Ambassadeurs - Dag van de Ondernemer - Greet Goegebuer en Mark Vandevelde van Komrads

Eerste stappen

“We zijn in 2015 begonnen”, zegt Mark. “Ik had een reclamebureau in Antwerpen. Het merk Komrads hebben we oorspronkelijk bedacht voor een klant die oude Russische schoenen importeerde. Maar kort nadien liet die weten ermee op te houden. En dan hebben wij het merk overgenomen, samen met een grote voorraad schoenen. Al wisten we op dat moment nog helemaal niks over de schoenenindustrie.” 

“Stoemelings kwamen we in die wereld terecht”, vult Greet aan. “En dan begin je dingen uit te zoeken. Waar wordt dat gemaakt? Welke materialen worden er gebruikt? Wordt dat gerecycleerd of niet? Het werd ons vrij snel duidelijk. Met de klassieke schoenenindustrie wilden we niks te maken hebben. Wij wilden het op een heel andere manier aanpakken. En dus kozen we ervoor om de meest duurzame sneaker ooit te maken met materialen als gerecycleerd rubber en appelleer.”

Verantwoordelijkheid nemen

De ramp in de sweatshop Rana Plaza in Bangladesh was voor Mark een wake-upcall. “Op hetzelfde moment liep onze oudste zoon mee in de klimaatmarsen. Wij zaten toen nog volop in de corporate wereld en dat voelde niet helemaal juist. En dus stelden we een aantal basisregels voorop: geen dieren doden, geen foute tewerkstelling, zo weinig mogelijk uit de planeet halen. En vooral: de verantwoordelijkheid van alles wat we maken bij ons houden.”

Afval blijkt hét grote probleem in de fashion industrie.

Mark: “Een tweede leven aan schoenen geven is vaak moeilijk, ook uit hygiënisch oogpunt. In al onze naïviteit wilden we daar een oplossing voor vinden. We hadden natuurlijk danig onderschat hoe moeilijk het is om een duurzame schoen te maken. Het heeft ons uiteindelijk vier jaar gekost om die te ontwikkelen. Van marktonderzoek over productontwikkeling tot de lancering met een crowdfundingcampagne. We moesten 250 paar verkopen, maar door de grote media-aandacht hadden we er na drie dagen al meer dan 1.000 verkocht.”

“Na dat eerste succes, wisten we dat we een haalbare business case hadden. Vanaf najaar 2019 gingen we er vol voor. Begin 2020 trokken we naar de Modefabriek in Amsterdam. Daar stonden de winkels bijna letterlijk voor ons in de rij. We dachten dat we vertrokken waren, maar toen kwam corona en was de hoerastemming snel voorbij.”

Geen boomknuffelaars

Je kan perfect een commercieel bedrijf zijn en toch de juiste dingen doen, benadrukt Mark. “We zagen de kracht van merken en hoe zij een verschil kunnen maken. Met ons eigen duurzaam merk willen we de planeet herbouwen in plaats van afbreken. Maar we willen wel met onze schoenen in alle winkels liggen. Mensen moeten ze in de eerste plaats kopen omdat ze mooi zijn en pas nadien beseffen dat ze van appelleer zijn gemaakt.”
“We willen ook onze CO2-uitstoot zo klein mogelijk houden. We geven onze klanten de boodschap mee: draag je schoenen, verzorg ze en stuur ze terug als je ze niet meer gebruikt. In een beschutte werkplaats in Puurs worden de teruggenomen schoenen tot granulaat vermalen. En daar maken we dan weer nieuwe ‘badsloefkes’ van."Dat is echt uniek in de wereld.

We zijn volledig circulair: we vertrekken van gerecycleerde materialen voor onze schoenen, verzamelen die na gebruik terug in en we maken er opnieuw een schoen van.

Concurrentieel zijn en blijven

“Onze marges zijn piepklein in vergelijking met andere merken”, zegt Mark. “Maar die spenderen veel geld aan marketing. Wij hebben geen sporters of atleten onder contract. Ons budget gaat in de eerste plaats naar het maken van de schoen en het vertellen van ons verhaal. Wij moeten het dus vooral hebben van mond-aan-mondreclame en de authenticiteit die Komrads uitstraalt. En dat werkt. Op korte tijd zijn we al veel interessante mensen tegengekomen.”

“Het team van Komrads is een kleine ploeg. Er is Ellen die onze socials verzorgt. Lotte die alles van retail doet. De mensen in de productie. En dan Greet en ik. Dit is wie we zijn, meer is er niet. En toch zegt iedereen ‘wow’ als we ons verhaal doen. In onze branche van sustainable brands hebben we weinig concurrenten. En dus willen we een wereldmerk worden. Dat begint aardig te lukken: in Israël hebben we nu een winkelketen als klant en ook onze eerste order uit Amerika is uitgeleverd. De distributie naar die landen zorgt wel voor nieuwe uitdagingen.” 

Bewust kopen

“Iedereen weet dat er een probleem is”, zegt Mark. “Maar de politiek denkt vaak op korte termijn. We zien nu gelukkig dat consumenten steeds bewuster kopen. Ook winkels kiezen meer voor duurzame merken. Alleen wil de consument er niet méér voor betalen en een duurzame sneaker is natuurlijk duurder dan een gewone sneaker.”

De duurzame oplossingen gaan vooral van de bedrijven moeten komen.

“Door te innoveren en door hun productieprocessen aan te passen. Onder druk van de consument en met een beetje hulp van de politiek. We moeten het niet voor de planeet doen, want die gaat het wel overleven. Maar we moeten het voor de mensen doen die op de planeet wonen. En dan vooral voor de toekomstige generaties. Volgens mijn zoon zijn wij de generatie die het verkloot heeft. Dat is confronterend, maar hij heeft wel gelijk. We reisden en kochten maar en stonden niet stil bij de gevolgen. Onze kinderen kopen nu vooral tweedehands. Die zijn daar wél bewust mee bezig.”

Het verhaal moet kloppen

De principes van duurzaamheid worden in de praktijk nogal eens met voeten getreden. “Als je in China of Bangladesh produceert, ben je bij voorbaat al niet sustainable bezig”, benadrukt Mark. ”Ook al is die fabriek zogezegd gloednieuw of ultramodern. Maar wat met de arbeidsomstandigheden en de mensenrechten? Die zaken kan je niet los van elkaar zien als je echt duurzaam wil ondernemen.”

“Wij willen als ondernemer alles juist doen. En dus gaan we zelf regelmatig op bezoek naar de fabriek waar ze onze schoenen maken. We betalen hen – uiteraard – eerlijke lonen. Dat zorgt ervoor dat onze productiekost hoger is, maar daar kiezen we voor. We gaan daar heel ver in. Zelfs onze dozen zijn van gerecycleerd karton. En door samen te werken met die beschutte werkplaats geven we ook kansen aan mensen die anders niet aan de bak zouden komen.”

“Dit hele avontuur is voor ons echt een openbaring”, besluit Mark. “Door te lezen over de vele mistoestanden gingen onze ogen open. En onze kinderen gaven ons het duwtje dat we nodig hadden om ervoor te gaan. Mislukt het, dan zijn we een paar jaar van ons leven kwijt. En geld, want we hebben er ook ons spaargeld ingestoken. Maar da’s niet het einde van de wereld. Als ik rondom mij kijk, zie ik veel mensen die daar ook mee bezig zijn. Die denken: het moet toch anders kunnen. Dus het komt wel goed, denk ik.”