Klimaat en energiezekerheid

De komende jaren zullen onze overheden meer inspanningen moeten leveren om de energietransitie naar een koolstofneutrale samenleving te bevorderen. Dat is niet enkel nodig voor het klimaat, maar ook om minder afhankelijk te worden van import van fossiele brandstoffen en zo onze energiebevoorrading te verzekeren. 

Een uitstekend geconnecteerd stroomnetwerk

Goedkope zonne-energie uit het Zuiden én goedkope windenergie uit het Noorden moet tot bij ons komen via een uitstekend geconnecteerd stroomnetwerk. UNIZO vraagt een versnelling van de Europese inspanningen en investeringen zodat de streefcijfers voor betere Europese interconnectie van elektriciteit gehaald worden. De verschillende overheden hebben werk op de plank, want op veel overheidsdaken liggen nog steeds geen zonnepanelen en ook de vele klaverbladen in ons land kunnen aangesproken worden om extra zonnepanelen te plaatsen. 

Wind in de zeilen

Om de klimaatdoelstellingen moeten ook extra windturbines op land  bijgebouwd worden. Om de Vlaamse doelstelling te realiseren moeten verschillende knelpunten weggewerkt worden: 

• de veel te lange “time to permit” die soms oploopt tot 3 à 7 jaar, 
• de onmogelijkheid om windmolens te plaatsen in de (ruime) omgeving van (regionale) luchthavens, 
• en de bestemming van een perceel dat vaak een obstakel is voor realisatie van windturbine-projecten. Voor dat laatste moet het ontwerpdecreet 'bestemmingsneutraliteit' goedgekeurd worden.

Revolutie in renovaties 

Ons land heeft een verouderd gebouwenpark dat onvoldoende geïsoleerd is. Onze overheden moeten deze stimuleren met (fiscale) incentives en collectieve renovatieprojecten die veel woningen of ganse wijken in één keer vernieuwen en klimaatvriendelijker maken. Die collectieve projecten moeten gegund worden via kleine lokale loten waarop ook lokale kmo’s kunnen intekenen. Dat kan een goede gelegenheid zijn om warmtenetten te voorzien en om via sloop en densere heropbouw meerwaarde te creëren door de extra wooneenheden.

Warmte- en koudenetten

Vlaanderen loopt achter in de ontwikkeling van warmte- en koudenetten in vergelijking met andere landen. Het is tijd voor de Vlaamse overheid om een voortrekkersrol te spelen, lokale overheden aan te moedigen om geplande infrastructuur te implementeren, procedures te standaardiseren en gunstige voorfinanciering mogelijk te maken.

Bijkomende elektrificatie

Om meer gebouwen te verwarmen met warmtepompen en één miljoen zero-emissiewagens te laten rijden in Vlaanderen zal een shift naar bijkomende elektrificatie nodig zijn. Dat vraagt zware investeringen. De netbeheerders hebben ambitieuze investeringsplannen klaar die maar gerealiseerd kunnen worden als de doorlooptijden van plan- en vergunningsprocedures ingekort worden. Sinds 2022 is het in Vlaanderen en Brussel mogelijk om energie te delen. Helaas zijn er nog te veel obstakels die realisatie in praktijksituaties bemoeilijken. Deze moeten dringend aangepakt worden. Ook fysiek energiedelen via microgrids moet mogelijk gemaakt worden.

Lagere energiekosten voor KMO’s

Om de KMO-energiefactuur te temperen vraagt UNIZO aan de Vlaamse overheid om de openbaredienstverplichtingen uit de stroomfactuur te halen.

Operatie Plastic

De Vlaamse en federale overheid moeten een belangrijke rol opnemen in het streven naar meer recycled content in plastic verpakkingen. Voor plastic drankflesjes en blikjes wil UNIZO geen klassiek statiegeldsysteem met investering in dure terugnamemachines in winkels en supermarkten. Een digitaal statiegeldsysteem waarbij drankverpakkingen ‘ontwaard’ kunnen worden door een unieke code te scannen is eenvoudiger voor de consument en zal de detailhandel minder impacteren.

Dit standpunt is een slechts een van de vele ondernemersprioriteiten die UNIZO naar voren schuift. Het UNIZO-memorandum van 2024 KRACHTWERK bundelt al deze prioriteiten en voorstellen.