Informatie

Verboden clausules in franchiseovereenkomsten

Door een nieuw Koninklijk Besluit worden franchisenemers vanaf 2025 beter beschermd in hun contracten met franchisegevers. 

Het Koninklijk Besluit kwam er op vraag van UNIZO en Buurtsuper.be en voorziet concreet in een lijst van verboden bedingen in dit soort contracten: 

Bedingen die altijd verboden zijn ('zwarte lijst')

Een 4-tal categorieën van bedingen zijn altijd verboden (= zwarte lijst):

  1. bedingen die de essentiële leveringsverplichting uithollen door die franchisenemer het recht te ontzeggen om bij gebrekkige levering door  de franchisegever, schadevergoeding te krijgen of zich bij iemand anders te bevoorraden, of dat recht ongepast beperken. 
  2. bedingen die het recht beperken van de franchisenemer om voorbereidingen te treffen of onderhandelingen aan te vatten tijdens opzegtermijn of de termijn van een niet-concurrentiebeding 
  3. bedingen die meer dan de helft van  de kost van allerhande promoties afwentelen op de franchisenemer. Ook combinaties van verschillende bedingen die hiertoe leiden zijn verboden.
  4. bedingen over de bevoegde rechter: bedingen die tot gevolg hebben dat de franchisenemer zich enkel kan richten tot rechters van de plaats waar de zetel van de franchisegever gevestigd is, of tot rechters in een ander taalgebied, zijn verboden. 

Bedingen die onder bepaalde omstandigheden verboden zijn ('grijze lijst')

Daarnaast zijn een 3-tal categorieën van bedingen die vermoed worden onrechtmatig te zijn, tenzij de franchisegever kan bewijzen dat er geldige redenen zijn om ze toch op te nemen (= grijze lijst):

  1. optie- of voorkooprechtbedingen met onevenwichtige waardebepalingen: het gaat hier specifiek om de (combinatie van) bedingen die tot gevolg hebben dat het handelsfonds of de aandelen van de franchisenemer forfaitair worden gewaardeerd, waarbij die waardering overduidelijk onredelijk is als je dat vergelijkt met een normale waardering van een handelsfonds of de aandelen van een onderneming.
  2. de verplichting om de uitbating van een verlieslatende onderneming verder te zetten: hier vallen de (combinatie van) bedingen onder die zonder bijkomende vergoeding de franchisenemer verplichten om een onderneming uit te baten die minstens twaalf maanden structureel verlieslatend is zonder te voorzien in een opzegtermijn van maximum vier maanden voor de franchisenemer.
  3. onredelijke beëindigingsbedingen: de (combinatie van) bedingen die de franchisegever de mogelijkheid geven om de commerciële samenwerkingsovereenkomst te beëindigen met toepassing van een uitdrukkelijk ontbindend beding. Dat zijn bedingen die de franchisegever het recht geven om onmiddellijk of binnen een korte termijn (bijvoorbeeld 48 uur) een einde te maken aan het contract per aangetekend schrijven na een ingebrekestelling. 

Timing

De overeenkomsten die vanaf januari 2025 worden gesloten of hernieuwd, moeten rekening houden met de bovenstaande lijst van onrechtmatige bedingen. De contracten die voor die datum worden ondertekend hebben nog een paar maanden respijt, maar moeten ten laatste op 1 april 2025 worden aangepast indien ze de clausules bevatten die de wet nu als onrechtmatig beschouwt.

Sancties

Bedingen uit de zwarte lijst worden buiten toepassing gelaten. Bovendien riskeert de franchisegever die zo'n beding toch nog opneemt en (strafrechtelijke) geldboete van 208 euro tot 200.000 euro (als hij dat beding ter kwader trouw opnam). 

Bedingen uit de grijze lijst worden buiten toepassing gelaten, als de franchisegever geen geldige reden kan geven waarom het beding toch toegelaten zou moeten worden. 

Belangrijke realisatie

De publicatie van het Koninklijk Besluit is een belangrijke realisatie van UNIZO en de bij UNIZO  aangesloten sectorfederatie Buurtsuper.be. Buurtsuper.be en UNIZO stelden vast dat de franchisecontracten van verschillende zelfstandige supermarktuitbaters clausules bevatten met een erg negatieve impact op hun rendabiliteit. Verschillende van die clausules kunnen zelfs worden beschouwd als een vorm van misbruik, te wijten aan het verschil in markt-en onderhandelingsmacht tussen deze franchisenemers en de grote retailspelers. Zulke onevenwichtige contracten dreigen bepaalde franchisenemers werkelijk op de knieën te krijgen. Sterker nog, zo dreigen franchisenemers – ongewild – het slachtoffer te worden van de huidige franchisebeweging in de sector. Dit moesten we vermijden. Franchise biedt de schaalvoordelen van de multinationale retailers en de lokale verankering van de zelfstandige en familiale ondernemingen, maar dan moet het op een correcte en evenwichtige wijze worden uitgevoerd. We zijn dan de politiek en bij uitstek minister Clarinval en minister Dermagne dan ook zeer erkentelijk voor de getoonde daadkracht in dit dossier.  

Dit soort oneerlijke bedingen dreigen bepaalde franchisenemers werkelijk op de knieën te krijgen. Dit moesten we vermijden, en daar zijn we samen met Buurtsuper.be nu ook in geslaagd.

Danny Van Assche, Gedelegeerd Bestuurder UNIZO

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 10/07/2024

Wat is Franchising?

Franchising is een vorm van commerciële samenwerking waarbij een onderneming, de franchisegever, een andere onderneming, de franchisenemer, tegen een directe of indirecte geldelijke vergoeding het recht verleent om een franchise te exploiteren voor de verkoop van goederen of de verrichting van bepaalde diensten. De franchisenemer draagt het economisch risico.

Franchising komt vooral voor in de sector van de detailhandel. Heel wat bekende winkelenseignes worden uitgebaat door zelfstandigen onder de vorm van franchising

De drie essentiële karakteristieken van een franchisenetwerk zijn :

  • het gebruik van een gemeenschappelijke naam of een gemeenschappelijk embleem en een uniforme opzet van de handelszaak;
  • het overmaken van de knowhow door de franchisegever;
  • de voortdurende verlening van commerciële of technische bijstand door de franchisegever, bijvoorbeeld: marketing, reclame, boekhouding enz.

Franchising en alle andere vormen van commerciële samenwerking zijn wettelijk geregeld.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 23/02/2023

Wat is de wettelijke regeling rond Franchising en commerciële samenwerkingsovereenkomsten?

Vervolledig je lidmaatschap om het volledig potentieel van jouw UNIZO account te ontgrendelen!

Bekijk jouw lopend ledenvoordeel, je UNIZO producten, persoonlijke contacten, handige tools en aan welke organisaties je gelinkt bent.

Ik wil lid worden

Meld je aan

Er is een specifieke wetgeving in het Wetboek Econ ... De rest van de inhoud op deze pagina is afgeschermd voor leden of ingelogde gebruikers. Als UNIZO-lid heb je unieke voordelen op onze website, waardoor je een exclusieve toegang hebt tot waardevolle informatie en middelen die specifiek zijn afgestemd op jouw behoeften.

Neem de tijd om je lopende ledenvoordelen grondig te bekijken en ontdek de privileges die je geniet als UNIZO-lid. Dit inzicht kan van onschatbare waarde zijn voor jouw onderneming en helpt je om het maximale uit je lidmaatschap te halen. Verken ook de diverse UNIZO producten die voor jou beschikbaar zijn en begrijp hoe deze jouw zakelijke doelen kunnen ondersteunen.

Je persoonlijke contacten binnen het UNIZO-netwerk zijn waardevol; bekijk welke connecties je hebt opgebouwd en overweeg hoe je deze relaties verder kunt versterken. Het delen van ervaringen en inzichten met andere ondernemers kan leiden tot waardevolle kansen en synergieën. Maak daarnaast gebruik van de handige tools die UNIZO aanbiedt om je onderneming efficiënter te beheren en beter in te spelen op uitdagingen.

Het is ook essentieel om bewust te zijn van de organisaties waarmee je gelinkt bent. Begrijp de samenwerkingsverbanden en partnerschappen die UNIZO heeft, en overweeg hoe deze connecties kunnen bijdragen aan jouw zakelijke groei. Door betrokken te zijn bij de bredere zakelijke gemeenschap, haal je het meeste uit je UNIZO lidmaatschap.

 

Wat is (handels)agentuur?

Een handelsagenthuurovereenkomst is een overeenkomst waarbij de handelsagent door de opdrachtgever, principaal genoemd, permanent en tegen vergoeding (commissie) belast wordt met het bemiddelen en eventueel afsluiten van zaken in naam en voor rekening van de principaal. Essentieel is dat de handelsagent zelfstandig optreedt en niet onder het gezag van de principaal staat.

Dit zijn de voorwaarden opdat de wet op de handelsagentuur van toepassing is:

  • een overeenkomst tussen 2 zelfstandigen, een principaal (opdrachtgever) en een agent (die niet onder gezag staat)
  • er is een permanente samenwerking
  • er wordt een vergoeding betaald aan de agent
  • voor het bemiddelen/afsluiten van zaken
  • in naam en voor rekening van de principaal

Deze samenwerkingsvorm wordt wettelijk geregeld in Boek X van het Wetboek Economisch Recht.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 11/01/2023

Waaruit kan de vergoeding van een handelsagent bestaan?

Vervolledig je lidmaatschap om het volledig potentieel van jouw UNIZO account te ontgrendelen!

Bekijk jouw lopend ledenvoordeel, je UNIZO producten, persoonlijke contacten, handige tools en aan welke organisaties je gelinkt bent.

Ik wil lid worden

Meld je aan

De vergoeding van de handelsagent in het kader van ... De rest van de inhoud op deze pagina is afgeschermd voor leden of ingelogde gebruikers. Als UNIZO-lid heb je unieke voordelen op onze website, waardoor je een exclusieve toegang hebt tot waardevolle informatie en middelen die specifiek zijn afgestemd op jouw behoeften.

Neem de tijd om je lopende ledenvoordelen grondig te bekijken en ontdek de privileges die je geniet als UNIZO-lid. Dit inzicht kan van onschatbare waarde zijn voor jouw onderneming en helpt je om het maximale uit je lidmaatschap te halen. Verken ook de diverse UNIZO producten die voor jou beschikbaar zijn en begrijp hoe deze jouw zakelijke doelen kunnen ondersteunen.

Je persoonlijke contacten binnen het UNIZO-netwerk zijn waardevol; bekijk welke connecties je hebt opgebouwd en overweeg hoe je deze relaties verder kunt versterken. Het delen van ervaringen en inzichten met andere ondernemers kan leiden tot waardevolle kansen en synergieën. Maak daarnaast gebruik van de handige tools die UNIZO aanbiedt om je onderneming efficiënter te beheren en beter in te spelen op uitdagingen.

Het is ook essentieel om bewust te zijn van de organisaties waarmee je gelinkt bent. Begrijp de samenwerkingsverbanden en partnerschappen die UNIZO heeft, en overweeg hoe deze connecties kunnen bijdragen aan jouw zakelijke groei. Door betrokken te zijn bij de bredere zakelijke gemeenschap, haal je het meeste uit je UNIZO lidmaatschap.

 

Wat zijn de opzeggingstermijnen voor de beëindiging van een handelsagentuurovereenkomst?

Vervolledig je lidmaatschap om het volledig potentieel van jouw UNIZO account te ontgrendelen!

Bekijk jouw lopend ledenvoordeel, je UNIZO producten, persoonlijke contacten, handige tools en aan welke organisaties je gelinkt bent.

Ik wil lid worden

Meld je aan

De opzeggingstermijnen worden in de eerste plaats ... De rest van de inhoud op deze pagina is afgeschermd voor leden of ingelogde gebruikers. Als UNIZO-lid heb je unieke voordelen op onze website, waardoor je een exclusieve toegang hebt tot waardevolle informatie en middelen die specifiek zijn afgestemd op jouw behoeften.

Neem de tijd om je lopende ledenvoordelen grondig te bekijken en ontdek de privileges die je geniet als UNIZO-lid. Dit inzicht kan van onschatbare waarde zijn voor jouw onderneming en helpt je om het maximale uit je lidmaatschap te halen. Verken ook de diverse UNIZO producten die voor jou beschikbaar zijn en begrijp hoe deze jouw zakelijke doelen kunnen ondersteunen.

Je persoonlijke contacten binnen het UNIZO-netwerk zijn waardevol; bekijk welke connecties je hebt opgebouwd en overweeg hoe je deze relaties verder kunt versterken. Het delen van ervaringen en inzichten met andere ondernemers kan leiden tot waardevolle kansen en synergieën. Maak daarnaast gebruik van de handige tools die UNIZO aanbiedt om je onderneming efficiënter te beheren en beter in te spelen op uitdagingen.

Het is ook essentieel om bewust te zijn van de organisaties waarmee je gelinkt bent. Begrijp de samenwerkingsverbanden en partnerschappen die UNIZO heeft, en overweeg hoe deze connecties kunnen bijdragen aan jouw zakelijke groei. Door betrokken te zijn bij de bredere zakelijke gemeenschap, haal je het meeste uit je UNIZO lidmaatschap.

 

Krijgt de handelsagent bij de beëindiging van de agentuurovereenkomst een vergoeding?

Vervolledig je lidmaatschap om het volledig potentieel van jouw UNIZO account te ontgrendelen!

Bekijk jouw lopend ledenvoordeel, je UNIZO producten, persoonlijke contacten, handige tools en aan welke organisaties je gelinkt bent.

Ik wil lid worden

Meld je aan

De handelsagent heeft recht op een zogenaamde uitw ... De rest van de inhoud op deze pagina is afgeschermd voor leden of ingelogde gebruikers. Als UNIZO-lid heb je unieke voordelen op onze website, waardoor je een exclusieve toegang hebt tot waardevolle informatie en middelen die specifiek zijn afgestemd op jouw behoeften.

Neem de tijd om je lopende ledenvoordelen grondig te bekijken en ontdek de privileges die je geniet als UNIZO-lid. Dit inzicht kan van onschatbare waarde zijn voor jouw onderneming en helpt je om het maximale uit je lidmaatschap te halen. Verken ook de diverse UNIZO producten die voor jou beschikbaar zijn en begrijp hoe deze jouw zakelijke doelen kunnen ondersteunen.

Je persoonlijke contacten binnen het UNIZO-netwerk zijn waardevol; bekijk welke connecties je hebt opgebouwd en overweeg hoe je deze relaties verder kunt versterken. Het delen van ervaringen en inzichten met andere ondernemers kan leiden tot waardevolle kansen en synergieën. Maak daarnaast gebruik van de handige tools die UNIZO aanbiedt om je onderneming efficiënter te beheren en beter in te spelen op uitdagingen.

Het is ook essentieel om bewust te zijn van de organisaties waarmee je gelinkt bent. Begrijp de samenwerkingsverbanden en partnerschappen die UNIZO heeft, en overweeg hoe deze connecties kunnen bijdragen aan jouw zakelijke groei. Door betrokken te zijn bij de bredere zakelijke gemeenschap, haal je het meeste uit je UNIZO lidmaatschap.

 

Heeft de zelfstandig agent ook recht op commissie voor deals die de principaal zelf afgesloten heeft?

Vervolledig je lidmaatschap om het volledig potentieel van jouw UNIZO account te ontgrendelen!

Bekijk jouw lopend ledenvoordeel, je UNIZO producten, persoonlijke contacten, handige tools en aan welke organisaties je gelinkt bent.

Ik wil lid worden

Meld je aan

Het is begrijpelijk dat u niet graag commissie aan ... De rest van de inhoud op deze pagina is afgeschermd voor leden of ingelogde gebruikers. Als UNIZO-lid heb je unieke voordelen op onze website, waardoor je een exclusieve toegang hebt tot waardevolle informatie en middelen die specifiek zijn afgestemd op jouw behoeften.

Neem de tijd om je lopende ledenvoordelen grondig te bekijken en ontdek de privileges die je geniet als UNIZO-lid. Dit inzicht kan van onschatbare waarde zijn voor jouw onderneming en helpt je om het maximale uit je lidmaatschap te halen. Verken ook de diverse UNIZO producten die voor jou beschikbaar zijn en begrijp hoe deze jouw zakelijke doelen kunnen ondersteunen.

Je persoonlijke contacten binnen het UNIZO-netwerk zijn waardevol; bekijk welke connecties je hebt opgebouwd en overweeg hoe je deze relaties verder kunt versterken. Het delen van ervaringen en inzichten met andere ondernemers kan leiden tot waardevolle kansen en synergieën. Maak daarnaast gebruik van de handige tools die UNIZO aanbiedt om je onderneming efficiënter te beheren en beter in te spelen op uitdagingen.

Het is ook essentieel om bewust te zijn van de organisaties waarmee je gelinkt bent. Begrijp de samenwerkingsverbanden en partnerschappen die UNIZO heeft, en overweeg hoe deze connecties kunnen bijdragen aan jouw zakelijke groei. Door betrokken te zijn bij de bredere zakelijke gemeenschap, haal je het meeste uit je UNIZO lidmaatschap.

 

Precontractuele informatie bij commerciële samenwerking

Als je een commerciële samenwerkingsovereenkomst afsluit, zoals een franchisecontract, dan moet de franchisegever 1 maand voor het sluiten van het akkoord een 'precontractueel informatiedocument' geven aan de franchisenemer. 

Tot nu vereiste de wet dat het precontractueel document een opsomming moet bevatten van alle verbintenissen die de franchisenemer aangaat. Hoewel het doel daarvan een zo volledig mogelijke bescherming van de franchisenemer was,  leerde de praktijk dat dit document dermate omvangrijk was en daardoor vaak zijn doel voorbijschoot, namelijk de franchisenemer wijzen op bepaalde belangrijke / gevaarlijke clausules in een contract. Dat kon ertoe leiden dat ondernemers in de loop van de samenwerking verrast werden door bijvoorbeeld bepaalde kosten die zij dienden te dragen of exclusiviteitsvereisten.  Op vraag van UNIZO, heeft de arbitragecommissie (= een orgaan dat de overheid adviseert over commerciële samenwerkingsakkoorden en waarin ook UNIZO zetelt) een advies uitgewerkt waarbij men het precontractueel informatiedocument heeft herwerkt tot een ‘red flag’ document waarbij nu de aandacht moet worden gevestigd op enkele specifieke contractuele bepalingen die mogelijks een belangrijke impact kunnen hebben. De wetgever heeft dat advies overgenomen en in een wet gegoten die nu in werking treedt.

Hieronder vind je welke verplichte vermeldingen voortaan in dit document moeten staan: 

Precontractueel informatiedocument bij commerciële samenwerkingsovereenkomsten .pdf 43.27 kB Gratis

Merk op dat dit precontractueel informatiedocument geldt in alle vormen van commerciële samenwerking, niet alleen bij franchise. Ook bij verkoopconcessies, agentuurovereenkomsten, ... zal dit document uiterlijk 1 maand voor het sluiten van de overeenkomst voorzien moeten worden. 

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 14/08/2024

Downloads

Nuttig voor jou