Informatie

Werken met een zelfstandige helper: wat zijn de voorwaarden?

Een helper is iemand die jou in je eenmanszaak bijstaat of vervangt, zonder dat hij een arbeidsovereenkomst heeft. Hij heeft dus geen eigen onderneming. Voor zelfstandige helpers gelden een aantal specifieke regels.

Helpt jouw echtgenoot of wettelijk samenwonende partner je in de zaak, dan is er het specifiek statuut van meewerkende echtgenoot.

We zetten de belangrijkste aandachtspunten op een rijtje:

  • Let op voor schijnzelfstandigen
  • Jouw helper moet zichzelf aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds
  • In de bouw- en schoonmaaksector moet je jouw helpers inschrijven in het register van werkende vennoten en helpers
  • Je bent aansprakelijk voor de onbetaalde sociale bijdragen van je helpers

Het kan zinvol zijn om contact op te nemen met jouw verzekeraar. Zo wil je zeker zijn dat verzekering beroepsaansprakelijkheid (verzekering BA) ook helpers dekt.

In een vennootschap kun je niet met helpers werken. In vennootschappen heb je alleen bestuurders en werkende vennoten. Wil je met een andere zelfstandige samenwerken, dan moet je een samenwerkingsovereenkomst afsluiten met een andere onderneming. Die andere zelfstandige moet dus een eigen onderneming (eenmanszaak of vennootschap) hebben.

Let op voor schijnzelfstandigheid

In tegenstelling tot werknemers werken zelfstandige helpers niet in een ondergeschikt verband. Zelfstandigen zijn ‘hun eigen baas’. Dit betekent dat een helper volledig vrij is om zijn werk en arbeidstijd te organiseren. Er mag geen enkel vorm van hiërarchische controle mogelijk zijn.

Hoewel het geen voorwaarde is, leert de praktijk dat de sociale inspectiediensten helpers gemakkelijker aanvaarden wanneer er een familiale band is. Want tussen familielieden is de kans groter dat er geen gezag is.

Is niet aan deze voorwaarden voldaan is, dan heb je een werknemer in plaats van een helper.

Vraag advies aan de Commissie voor arbeidsrelaties

Bij twijfel over het statuut (werknemer of zelfstandige), kun je advies vragen aan de Administratieve Commissie ter regeling van de Arbeidsrelaties. Beslist de commissie dat iemand zelfstandige is, dan geldt die beslissing voor de inspectiediensten. Zegt de Commissie dat je de helper als werknemer in dienst zou moeten nemen, dan kun je de voorwaarden waaronder je wou samenwerken aanpassen, de samenwerking opzeggen of hem als werknemer in dienst nemen.

Je kunt alleen advies vragen wanneer je nog niet samenwerkt of maximum één jaar.

Aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds

Zoals alle zelfstandigen moeten ook helpers zich bij een sociaal verzekeringsfonds aansluiten, bijvoorbeeld bij Liantis. Het sociaal verzekeringsfonds int de sociale bijdragen, zal jouw helper advies geven over zijn sociaal statuut en betaalt sommige sociale uitkeringen uit.

Sommige helpers moeten niet aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds:

  • Jonger dan 20 jaar: voor 1 januari van het jaar waarin de helper 20 jaar, moet een ongehuwde helper niet aansluiten. Gehuwde helpers moeten zich vanaf hun 18e verjaardag bij aansluiten.
  • Studerende helpers: zolang zijn ouders kinderbijslag (in Vlaanderen het Groeipakket) ontvangen, moet hij zich niet aansluiten.
  • Occasionele of toevallige hulp: iemand die niet regelmatig en minder dan 90 dagen per jaar helpt is een toevallige helper en moet niet aansluiten. In principe is er al regelmaat wanneer iemand bijvoorbeeld elk jaar tijdens het dorpsfeest helpt. Maar in de praktijk zal iemand zo iemand, die maar één keer per jaar helpt, niet verplicht worden om zich aan te sluiten.

Inschrijving in het register van werkende vennoten en helpers

Werk je in de bouw- of schoonmaaksector met helpers, dan moet je je helpers inschrijven in het register van werkende vennoten en helpers. Doe je dat niet, dan riskeer je een administratieve boete van minstens 200 euro en maximum 4.000 euro.

De inschrijving kan alleen via MyEnterprise. MyEnterprise is onderdeel van de Kruispuntbank voor Ondernemingen. Inloggen kan met Itsme of je identiteitskaart en een kaartlezer.

Helpers die zich niet bij een sociaal verzekeringsfonds moeten aansluiten, moet je niet inschrijven.

Vergeet niet om helpers die stoppen opnieuw uit te schrijven.

In andere sectoren is de inschrijving van helpers niet verplicht. Maar je mag ze wel inschrijven.

Sociale bijdragen van helpers

Jij bent hoofdelijk aansprakelijk voor de sociale bijdragen van jouw helpers. Dit betekent dat wanneer jouw helper zijn sociale bijdragen niet op tijd betaalt, jij gedwongen kunt worden om in zijn plaats de sociale bijdragen te betalen.

Helpers betalen dezelfde sociale bijdragen als elke andere zelfstandige: in hoofdberoep, in bijberoep of als een zelfstandige bijverdienste als gepensioneerde. Deze sociale bijdragen worden berekend op basis van de bezoldiging die jij aan jouw helper toekent.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 22/08/2024

Nuttig voor jou