“Liberation Day”, wat betekent dat voor KMO’s?
Eerst een kort overzicht. Vanaf 5 april zal op alle goederen die de Verenigde Staten binnenkomen een tarief gelden van minstens 10%. Op goederen die van de Europese Unie komen zal een tarief gelden van 20% vanaf 9 april. Goederen die nog voor 5 april de Verenigde Staten binnenkomen zullen dus nog niet onderworpen zijn aan de nieuwe tarieven. Goederen die nog voor 9 april vanuit de EU binnenkomen, zullen enkel nog onderworpen zijn aan het algemene tarief van 10%.[2] Daarnaast zijn er uitzonderingen voor bepaalde goederen waar verhoogde tarieven van toepassing zijn:
-
Tarieven op staal en aluminium – een tarief van 25 procent van kracht sinds 12 maart.
-
Tarieven op geïmporteerde auto's en auto-onderdelen – een tarief van 25 procent vanaf 3 april.
-
Tarieven op landbouwproducten – in afwachting
-
Tarieven op hout en houtproducten – in afwachting
-
Tarieven op koper – datum nog niet bekend
-
Maatregelen tegen handelsbelemmeringen in de digitale sector (waaronder DST) – datum nog niet bekend
-
Tarieven op chemische en farmaceutische producten – datum nog niet bekend
-
Tarieven op halfgeleiders – datum nog niet bekend
De impact van dit besluit van de Amerikaanse president kan niet onderschat worden. De VS is na de buurlanden, Nederland, Duitsland en Frankrijk, onze belangrijkste handelspartner. In 2024 hebben we voor bijna 33 miljard euro geëxporteerd naar de VS en importeerden we voor bijna 31,5 miljard euro aan goederen uit hetzelfde land. Ons land heeft dus een handelsoverschot met de VS van anderhalf miljard euro.[3] En het is net daar dat volgens president Trump het schoentje wringt.
Van alle Belgische bedrijven die exporteren naar en importeren van de VS is het overgrote deel dan ook nog een KMO. Volgens de laatst beschikbare data (2022) van de nationale bank deden 5617 Belgische bedrijven aan export naar de VS. Bijna 92% daarvan hebben minder dan 250 werknemer. Aan importzijde hetzelfde verhaal, van de 11481 bedrijven die in 2022 goederen importeerden uit de VS is bijna 94% een KMO. [4] Dit zijn de bedrijven die rechtstreeks zakendoen met de VS. Daarnaast zijn er heel wat KMO’s die onrechtstreeks een impact zullen ondervinden, doordat ze deel uitmaken van de grote toeleveringsketen. Volgens Vlaams minister-president Matthias Diependaele zullen Amerikaanse consumenten en bedrijven 2,9 miljard euro invoerrechten betalen op Vlaamse producten in plaats van de huidige 376 miljoen.[5] Het is afwachten wat de totale impact uiteindelijk zal zijn.
Tabel met Belgische bedrijven die importeren en exporteren van en naar de VS op basis van aantal werknemers. Bron: NBB Statistieken.
Hoe kan Europa reageren?
Buitenlandse handel met derde landen is een exclusieve bevoegdheid van de Europese Unie. België is dus afhankelijk van de EU om tegenmaatregelen te nemen. Als één blok optreden kan dan ook een veel krachtiger signaal geven. Zelf verhoogd invoertarieven aankondigen op Amerikaanse producten die de EU binnenkomen kan nog meer kwaad bloed zetten en Vlaamse KMO’s schaden. Zoals hierboven aangetoond zijn er namelijk heel wat KMO’s die importeren vanuit de VS. Europese invoertarieven zouden de Europese prijzen enkel nog meer de lucht in stuwen en inflatie aanwakkeren. In plaats van protectionistische maatregelen te nemen moet de EU kunnen aantonen dat het open is om handel te drijven met nieuwe strategische partners door vrijhandelsakkoorden af te sluiten, zoals Premier De Wever ook aangaf.
Hoe zit het met tarieven in de andere landen?
Behalve voor Canada en Mexico die zijn vrijgesteld van de nieuwe tarieven volgens de Verenigde Staten-Mexico-Canada Overeenkomst (USMCA) heeft president Trump voor alle andere landen en regio's ook tarieven aangekondigd. Welke deze precies zijn, kan je zien op de onderstaande interactieve kaart (inloggen op Power BI vereist).
