse uitkeringen Halftijdse uitkeringen
1e 4 weken 872,87 euro per week 436,44 euro per week
vanaf de 5e week 798,37 euro per week 399,18 euro per week

Je vraagt de moederschapsuitkeringen aan bij je ziekenfonds. Voor de 105 gratis dienstencheques in het kader van de moederschapshulp ontvang je automatisch een bericht van je sociaal verzekeringsfonds. Maar je mag natuurlijk ook zelf contact opnemen met je sociaal verzekeringsfonds.

Tijdens de dagen waarop je moederschapsrust opneemt, mag je niet werken. Jouw onderneming mag uiteraard blijven draaien en inkomsten verwerven (die inkomsten hebben geen impact op jouw uitkering), maar jij mag zelf niet werken. Dat wil zeggen dat je ook geen administratie mag doen, geen bestellingen registreren, geen pakjes klaarmaken voor verzending, geen mails beantwoorden, enzovoort. Er zijn uitzonderingen mogelijk voor noodzakelijke taken zoals bijvoorbeeld het doorgeven van de lonen van je personeel of het indienen van een belastingaangifte. De flexibele opname van de moederschapsrust zoals hierboven beschreven, is bedoeld om het mogelijk te maken om toch (deeltijds) te werken tijdens deze periode indien je dat zou willen.

Meer informatie over jouw rechten bij het opnemen van moederschapsrust vind je op de website van Liantis. 

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 13/12/2024

Heb je als zelfstandige papa recht op vaderschapsverlof?

Bij de geboorte van een kind, heb je als zelfstandige vader of meeouder recht op 20 dagen geboorteverlof met een uitkering. Je moet het verlof opnemen binnen de 4 maanden na de geboorte. Daarnaast moet je moet zelfstandige in hoofdberoep zijn of meewerkende echtgenoot en moet je de sociale bijdragen betaald hebben.

Bewijs op tijd het ouderschap

Om recht te hebben op het geboorteverlof, moet je de wettelijke afstamming van het kind bewijzen. Binnen een huwelijk en bij wettelijke samenwoonst is er geen probleem, je wordt dan automatisch als vader of meeouder beschouwd. Maar wanneer je feitelijk samenwoont, heb je alleen recht op de uitkeringen wanneer je al minstens 3 jaar samenwoont of wanneer je het kind officieel erkent. Woon je niet samen, dan moet je het kind erkend hebben.

Welke uitkeringen ontvang je tijdens het geboorteverlof?

Je kunt kiezen uit 3 verschillende systemen:

  • Je neemt 20 volledige dagen vaderschapsverlof op, binnen de 4 maanden na de geboorte.
  • Je neemt 40 halve dagen vaderschapsverlof op, binnen de 4 maanden na de geboorte.
  • Of je kiest voor 15 gratis dienstencheques als vaderschapshulp, in combinatie met 8 dagen vaderschapsverlof op te nemen binnen de 4 maanden na de geboorte.

De uitkering bedraagt 101,50 euro per volledige dag geboorteverlof. Neem je halve dagen geboorteverlof op, dan heb je voor elke halve dag recht op 50,75 euro.

Hoe vraag je het geboorteverlof aan?

Je vraagt het geboorteverlof aan bij je sociaal verzekeringsfonds. Daarvoor heb je tijd tot de laatste dag van het kwartaal volgend op het kwartaal van de geboorte. Je moet een kopie van het geboorteattest van het kind bij de aanvraag voegen.  

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 21/08/2024

Ondersteuning voor zelfstandige mantelzorgers

Je hebt recht op een uitkering wanneer je jouw zelfstandige activiteiten gedeeltelijk of volledig onderbreekt, om zorg te verlenen aan een gehandicapt kind of een ernstig ziek familielid. Verminder je jouw activiteiten met minstens de helft, dan heb je recht op een uitkering van 803,08 euro per maand. Bij een volledige onderbreking krijg je 1.606,15 euro per maand. En voor elke 3 opeenvolgende maanden van volledige onderbreking heb je recht op een kwartaal vrijstelling van bijdragen.

Zelfstandigen in bijberoep moeten elke beroepsactiviteit volledig onderbreken. Dit betekent dat je helemaal niet meer mag werken, ook niet als werknemer. En ontvang je van de RVA een uitkering voor tijdskrediet of loopbaanonderbreking, dan heb je geen recht op een uitkering mantelzorg als zelfstandige.

Aan welke criteria moet jij voldoen?

Je moet jouw zelfstandige activiteiten minstens een maand lang met minstens de helft verminderen. Hoe je de activiteiten vermindert beslis je zelf.

Tijdens je loopbaan heb je recht op maximum 12 maanden uitkeringen. Dit maximum geldt altijd, ook wanneer je een lagere uitkering ontvangt omdat je je activiteiten niet volledig onderbrak.

Als zelfstandige in hoofdberoep of als meewerkende echtgenoot moet je de sociale bijdragen betaald hebben voor de 2 kwartalen voorafgaand aan de start van de mantelzorg. Tijdens de mantelzorg moet je ook aangesloten blijven als zelfstandige. Je mag jouw onderneming dus niet definitief stop zetten of ontslag nemen als bestuurder, want dan verlies je het recht op uitkeringen.

Ook als zelfstandige in bijberoep moet je de sociale bijdragen betaald hebben tijdens de 2 kwartalen voorafgaand aan de onderbreking. Maar dit moet minstens de minimumbijdrage in hoofdberoep zijn. Bovendien moet ook tijdens de mantelzorg steeds de minimumbijdrage in hoofdberoep blijven betalen.

Aan wie mag je zorg verlenen?

Je hebt recht op een uitkering wanneer je zorg verleent aan:

  • Je ernstig zieke echtgenoot, wettelijk samenwonende partner of feitelijk samenwonende partner.
  • Een ernstig zieke ouder, grootouder, kind, kleinkind, broer of zus.
  • Een ernstig zieke ouder, grootouder, kind, kleinkind, broer of zus van jouw partner.
  • Of bijstand of zorg verleent aan je gehandicapt kind jonger dan 25 jaar

De arts van jouw echtgenoot, partner of familielid beslist of er sprake is van een ernstige ziekte. Hij beslist ook of er nood is aan verzorging of bijstand. Je zal daarom een medisch attest nodig hebben. Omdat dit medisch attest de juiste informatie moet bevatten, vraag je best het modelformulier op bij je sociaal verzekeringsfonds.

Hoe vraag je de uitkering aan?

Je vraagt de uitkeringen aan bij je sociaal verzekeringsfonds. De aanvraag moet ingediend worden voordat je je activiteiten vermindert of onderbreekt. Bij een laattijdige aanvraag kan jouw sociaal verzekeringsfonds maximum 1 maand terug gaan in de tijd. 

Stuur de aanvraag met een aangetekende brief op of per e-mail. Vergeet het medisch attest niet, maar wanneer je geen tijd wilt verliezen kun je het achteraf met een gewone brief of per e-mail opsturen.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 09/09/2024

Kan ik een uitkering inkomensgarantieverzekering combineren met loon uit mijn BV?

Je bent aandeelhouder in een BV. Na een ongeval ontvang je een uitkering via je inkomensgarantieverzekering. Mag je daarnaast nog een loon uit je BV opnemen?

Neen.

Er zijn twee mogelijkheden:

  • ofwel kan je niet werken en ontvang je een vervangingsinkomen via je inkomensgarantieverzekering;
  • ofwel zorg je zelf voor je inkomen (door een loon uit te keren via de BV).

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 30/07/2024

Werkloosheidsuitkering als zelfstandige?

Als zelfstandige bouw je geen rechten op voor een werkloosheidsuitkering. Maar:

  • Ben je als zelfstandige gedwongen om (tijdelijk) te stoppen met werken, dan heb je wel recht op het overbruggingsrecht.
  • Werd je zelfstandige na een ontslag als werknemer, met recht op werkloosheidsuitkeringen? En stop je na maximum 15 jaar als zelfstandige? Dan heb je waarschijnlijk opnieuw recht op werkloosheidsuitkeringen.
Vraag werkloosheidsuitkeringen aan in combinatie met het overbruggingsrecht

Vraag altijd werkloosheidsuitkeringen aan, want je kunt ze combineren met het overbruggingsrecht. Het bedrag van de uitkering overbruggingsrecht wordt dan verminderd met het bedrag van je werkloosheidsuitkeringen.

Dit heeft 2 voordelen:

  • Dankzij werkloosheidsuitkeringen bouw je pensioenrechten op. Want aan het overbruggingsrecht zijn geen pensioenrechten verbonden, ook al vraagt UNIZO dit al lang.
  • Werkloosheidsuitkeringen zijn niet beperkt in de tijd, waardoor je een uitkering behoudt nadat je overbruggingsrecht eindigde.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 23/08/2024

Heb je recht op een uitkering bij een stopzetting of faillissement?

Je hebt als zelfstandige recht op een uitkering overbruggingsrecht van je sociaal verzekeringsfonds wanneer je gedwongen bent om tijdelijk of definitief te stoppen met werken. Ook wanneer jouw onderneming in economische moeilijkheden zit, heb je soms recht op een uitkering. Het overbruggingsrecht is dus een soort werkloosheidsuitkering voor zelfstandigen, maar dan beperkt in de tijd en zonder verdere opbouw van pensioenrechten. Telkens je er beroep op doet eindigt het overbruggingsrecht na maximum 12 maanden. Soms is de duur korter.

7 dagen onderbreking volstaan voor een uitkering

Ook bij korte onderbrekingen, van minstens 7 dagen, heb je recht op het overbruggingsrecht. Per week onderbreking ontvang je 25% van het volledige maandbedrag.

Via de links krijg je een antwoord op de volgende vragen:

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 27/08/2024

Downloads

Nuttig voor jou