Intracommunautaire diensten

De regels die de plaats bepalen waar de dienst wordt verricht, zijn cruciaal. Het is immers de btw-wetgeving van de plaats, of beter het land, waar de dienst wordt verricht die van toepassing is. Alleen al door de verschillende btw-tarieven kan dit belangrijke gevolgen hebben.

Kijk op de website van de Europese Unie voor meer informatie over btw binnen en buiten de EU

Deze twee basisregels gelden ook omgekeerd. Wanneer je als Belgische btw-plichtige een dienst ontvangt van een dienstverrichter uit een andere lidstaat, dan zal de plaats van de dienst in België liggen (plaats waar de ontvanger van de dienst is gevestigd). Levert diezelfde buitenlandse dienstverrichter diensten aan een Belgische particulier, dan ligt de plaats van de dienst in die andere lidstaat (plaats waar de dienstverrichter is gevestigd). 

Voorbeelden

• Een in Frankrijk  gevestigde boekhouder verstrekt een advies aan een KMO gevestigd in België. In deze situatie is de eerste basisregel van toepassing aangezien er een dienst geleverd wordt aan een btw-plichtige. Dus de plaats van de dienst is België.
• Een in Nederland gevestigde advocaat verstrekt een advies aan een in België gevestigde advocaat. Ook in deze situatie is de eerste basisregel van toepassing en ligt de plaats van de dienst in België.
• Een in België gevestigde grafisch ontwerper verleent een dienst aan een Duitse consument. In deze situatie is de tweede basisregel van toepassing, want de consument is geen btw-plichtige. Bijgevolg zal de plaats van de dienst in België zijn.  

Om de juiste btw-heffing te kunnen toepassen bij intracommunautair dienstenverkeer, is het van groot belang om te weten of je in een B2B-relatie of in een B2C-relatie zit.

Er is sprake van een B2B-relatie als jouw klant een “als zodanig handelend belastingplichtige” is. Dit is in de volgende situaties het geval:

• de volledig belastingplichtigen
• de vrijgestelde belastingplichtigen (bv. arts, notaris, advocaat,…)
• de gemengde belastingplichtigen (activiteiten met recht op aftrek en activiteiten zonder recht op aftrek)
• de gedeeltelijk belastingplichtigen (activiteiten die voor belastingplicht zorgen en activiteiten die buiten btw vallen)
• forfaitaire belastingplichtigen
• landbouwondernemer
• kleine ondernemer
• leden van een btw-eenheid
• niet-belastingplichtige rechtspersonen die voor btw geïdentificeerd werden omdat ze bv. voor meer dan 11.200 EUR  intracommunautaire verwervingen hebben verricht (zie artikel 25ter, § 1 van het Btw-Wetboek. )

U moet dus steeds aftoetsen of uw klant een als “zodanig handelende belastingplichtige” is in het land waar hij/zij gevestigd is. 

Uiteraard blijft het zo dat ook deze personen voor privé-aankopen als particulier consument worden beschouwd.

Kijk op deze website voor meer informatie over btw binnen en buiten de EU

Bij een intracommunautaire verwerving tussen twee btw-plichtigen (B2B), geldt het volgende principe: de btw wordt verlegd naar de ontvanger van de dienst. De klant moet dus de btw voldoen.

Hierdoor worden vrijgestelde btw-plichtigen schuldenaar van de btw voor het merendeel van de diensten die voor hen worden verricht door dienstverrichters gevestigd in andere lidstaten.

De vrijgestelde btw-plichtigen die zich in deze situatie bevinden, moeten dit melden aan hun btw-controlekantoor. Daar kunnen zij via het formulier 604A een btw-nummer aanvragen, om vervolgens een bijzondere aangifte in te dienen.

Opmerking: kleine ondernemingen die onder het vrijstellingsregime vallen en vrijgestelde belastingplichtigen kunnen dit btw-nummer ook gebruiken voor het verrichten van intracommunautaire verwervingen van goederen wanneer zij (a) de verklaring van drempeloverschrijding hebben gedaan of (b) de optie hebben uitgeoefend om hun intracommunautaire verwervingen aan belasting te onderwerpen (dit is het geval als zij hun btw-nummer meedelen aan hun leverancier).

Kijk voor meer informatie op de website van de federale overheid

Opgave van intracommunautaire handelingen (IC-listing)

Als jouw onderneming btw-plichtig is, moet je een opgave van de intracommunautaire handelingen (IC-listing) opmaken. Dit is een lijst met alle handelingen die jouw onderneming heeft verricht met voor de btw geïdentificeerde klanten in andere EU-lidstaten.

De opgave vermeldt voor elke klant:

• het btw-identificatienummer;
• het bedrag van de uitgevoerde handelingen;
• de code van de categorie van de handeling;
• de periode van de oorspronkelijke intracommunautaire opgave, als u een correctie moet opnemen aan een in een vroegere opgave opgenomen handeling.

Er moeten drie categorieën van handelingen in de opgave worden vermeld :  

• vrijgestelde intracommunautaire leveringen van goederen (handelingen van categorie I : code “L”)
• leveringen van goederen in de lidstaat van aankomst van de verzending of het vervoer van de goederen, in het geval van driehoeksverkeer (handelingen van categorie II : code “T”)
• diensten die overeenkomstig de algemene regel plaatsvinden in een andere lidstaat, waar de afnemer van de diensten is gevestigd en waar hij schuldenaar is van de btw. Dat geldt voor zover die diensten niet vrijgesteld zijn van de btw in die lidstaat (handelingen van categorie III : code “S”)

Als jouw onderneming tijdens de afgelopen periode geen enkele handeling heeft verricht die in de opgave moet worden opgenomen, en geen correcties moet aanbrengen aan vroeger ingediende opgaven, moet je voor de betrokken periode geen opgave (zelfs geen nihil-opgave) indienen.

Wanneer moet ik de opgave indienen?

Als je maandaangiften in de btw indient, moet je ook maandelijks een intracommunautaire opgave indienen.

Als je kwartaalaangiften in de btw indient, mag je ook elk kwartaal een intracommunautaire opgave indienen. 

Als het totaalbedrag per kwartaal van de vrijgestelde intracommunautaire leveringen van goederen en de verkopen in het kader van driehoeksverkeer in het huidige kwartaal of in minstens één van de vorige vier kwartalen de drempel van 50.000 EUR overschreed, moet je sowieso maandelijks een intracommunautaire opgave indienen. In dat geval moet je vanaf de maand die volgt op het kwartaal waarin de overschrijding is gebeurd, maandopgaven indienen. Je moet dit blijven doen gedurende een periode van minstens 12 maanden.

Uitzondering: als jouw onderneming onderworpen is aan de bijzondere landbouwregeling, moet je jaarlijks een intracommunautaire btw-opgave indienen.

Raadpleeg zeker de btw-kalender op de website van de federale overheid.

Hoe kan ik de opgave indienen?

Als jouw onderneming periodieke btw-aangiften moet indienen, moet je in principe de intracommunautaire opgave langs elektronische weg indienen via Intervat.

Als je jouw periodieke btw-aangiften op papier indient, kan je dat op dezelfde manier doen voor de intracommunautaire opgave. Je moet het formulier aanvragen bij het bevoegde kantoor en het naar het scanningcentrum sturen. 

Als jouw onderneming onderworpen is aan een andere regeling (vrijstellingsregel, landbouwregeling, buitenlandse btw-plichtige …) ben je vrijgesteld van de verplichting tot elektronische indiening. Je kan natuurlijk, om het jezelf gemakkelijker te maken, toch Intervat gebruiken. 

Meer informatie over de opgave van de intracommunautaire handelingen

Bij een (intracommunautaire) dienstprestatie aan een onroerend goed, geldt de basisregel niet. De dienst wordt steeds gelokaliseerd waar het onroerend goed gelegen is. Dit geldt in B2B- en B2C-situaties. De enige voorwaarde is dat de geleverde dienst verband houdt met een uit zijn aard onroerend goed.

Voorbeelden hiervan zijn onder andere diensten verricht door experts en makelaars, werk in onroerende staat en de verhuur van garages, bergruimtes en magazijnen.

• In een B2B-situatie moet de belastingplichtige afnemer de btw voldoen. 
• In een B2C-situatie moet de belastingplichtige dienstverrichter zich laten registreren als btw-plichtige in de lidstaat waar het onroerend goed gelegen is. 

De EU-lidstaten kunnen afwijken van deze algemene regel. Ga dus steeds na welke regeling van toepassing is in de lidstaat waar het onroerend goed gelegen is.

Meer informatie op de website van de EU

De vrijstelling voor intracommunautaire levering

De intracommunautaire levering van goederen is vrijgesteld van btw, als de volgende voorwaarden tegelijk vervuld zijn:

• het gaat om goederen die vanuit België naar een andere EU-lidstaat vervoerd of verzonden worden
• het is ofwel de verkoper ofwel de koper die zelf voor het vervoer zorgt of voor het vervoer beroep doet op een derde (bv. transportbedrijf)
• de koper van de goederen is een belastingplichtige of een niet-belastingplichtige rechtspersoon
• de verkoper is een belastingplichtige die geen gebruik maakt van de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen
• de koper is verplicht om btw op zijn intracommunautaire verwerving te voldoen en dit in een andere lidstaat dan België
• de levering van de goederen gebeurt onder het normale btw-stelsel (dus niet onder de margeregeling)

Als leverancier volstaat het om op de factuur de vermelding “Vrijgesteld van btw – artikel 39bis van het WBTW” op te nemen.

Als je de vrijstelling voor intracommunautaire levering toepast, moet je een aantal bewijzen leveren. Meer bepaald: (i) het bewijs dat je afnemer de verplichting heeft om zijn verwerving te onderwerpen aan btw en (ii) het bewijs dat de goederen waarvoor je de vrijstelling inroept, wel degelijk naar een andere lidstaat verzonden zijn.

• Het bewijs dat je afnemer zijn verwerving aan de btw moet onderwerpen, kan je leveren door een geldig btw-nummer van je afnemer voor te leggen. Houd zeker een print bij van je opzoeking. Zo kan je, ook als de klant inmiddels zijn btw-nummer neerlegde, in geval van controle aantonen dat het btw-nummer wel degelijk geldig was op het moment van de levering.
• Het bewijs dat de goederen wel degelijk naar een andere lidstaat verzonden zijn, kan je leveren aan de hand van ‘een geheel aan bewijsstukken’. Het is dus steeds aan te raden om meerdere bewijsstukken te verzamelen. Het gaat dan bijvoorbeeld om bestelbonnen, vrachtbrieven, ontvangstbewijzen, internationale betalingsbewijzen enz…

LET OP! Bij afhaling van de goederen door de koper, moet je dus kunnen bewijzen dat de goederen werden vervoerd naar een andere lidstaat. Hiervoor kan je bijvoorbeeld het bestemmingsdocument door je klant laten ondertekenen. Via de downloads vind je een model bestemmingsdocument in het Nederland, Frans, Duits en Engels. 

De vrijstelling voor uitvoer van goederen buiten de EU

De uitvoer van goederen naar een plaats buiten de Europese Unie is in bepaalde gevallen vrijgesteld van btw. Het feit of er al dan niet sprake is van een vrijgestelde uitvoer, hangt af van wie instaat voor het vervoer van de goederen (de koper of de verkoper).

De vrijstelling is van toepassing in de volgende gevallen:

• de verkoper staat in voor het vervoer van de goederen of laat het vervoer van de goederen voor zijn rekening uitvoeren; OF
• de koper staat zelf in voor het vervoer van de goederen en
  • de koper is niet in België gevestigd; EN
  • de goederen zijn niet bestemd voor de uitrusting of de bevoorrading van pleziervaartuigen of sportvliegtuigen of van andere vervoermiddelen voor privégebruik; EN
  • het zijn geen door een reiziger in zijn persoonlijke bagage meegenomen goederen (hiervoor gelden er specifieke voorwaarden om de vrijstelling te kunnen inroepen).

Als leverancier volstaat het om op de factuur “Vrijgesteld van btw – artikel 39 §1, 1° van het WBTW” te vermelden (als de uitvoer door de in België gevestigde verkoper gebeurt).

Het bewijs dat er sprake is van een vrijgestelde uitvoer, kan je leveren aan de hand van ’een geheel aan bewijsstukken’. Het ‘Enig Document’, het douanedocument  dat de douane afstempelt ten bewijze van uitvoer, is belangrijk. Maar u vult dit best aan met andere bewijsstukken zoals  bestelbonnen, vrachtbrieven, internationale betalingsdocumenten, etc…

Opmerking: De regels inzake btw zijn vaak zeer gedetailleerd. Hier belichten we de voornaamste aandachtspunten. Voor meer info, raadpleeg zeker uw accountant!