Specifieke regels btw

Kan ik mijn handgemaakte producten verkopen als kunstwerk, tegen een btw-tarief van 6%?

Niet alle handgemaakte producten worden automatisch als kunstwerk beschouwd.

De wetgeving bevat hier een zeer beperkte definitie. De lijst van "kunstwerken" waarvoor het btw-tarief van 6% geldt is limitatief en moet strikt worden geïnterpreteerd.

Alle andere kunstwerken en kunstvormen zijn onderworpen aan het normale btw-tarief van 21%.

Wanneer u als handelaar een cadeaubon verkoopt, dan ontstaat er op dat moment een toekomstige schuld tegenover de klant die de bon aankocht. Er is nog niets verbruikt. Pas wanneer uw klant een aankoop doet, ontstaat er fiscaal een transactie en worden de btw-regels geactiveerd.

Gedurende de periode dat de klant de bon nog niet heeft gebruikt, blijft het bedrag van de bon op een boekhoud-wachtrekening staan. Er wordt best wel ter staving een lijst bijgehouden van alle bonnen die reeds betaald zijn maar nog niet verzilverd. Op het moment dat de klant zich met zijn bon aanbiedt en inruilt, wordt deze in mindering gebracht van de wachtrekening.

Op dat moment is ook het btw-tarief en btw-bedrag gekend en kan deze opgenomen worden in de aangifte.

Wat met bonnen die verlopen zijn?

Als handelaar doet u er goed aan om een einddatum op de waardebon te zetten. Als nu blijkt uit de lijst met de betaalde waardebonnen dat er bons zijn die niet meer gebruikt kunnen worden, dan is het totale bedrag een financiële opbrengst die dan ook zo moet worden geboekt (en belast). Vandaar dat het raadzaam is om een lijst bij te houden, zodat jaarlijks de niet-benutte bons kunnen worden overgeboekt en geschrapt van de wachtrekening.
 

Als je een tweedehands wagen aankoopt, geldt een bijzondere btw-regeling.

Hoeveel btw moet ik betalen?

Afhankelijk van wie de verkoper van de tweedehandswagen is, betaalt je vennootschap wel of geen btw.

• Koop je de wagen aan van een garagist of een autohandelaar? Dan betaal je 21% btw op de verkoopprijs (als de verkoper de wagen zelf kocht van een andere btw-plichtige) of 21 % btw op de winstmarge (als de verkoper de wagen zelf kocht van een particulier - op de factuur staat dan “levering onderworpen aan de bijzondere regeling van belastingheffing over de marge: btw niet aftrekbaar").
• Koop je de wagen van een btw-plichtige maar géén garagist of autohandelaar? Dan aanvaardt de fiscus om de maatstaf van heffing te beperken tot 50% van de prijs. De verkoper zal dus 21% btw rekenen op de helft van de verkoopprijs. Maar dit kan dus enkel als de verkoper de btw volledig heeft afgetrokken toen hij de wagen zelf kocht. 
• Koop je de wagen aan van een particulier/niet-btw-plichtige? In dit geval betaal je geen btw.

Welke btw kan ik recupereren?

Eerst en vooral moet je een verdeelsleutel hanteren op de auto.

Hoeveel % van de auto zal je beroepsmatig gebruiken en hoeveel % zal je privé gebruiken? Je mag dit zelf bepalen, maar het moet uiteraard realistisch zijn. Je bespreekt dit best met je accountant.

• Als je de wagen kocht met 21% btw op de verkoopprijs, dan kan je 50% btw recupereren van het beroepsmatige gedeelte.
  Bijvoorbeeld: je kocht de wagen gekocht voor 100 EUR + 21 EUR btw. Je beroepsmatig gedeelte is 40%. Je mag dus 50% van 8,40 EUR BTW (= 40% van 21 EUR) recupereren.
   
• Kocht je de wagen met btw gerekend op de winstmarge, dan mag je geen btw recupereren.
   
• Kocht je de wagen gekocht van een particulier/niet-btw-plichtige, dan is er geen btw te recupereren.

Op zoek naar informatie over de fiscale aftrek van autokosten binnen een vennootschap. Raadpleeg dit adviesitem.

Moet ik btw aanrekenen bij het doorrekenen van kosten als dusdanig (restaurantkosten, autokosten,…) ?

Ja, de kosten moeten met btw doorgerekend worden. Wie die doorrekent wordt geacht in eigen naam en voor eigen rekening de levering of dienst te hebben verricht.

De aftrekbeperkingen zijn van toepassing bij de ontvanger.

Opgelet: bij autokosten geldt er een aftrekbeperking van 50%, ook bij degene die doorrekent. Een uitzondering hierop is de specifieke economische activiteit van ter beschikking stelling van voertuigen.

Moet ik btw aanrekenen bij het doorrekenen van kosten die onderdeel zijn van de prijs voor levering van goederen of diensten?

Ja, de kosten moeten met btw doorgerekend worden.

Het gaat hier bijvoorbeeld over de doorrekening van kosten met betrekking tot het inhuren van derden om aan klanten een afgesproken dienst te verschaffen, waarbij deze derde factureert aan de dienstverrichter.

Moet ik bij het doorrekenen van voorschotten btw aanrekenen?

Neen, het doorrekenen daarvan gebeurt zonder btw.

Het gaat hier over het betalen van een kost die is aangegaan door iemand anders voor zijn eigen rekening, m.a.w. betaling in naam en voor rekening van iemand anders. Bijvoorbeeld over het voorschieten van invoerrechten in naam en voor rekening van een klant.

Moet ik bij het doorrekenen van schadevergoedingen btw aanrekenen?

Neen, het doorrekenen daarvan gebeurt zonder btw.

Het gaat hier bijvoorbeeld over het doorrekenen van herstellingskosten aan een klant voor de schade die het gevolg is van handelingen van de klant.

Werk je voor professionele klanten?

• Je moet facturen zonder btw uitreiken als je werkt voor een btw-plichtige die periodieke btw-aangiften indient in België. Op voorwaarde dat het onroerend goed in België ligt.
• Je vermeldt dan op de factuur "btw te voldoen door de medecontractant o.g.v. art. 20 KB nr. 1".

Werk je voor particuliere klanten?

• Als je klant niet btw-plichtig is, dan moet je wel btw aanrekenen. 
• Dit geldt ook bij de levering van bouw- en inrichtingsmaterialen zonder ze te plaatsen.
• In principe moet je 21% btw aanrekenen, tenzij het tarief van 6% van toepassing is (bijvoorbeeld: bouwwerken aan een woning van meer dan 10 jaar oud als aan alle voorwaarden is voldaan of, in bepaalde gevallen, bij afbraak en heropbouw).

Je wil je zaak promoten via een wedstrijd waarbij de winnaar een mooie prijs in natura krijgt. Een collega zegt dat je de winnaar wél de btw hierop moet aanrekenen. Klopt dit?

Het klopt dat als je in het kader van een wedstrijd gratis prijzen geeft (met een waarde van meer dan 50 EUR), je de btw hierop niet kan recupereren via je btw-aangifte. Wél kan je de volledige prijs (inclusief btw) in kosten brengen. Je kan natuurlijk vragen aan de winnaar om de btw op zich te nemen, maar let erop dat je dit vooraf duidelijk communiceert.

Een andere mogelijkheid is om als prijs een aankoopbon voor een bepaald bedrag te geven, die de winnaar naar eigen goeddunken in je zaak kan spenderen.

Sinds 1 januari 2024 gelden nieuwe regels rond het btw-tarief bij de afbraak en heropbouw van een woning. Er geldt geen afzonderlijk regime meer voor de 32 centrumsteden, dezelfde regels gelden nu voor het volledige land.

De algemene situatie sinds 1 januari 2024

Het verlaagd btw-tarief van 6% geldt in principe enkel voor de afbraak van een gebouw en heropbouw van woningen, als de zgn. ‘sociale voorwaarden’ zijn voldaan:

• Ofwel is de bouwheer een particulier, en gaat het over zijn enige en eigen woning met een bewoonbare oppervlakte van maximaal 200 m2;
• Ofwel is de bouwheer een particulier of rechtspersoon die de woning langdurig zal verhuren in het kader van sociaal huisvestingsbeleid.

In de loop van 2024 werden de nieuwe regels al versoepeld. Het verlaagd btw-tarief van 6% geldt ook voor een bouwheer (particulier of rechtspersoon) die de heropgebouwde woning langdurig zal verhuren, op voorwaarde dat:

• de woning een bewoonbare oppervlakte van maximaal 200 m2 heeft;
• de huurder (die een natuurlijke persoon moet zijn) gedomicilieerd is in de woning;
• de woning gedurende minstens 15 jaar wordt verhuurd.

Deze versoepeling geldt sinds 1 juni 2024.

Overgangsmaatregelen van 1 januari t.e.m. 31 december 2024

Tot eind 2024 gelden er overgangsmaatregelen. Daarbij wordt wel nog een onderscheid gemaakt tussen de 32 centrumsteden en de rest van het land.

• Overgangsmaatregel in heel het land (inclusief de 32 centrumsteden): btw-tarief van 6% voor wie een heropgebouwde woning aankocht bij een bouwpromotor, op voorwaarde dat (i) de ‘sociale voorwaarden’ voldaan zijn, (ii) de omgevingsvergunning voor de heropbouw van de woning is ingediend vóór 1 juli 2023 en (iii) de btw uiterlijk op 31 december 2024 opeisbaar wordt.
• Overgangsmaatregel in de 32 centrumsteden: voor particulieren en rechtspersonen die niet voldoen aan de ‘sociale voorwaarden’, maar die wel van het verlaagd tarief konden genieten o.g.v. de oude permanente regeling in de 32 centrumsteden. Zij genieten het btw-tarief van 6%, op voorwaarde dat (i) de omgevingsvergunning voor de heropbouw van de woning is ingediend vóór 1 januari 2024 en (ii) de btw uiterlijk op 31 december 2024 opeisbaar wordt.

Verhuur je een pand voor een beroepsactiviteit, dan kan je op de verhuur btw aanrekenen (het zogenaamde ‘optionele btw-stelsel’). Mits aan enkele voorwaarden is voldaan natuurlijk. We leggen het even uit.

Je mag btw aanrekenen op de huur van nieuw opgerichte gebouwen, op voorwaarde dat er voor 1 oktober 2018 geen btw opeisbaar is geworden op de zogenaamde ‘eigenlijk materiële bouwwerken’ .

Ook op ingrijpend gerenoveerde gebouwen mag je btw toepassen. Op voorwaarde dat de kosten van de renovatie minstens 60% van de verkoopwaarde van het afgewerkte gebouw uitmaken (excl. btw) of wanneer de bestemming van het gebouw, de aard of de structuur door de renovatie veranderden.

Voor elk huurcontract?

Zowel jijzelf (als verhuurder) en je huurder moeten btw-plichtig zijn en het gebouw moet gebruikt worden voor economische activiteiten (ook al zijn die activiteiten vrijgesteld van btw). Wordt een gebouw slechts gedeeltelijk professioneel gebruikt, dan is deze regelgeving enkel van toepassing op het professioneel gebruikte deel, op voorwaarde dat het duidelijk te onderscheiden is.

Jijzelf en je huurder moeten duidelijk uitspreken dat jullie gebruik willen maken van het optionele stelsel en dit ook zo opnemen in het huurcontract. Buiten deze clausule in het huurcontract hoeft er verder niets te gebeuren.

Onmiddellijk aftrekbaar?

Als verhuurder kan je de btw op de oprichting, verbouwing of de renovatie van het gebouw onmiddellijk en integraal aftrekken.

Voor je huurder is het geen extra kost, want die kan de btw aftrekken.

Hoeveel bedraagt de btw-heffing?

De btw wordt berekend op de overeengekomen huurprijs.

De huurprijs mag niet afwijken van de marktprijs, want dan riskeer je oneerlijke concurrentie door abnormaal hoge of lage huurprijzen. Er gelden dan ook andere regels om de btw-heffing te bepalen (toepassing van artikel 32 van het Wetboek btw). Je accountant kan hierover meer uitleg geven.

Is herziening mogelijk?

Een herziening van het btw-aftrek is mogelijk bij leegstand, gehele of gedeeltelijke overdracht of op het einde van een huurovereenkomst. Een herziening kan binnen een periode van 25 jaar na de oprichting. Ze gebeurt per jaar, waarbij elk jaar 1/25 vertegenwoordigt van de verschuldigde btw.

Foodtrucks zijn hip! Wil je hier graag mee starten of heb je een catering- of horecazaak en wil je nu de boer op gaan met een foodtruck?

Startersvoorwaarden foodtrucks

Neem je deel aan openbare en/of privémarkten, festivals… vraag dan je machtiging ambulante handel als werkgever aan. Laat je je bijstaan door bijvoorbeeld familieleden of jobstudenten, dan heb je ook machtigingen als aangestelde A nodig.

Vergeet ook niet om je FAVV-vergunning (Voedselagentschap), vergunning voor de verkoop van alcohol en certificaat voor een  gas-of elektrische installatie in orde te brengen.

Welk btw-tarief?

De fiscus breidde het begrip ‘restaurantdienst’ uit en neemt zo ook de foodtrucks in het vizier voor het btw-tarief van 12% voor maaltijden. Voor dranken geldt een btw-tarief van 21%.

Bij een foodtruck of elk ander mobiel kraam is er sprake van een restaurantdienst wanneer de klant aan of in de nabijheid van je kraam kan beschikken over een ruimte van jou die is ingericht om ter plaatse maaltijden en/of dranken te verbruiken. Daarbij moet een onderscheid gemaakt worden of het gaat om een gesloten dan wel open ruimte.

Gesloten of open ruimte?

Gaat het om een gesloten ruimte, dan is er sprake van een restaurantdienst als die ruimte voorzien is van een infrastructuur die de klanten de mogelijkheid biedt om daar hun spijzen en/of dranken, zittend of staand (gewone tafels, statafels of eetbalie) te verbruiken, en als de klant er effectief gebruik van maakt.

Gaat het om een ruimte ‘in open lucht’, dan gaat het om een restaurantdienst als er één of meerdere (sta)tafels of uitklapbare toog staat waaraan de klant de maaltijden verbruikt, en als er nog minstens één van de volgende infrastructuurelementen is voorzien: grondbekleding (andere dan de vaste wegbekleding); (terras)verwarming; bescherming tegen de zon of regen (bijvoorbeeld parasol, stertent) die nuttig is voor de verbruiker; sfeermuziek verstrekt door de exploitant; …

Restaurantdienst

Los van het feit of een van voormelde infrastructuurelementen is voorzien, zal er steeds sprake zijn van een restaurantdienst als:

• er een verbruik ter plaatse is door de klant
• de klanten hun spijzen en/of dranken al zittend kunnen nuttigen;
• tafelgerei (duurzaam of wegwerp) voor een verbruik ter plaatse voorhanden is (bestek, borden, glazen, enz.), of als de spijzen en/of dranken op een dienblad overhandigd worden;
• er bediening aan tafel is en/of de klant zelf niet instaat voor het afruimen.

Geregistreerde kassa

Een geregistreerd kassasysteem (GKS) is verplicht zodra je jaarlijks meer dan 25.000 EUR omzet (excl. btw) haalt uit het verstrekken van maaltijden die ter plaatse worden verbruikt. Als je met jouw foodtruck onder die voorwaarden restaurantdiensten verstrekt, dan zal je dus ook rekening moeten houden met de drempel van 25.000 EUR. Overschrijd je deze, dan is een GKS verplicht.

Als je geen GKS gebruikt, dan moet je een btw-bonnetje uitreiken voor de maaltijden die als restaurantdienst beschouwd worden en de daarbij verstrekte dranken.

Wanneer je totale omzet minder bedraagt dan 25.000 EUR (excl. btw) dan kan je uiteraard ook steeds opteren om gebruik te maken van de vrijstelling btw omdat je een ‘kleine onderneming’ bent. Wanneer je onder deze regeling valt, hoef je uiteraard geen btw-bonnetje uit te reiken.

Festivals

Specifiek voor foodtrucks op festivals is de fiscus soepeler. Daar blijft een verbruik van spijzen en/of dranken in open lucht onderworpen aan 6% btw (tenzij de exploitant enkel factureert aan de organisator van het festival om daar maaltijden te verstrekken aan diens genodigden/klanten, want dan is het een cateringdienst). Het is evenwel de vraag of de fiscus die situatie wel anders mag behandelen dan een foodtruck op een markt of een sportevenement?

© BTW-lijn
www.btw-lijn.be

Kamer met ontbijt?

Als je één prijs hanteert op je bon/factuur voor kamer met ontbijt, dan mag dit aan 6% BTW.

Als je het uitsplitst, dan moet je 6% hanteren voor de overnachting en 12% voor het ontbijt.

Halfpension?

De lunch of het avondeten moet je steeds uitsplitsen, want deze vallen onder restaurantdiensten. Eten zal dus aan 12% btw zijn en dranken aan 21%.

Let op!
Heb je een omzet van meer dan 25.000 EUR (excl. btw) voor restaurantdiensten? Dan moet je verplicht een geregistreerde kassa installeren.

Heb ik recht op een btw-vrijstelling?

Als je omzet kleiner is dan 25.000 EUR (excl. btw) per jaar, dan kan je genieten van het vrijstellingsregime voor kleine ondernemingen. Meer informatie hierover vind je in dit adviesitem.