Op 16 september 2022 bereikte de federale regering een akkoord over een aantal energiemaatregelen. Voor zakelijke klanten van energieleveranciers komt er een korting op de accijnzen op gas en elektriciteit in de maanden november en december. Zakelijke klanten zijn o.a. vrije beroepers, zelfstandigen of kmo’s die een professioneel (niet-residentieel) energiecontract hebben. De huidige accijnzen op gas en elektriciteit worden voor hen naar het Europees minimum herleid. Die maatregel kost de overheid €55 miljoen. Dit is een tegemoetkoming waarvoor UNIZO en de FVB sterk geijverd hebben en die nu binnengehaald wordt. Het is beperkt tot de maanden november en december, maar als de huidige hoge energieprijzen aanhouden en het een strenge winter wordt, dan is een verlenging niet uitgesloten.

De bijzondere accijns op elektriciteit wordt voor een verbruik tot 1.000 MWh/jaar tot het Europese minimum (bodemtarief) herleid. Voor aardgas wordt het accijnstarief naar het Europees minimum gebracht voor een verbruik tot 50.000 MWh.

De impact voor vrije beroepen, zelfstandigen en kmo’s hangt af van het specifieke verbruik.  Voor een groter zakenkantoor met verschillende PC’s, servers, grotere printers, etc… kan dit al snel een reductie van €100 opleveren op de elektriciteitsfactuur. 

Uiteraard zijn de energieproblemen hiermee niet opgelost, maar de regering heeft wel een hoopvol signaal gegeven. De federale regering nam ook sociale en fiscale energiesteunmaatregelen, zoals o.a. de uitstel van betaling van sociale bijdragen, het overbruggingsrecht voor zelfstandigen (buiten het quotum, tijdelijk, link met energiecrisis, etc…), langere afbetalingsplannen voor sociale bijdragen van zelfstandigen toelaten en faciliteren, uitstel van betaling van belastingen, afbetalingsplannen voor fiscale schulden, etc…

Gezinnen en vrije beroepen met een kantoor aan huis met slechts één aansluitpunt en een residentieel energiecontract ontvangen, net als andere gezinnen, een premie (tegemoetkoming) voor gas en elektriciteit. Voorwaarde is wel dat het moet gaan om een variabel energiecontract, of een vast contract afgesloten of hernieuwd na 1 oktober 2021. In die situaties krijgt men in november en december een tegemoetkoming voor gas van €135 per maand en een tegemoetkoming voor elektriciteit van 61 euro/maand. De tegemoetkomingen worden afgetrokken van de energiefacturen, wellicht die van november en december. Voor de hoogste inkomens wordt een deel daarvan teruggevorderd via de belastingbrief. 

De federale maatregelen zijn beperkt maar wel een ruime invulling van wat het federale bevoegdheidsniveau kon doen.

De Vlaamse regering neemt eveneens maatregelen om de gevolgen van de torenhoge energieprijzen te milderen. Deze werden aangekondigd in de septemberverklaring op 29 september 2022. Voor bedrijven die operationeel verlies maken als gevolg van de hoge energieprijzen wordt circa €250 miljoen overheidssteun uitgetrokken. Het gaat om een gerichte steunmaatregel voor bedrijven in nood. Om de steun te verkrijgen gelden evenwel strenge voorwaarden, zo moet het bijvoorbeeld gaan om bedrijven die in 2021 minstens €7.500 aan energie-uitgaven hadden.

Een meer generieke Vlaamse energiemaatregel is de beslissing om €148 miljoen uit te trekken om te vermijden dat de openbare dienstverplichtingen in de elektriciteitsfactuur toenemen. 

De sterk gestegen energieprijzen vreten aan het bedrijfsresultaat van veel ondernemingen. De oorlog in Oekraïne maakt pijnlijk duidelijk dat we té veel afhankelijk zijn van import van fossiele brandstoffen. De Europese Unie roept op tot inspanningen om de afhankelijkheid van gas te verminderen. Dat is niet enkel nodig om onze energiebevoorrading minder kwetsbaar te maken, maar ook voor het klimaat. We moeten de transitie naar een koolstofneutrale samenleving bevorderen en ondernemers kunnen daar een belangrijke rol in spelen.  

UNIZO en de FVB willen ondernemers daarbij helpen en geven enkele tips mee: 

1.    Sluipverbruik vermijden door elektro-apparaten in stand-by uit te schakelen.
Veel computers, wifi-routers, printers, smartphone-opladers, etc. staan op stand-by waardoor ze onnodig elektriciteit verbruiken. Als elektronische apparaten niet gebruikt worden dan trekt u best de stekker uit het stopcontact of schakelt u de stekkerdoos uit, dan bent u zeker dat er geen stroom verbruikt wordt. 

2.    Hoogrendementsglas voor het (kantoor)gebouw
Investeer in hoogrendementsglas dat de isolatie van uw kantoor of bedrijfspand verbetert.  Door meerdere lagen glas met speciaal gas ertussen blijft de warmte beter behouden in de wintermaanden, en lukt het in de zomermaanden om de hitte buiten te houden.

3.    Energiezuinige verlichting
Ga voor een volledige verwijdering van de bestaande verlichting (armaturen en lampen) in het gebouw. Laat een lichtstudie uitvoeren en vervang de bestaande verlichting door energiezuinige ledverlichting. Ledlampen gaan langer mee en verbruiken 5 keer minder stroom dan halogeenlampen. Plaats bewegingssensoren die moeten vermijden dat ruimtes die niet gebruikt worden onnodig verlicht zijn. Voorzie technologie voor het regelen van de verlichting naargelang de aanwezigheid van medewerkers en de intensiteit van daglicht.
 

4.    Isolatie en ventilatie
Isoleren is noodzakelijk om warmte te behouden tijdens wintermaanden: zorg voor een degelijke vloerisolatie, kelderisolatie, spouwmuurisolatie, buitenmuurisolatie, dakisolatie of zoldervloerisolatie. Een goed geïsoleerd dak, kan ervoor zorgen dat het warmteverlies verminderd wordt met 30%. Kies ook voor een mechanisch ventilatiesysteem met energieterugwinning.

5.    Stel duidelijke regels voor verwarming en airco
In landen zoals Spanje en Italië gelden duidelijke regels voor openbare gebouwen: de airconditioning mag niet lager staan dan 27 graden in de zomer en de verwarming niet hoger dan 19 graden in de winter. Pas deze eenvoudige en duidelijke regels ook toe in uw gebouwen, vergaderzalen en kantoren. Voorzie regels voor het periodiek onderhoud van verwarmingsinstallaties en airco: laat bv. jaarlijks de filters van de airco reinigen om het stof te verwijderen, dit vermindert namelijk de prestatie.

6.    Laat het personeel thuiswerken indien mogelijk
Door de coronapandemie nam thuiswerk sterk toe. Er kwamen veel mogelijkheden om online te vergaderen.  Maar ook na corona blijven veel bedrijven inzetten op thuiswerken als het takenpakket het toelaat. Het stimuleren en faciliteren van thuiswerken en flexwerken zorgt voor aanzienlijke energiebesparingen. 

7.    Zonnepanelen op het dak om elektriciteit op te wekken
Veel zakenkantoren en vrije beroepers investeerden reeds in zonnepanelen, maar toch blijft er nog een groot potentieel onbenut op daken van (bedrijfs)gebouwen. Zonnepanelen op (bedrijfs)daken leveren tal van voordelen op. Er is de besparing op elektriciteitskosten die aanzienlijk is in tijden van hoge elektriciteitsprijzen. Het bedrijf wordt minder afhankelijk van externe energieleveranciers en het creëert een duurzaam en milieubewust imago. 

8.    Verwarm met warmtepomp
Voor geïsoleerde gebouwen zijn warmtepompen een milieuvriendelijke verwarmingsoplossing. Als u warmtepompen kan combineren met zonnepanelen, dan bespaart u extra op energiekosten. Sommige warmtepompen kunnen naast verwarmen ook koelen, waardoor u ook tijdens de zomermaanden geniet van een aangenaam binnenklimaat. Warmtepompen kunnen slim gestuurd worden, zodat ze vooral werken op momenten van overproductie en niet op momenten dat er een elektriciteit tekort is of wanneer u uw elektrische wagen oplaadt en/of er veel andere elektro-toestellen actief zijn. Zo vermijdt u piekverbruik en voorkomt u hoge elektriciteitsfacturen. 

9.    Stimuleer milieuvriendelijke verplaatsingen
Energie besparen doet u ook door kritisch de woon-werkverplaatsingen te analyseren. Stimuleer het gebruik van openbaar vervoer en verplaatsingen met de (elektrische) fiets.  Zo bespaart u op brandstofkosten en reduceert u de CO2-uitstoot. Vervang bedrijfs-brandstofwagens door zero-emissie-voertuigen zoals elektrische wagens.
 
10.    Sensibiliseer actief de medewerkers
Creëer bewustwording bij personeel door hen gericht te sensibiliseren. Zonder medewerking van collega’s of personeel, is het niet mogelijk om de noodzakelijke veranderingen te realiseren. Informeer over het belang van energiebesparing in de dagdagelijkse werking en leg uit hoe iedereen in het kantoor of bedrijf kan bijdragen om ambitieuze klimaatdoelstellingen te realiseren. Uiteraard dient de bedrijfsleider zelf het goede voorbeeld te geven: lead by example!

Meer info: www.federatievrijeberoepen.be