Bart De Wever, voorzitter N-VA 

We willen de ziekte-uitkering meer in lijn brengen met de betaalde sociale bijdragen en het verzekeringsprincipe herstellen. Gelet op de beperkte budgettaire ruimte willen wij de uitkeringen in hun totaliteit niet laten stijgen.

Wij willen het statuut wel van de échte zelfstandige (eenmanszaak) wel sterk verbeteren door een ondernemersaftrek in te voeren en de investeringsaftrek te versterken. Daarnaast denken we aan tal van kleinere fiscale maatregelen die het leven van de zelfstandige in de praktijk moet verbeteren. We willen de belastingvermeerdering bij onvoldoende voorafbetalingen afschaffen, het stelsel inzake de fiscale aftrekbaarheid van wagens vereenvoudigen, versneld afschrijven mogelijk maken etc.  

Sammy Mahdi, voorzitter CD&V

Cd&v wil de sociale bescherming van zelfstandigen verder blijven versterken. De voorbije legislatuur werd inderdaad door de afschaffing van de correctiecoëfficiënt voor de pensioenen, het verhogen van de uitkering voor moederschapsrust en geboorteverlof, de uitbreiding van het geboorteverlof en de introductie van de werkhervattingspremie beslist. Volgende legislatuur willen we ook zorgen voor een betere bescherming van arbeidsongeschikte zelfstandigen door geleidelijk een evenredige ziekte-uitkering in te voeren tijdens de eerste periode van arbeidsongeschiktheid, net zoals dat bij werknemers en ambtenaren het geval is.

We bekijken ook de mogelijkheden om een systeem van gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid in te voeren voor zelfstandigen die niet langer in staat zijn om hun taken volledig uit te voeren zonder dat ze volledig moeten stoppen. Ook ons voorstel rond de invoering van het familiekrediet, waarbij we de uitkering en het aantal weken optrekken voor geboorte- en ouderschapsverlof, vertrekt vanuit het kind, niet vanuit het statuut van de ouder, en zal bij invoering dus ook voor zelfstandigen gelden.

Tom Ongena, voorzitter Open Vld

Rond de pensioenen voor zelfstandigen werd door de regering-De Croo inderdaad heel grote vooruitgang geboekt. Denk maar aan het afschaffen van de correctie-coëfficiënt waardoor een zelfstandige een pensioen opbouwt dat te vergelijken is met dat van een werknemer, aan het verhogen van de minimumpensioenen en aan het verzekeren van de toegang tot dat minimumpensioen voor meewerkende echtgenoten.

We willen het sociaal statuut van de zelfstandige verder blijven versterken. We zijn voorstander van het verhogen van de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen voor zelfstandigen en willen ze modelleren naar wat in het werknemersstelsel bestaat. Daarnaast bieden we uitgebreide ondersteuning en begeleiding bij de terugkeer naar werk, onder meer door het veralgemenen van de reïntegratie-trajecten naar zelfstandigen in een vroeg stadium na uitval wegens ziekte. Voorkomen is uiteraard beter dan genezen. Daarom geven we de zelfstandige in het kader van het sociaal statuut een gezondheidsbudget waarmee hij of zij preventieadvies en eventuele aanpassingen aan de werkplek kan financieren.

Melissa Depraetere, voorzitter Vooruit

Mensen die de mouwen opstropen, een zaak durven uit te bouwen, een winkel te openen, een onderneming te starten, zorgen voor jobs en welvaart. Die verdienen hun eerlijke deel en de nodige sociale bescherming. Daarom hebben we met Vooruit in de federale regering de minimumpensioenen voor zelfstandigen verhoogd. Maar het werk is niet af. We moeten stappen blijven zetten. Zo wil Vooruit bijvoorbeeld ouders - dus ook zelfstandigen - meer en beter betaald ouderschapsverlof geven. Daarnaast wil Vooruit de financiering van de sociale bescherming van zelfstandigen versterken. Dat is nodig voor bijvoorbeeld hun ziekte-uitkering. De sociale bescherming van zelfstandigen verbeteren, betekent tot slot ook dat we werk moeten maken van pensioenrechten voor zelfstandigen in bijberoep. Zij betalen bijdragen, maar openen op dit moment geen rechten.

Nadia Naji en Jeremie Vaneeckhout, voorzittersduo Groen

Ja, Groen wil het sociaal statuut van zelfstandigen verbeteren. We hebben daar in de Vivaldi-regering belangrijke stappen toe gezet, maar het werk is niet af. Ons vertrekpunt is dat we alle betaald werk zo gelijk mogelijk behandelen, of je nu in loondienst, als ambtenaar, freelancer of zelfstandige werkt. Verschillen tussen de statuten willen we geleidelijk wegnemen, met behoud van een hoog beschermingsniveau en een eerlijke sociale zekerheidsbijdrage van iedereen. Door de statuten naar elkaar te laten toegroeien, maken we de overstap tussen en combinatie van verschillende statuten gemakkelijker. Speciale aandacht is nodig voor de (ondergrenzen van) bescherming. Precaire en ongezonde situaties moeten vermeden worden. De laatste jaren zijn er door de Vivaldi-regering inderdaad belangrijke stappen gezet om het sociaal statuut van zelfstandigen te verbeteren:

  • Verhoging van het minimumpensioen voor zelfstandigen
  • Afschaffing van de zogenaamde "correctiecoëfficiënt", waardoor vanaf 2022 elk gewerkt jaar tot zo'n 40% méér pensioenopbrengst zal opleveren. Op een volledige loopbaan kan dat dus enkele honderden euro's toekomstig pensioen per maand extra betekenen
  • Aanpassing van de carenzperiode, waardoor ook zelfstandigen sinds 2019 al vanaf dag 1 beroep kunnen doen op een ziekte-uitkering, sinds 2021 ook met terugwerkende kracht
  • Verdubbeling van het geboorteverlof voor zelfstandigen van 10 naar 20 dagen
  • Invoering rouwverlof voor zelfstandigen in 2021. Daardoor heb je recht op tien dagen betaald verlof (99,51 euro per dag) als je tijdelijk je beroepsactiviteit volledig onderbreekt naar aanleiding van het overlijden van je kind of echtgenoot of samenwonende partner.

Toch is er nog verbetering mogelijk. Als volgende stappen stelt Groen voor dat:

  • Alle zelfstandigen die hun beroepsactiviteit noodgedwongen (tijdelijk) stopzetten beroep kunnen doen op het overbruggingsrecht, ongeacht de oorzaak van die gedwongen stopzetting. Ze mogen het overbruggingsrecht niet volledig verliezen wanneer ze een paar dagen of tijdelijk aan het werk gaan, maar enkel voor de dagen dat ze effectief werken. Zo versoepelen we de intrede op de arbeidsmarkt.
  • De periodes waarin een zelfstandige een overbruggingspremie of een vrijstelling van sociale bijdragen kreeg, willen we gelijkstellen voor het pensioen.
  •  Zelfstandigen in bijberoep niet uitgesloten worden voor vrijstellingen van sociale bijdragen
  • niet alleen de bescherming zoveel mogelijk gelijk getrokken wordt, maar ook de bijdragestructuur. Zo willen we de sociale bijdragen van zelfstandigen socialer en progressiever maken, zodat lagere inkomensschijven relatief minder moeten bijdragen dan de hogere inkomensschijven in plaats van omgekeerd
  • er een betere ondersteuning voor (kleine) zelfstandigen en zelfstandigen in moeilijkheden komt. Bijna 15 procent van de zelfstandigen moet immers leven van een inkomen onder de armoedegrens. We zorgen ervoor dat zelfstandigen sneller en gemakkelijker de weg vinden naar de ondersteuning die ze nodig hebben.
  • het belastingvrije minimum in de personenbelasting verhoogd wordt tot de armoededrempel.  Kleine ondernemers betalen zo minder belasting.
  • de administratieve rompslomp voor zelfstandigen en kleine ondernemingen weggewerkt wordt. Administratieve verplichtingen willen we zoveel mogelijk digitaal en kosteloos laten verlopen. En met het "only once"-principe zorgen we ervoor dat je maar een keer je gegevens aan de overheid moet bezorgen. Met een automatisering van de vennootschapsbelasting willen we gebruiksgemak bieden voor de ondernemingen en gerichte en eenvoudige controles door de inspectiediensten.

Tom Van Grieken, voorzitter Vlaams Belang

Onze beleidsaandacht zal in de eerste plaats gaan naar de gelijkschakeling van de pensioenen (een eengemaakt pensioenstelsel) en een gelijkschakeling van het ouderschapsverlof (voor zelfstandigen, werknemers en ambtenaren), en daarna naar een eengemaakte sociale zekerheid met gelijk rechten en plichten (en dus ook sociale bijdragen) voor alle statuten.

Inzake pensioenen wil het Vlaams Belang wil een eengemaakt pensioenstelsel voor alle statuten (werknemers, zelfstandigen, ambtenaren) gebaseerd op 66.000 gewerkte uren (of 40 jaar van 1.650 uren). Wie vroeger begint met werken, kan vroeger met pensioen. De uren kunnen ook gespreid worden over de loopbaan. Het eengemaakt pensioenstelsel bestaat uit een maandelijks wettelijk pensioen (eerste pijler) en een verplicht aanvullend pensioen (tweede pijler), uit te betalen in kapitaal op de pensioenleeftijd om bepaalde grotere uitgaven te dekken. Dit aanvullend pensioen zal worden gefinancierd door een bijdrage van min. 2% van het brutoloon. Het staat bedrijven en zelfstandigen vrij om meer aanvullend pensioen op te bouwen voor hun werknemers, resp. zichzelf. Het Vlaams Belang wil de fiscale en parafiscale koterijen afschaffen en vervangen door een gelijk fiscaal voordeel voor iedereen. Concreet wordt er een belastingkrediet voorzien van 25% op 2.000 euro inleg per jaar door de werkgever, werknemer of zelfstandige (of 500 euro voor de begunstigde).

Om de budgettaire kosten te beheersen, wil het Vlaams Belang een wettelijk minimumpensioen van 1.799 euro (i.p.v. 1.637 euro) bruto per maand, en een wettelijk maximumpensioen van 4.750 euro (i.p.v. 7.970 euro) bruto per maand, alsook een sociale beperking van de werkloosheidsuitkering tot 2 jaar (behalve voor 55-plussers, mantelzorgers en werklozen in opleiding).

Raoul Hedebouw, voorzitter PVDA

Betere sociale bescherming is één van de pijlers van ons programma over zelfstandigen. Wij willen inderdaad ervoor zorgen dat zelfstandigen vanaf hun tweede maand ziekte niet langer moeten terugvallen op een (lage) forfaitaire uitkering. Dat doen we door het overbruggingsrecht uit te breiden naar werkonbekwaamheid en ziekte. Dat recht passen we automatisch toe op zelfstandigen die voldoen aan de voorwaarden. We vereenvoudigen het systeem ook wat betreft combinaties met andere vervangingsinkomens.

Ook op vlak van de financiering van het sociale zekerheidsfonds dringt zich nog een hervorming op. Momenteel is de situatie absurd genoeg zo dat hoe minder een zelfstandige verdient, hoe meer die verhoudingsgewijs aan het sociale zekerheidsfonds moet afdragen. Er zijn zelfstandigen die zeer hard werken en bij wie dat harde werken nauwelijks financiële vruchten afwerpt. De sociale bescherming van deze categorie is ondermaats en velen kunnen hun sociale bescherming niet via private verzekeringen op een hoger niveau tillen. Dat verhelpen we door het plafond voor de berekening van de pensioenbijdragen af te schaffen en door de progressiviteit van de barema’s te vergroten zodat de sterkste schouders ook bij de zelfstandigen de zwaarste lasten dragen.

Wat denken de partijvoorzitters over...

Ontdek meer standpunten van de partijvoorzitters over het ondernemerslandschap. 

Lees ze hier