Wat zijn mijn boekhoudkundige verplichtingen als zelfstandige?

Een goede boekhouding is onontbeerlijk als zelfstandige. Langs de ene kant is dit belangrijk voor je fiscale verplichtingen. Langs de andere kant geeft jouw boekhouding een realistische kijk op de financiële situatie van je bedrijf. Zelfs als je een beroep doet op een account, is het belangrijk om je boekhouding regelmatig op te volgen.

Financieel

Als zelfstandige met een eenmanszaak, moet je in principe slechts een vereenvoudigde boekhouding voeren.

Was je omzet (exclusief btw) over het laatste boekjaar hoger dan 500.000 EUR? In dit geval is een volledige (dubbele) boekhouding verplicht.

Wat is een vereenvoudigde boekhouding?

Een vereenvoudigde boekhoud bestaat uit minstens drie dagboeken:

  • Het financieel dagboek (of kasboek). Hierin vermeld je alle inkomsten en uitgaven (zowel cash-verrichtingen als verrichtingen op je bankrekening);
  • Het aankoopboek. Dit bevat alle inkomende facturen met bewijsstukken;
  • Het verkoopboek. Hierin noteer je alle uitgaande facturen die je opmaakt.

Het financieel dagboek moet je dagelijks invullen. De aan-en verkoopboeken moet je op regelmatige basis updaten.

Naast deze drie dagboeken, moet je jaarlijks een inventarisboek opmaken. Dit is een gedetailleerd overzicht van het vermogen van je onderneming.

Het volstaat om jouw boekhouding elektronisch bij te houden.

TIP: Als UNIZO-lid krijg je een mooie korting bij Dexxter.

Wat met de jaarrekening?

Je bent verplicht om jaarlijks een jaarrekening op te maken. Als je werkt met een vereenvoudigde boekhouding, gelden geen formele vereisten voor jouw jaarrekening.

Als zelfstandige met eenmanszaak ben je niet verplicht om jouw jaarrekening te publiceren.

Een "regelmatige" boekhouding

Het houden van een vereenvoudigde boekhouding betekent niet dat je zomaar wat mag opnemen in jouw boeken en jaarrekening. Jouw boekhouding moet immers "regelmatig" zijn, wat betekent dat deze controleerbaar is. De fiscus moet de gegevens en resultaten van jouw boekhoudkundige verwerkingen a posteriori kunnen controleren.

Bovendien moet je boekhouding aangepast zijn aan de aard en omvang van je onderneming. Zij moet voldoende informatie verstrekken over alle verrichtingen in je bedrijf. Bewaar dus steeds de verantwoordingsstukken bij de verschillende verrichtingen (zoals facturen, rekeninguittreksels en afschrijvingstabellen).

 

het nieuwe UNIZO Startersplatform

Wil je graag meer hulp bij de opstart van je eigen zaak?

Check zeker het UNIZO Startersplatform, waar je je ondernemingsplan van A tot Z kan uitwerken.

 

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 22/08/2024

Wat zijn vaste kosten?

Vaste kosten zijn niet afhankelijk van de omzet. Het zijn dus de kosten die je maakt, ongeacht hoeveel je verkoopt of produceert.

De huur van een winkelpand bijvoorbeeld bedraagt elke maand evenveel, of er nu 1000 klanten komen of slechts 2. Andere vaste kosten zijn onder meer vervoerkosten, kantoorkosten, intresten op leningen, enz.

In werkelijkheid zijn de vaste kosten echter alleen constant binnen een bepaald productievolume. Als dit wordt overschreden, stijgen ook je vaste kosten: je zal dan een grotere ruimte moeten huren, meer personeel in dienst moeten nemen enz. 

Wil je graag meer info over de financiering van je onderneming?

Klik hier voor een individueel begeleidingstraject

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 30/07/2024

Wat zijn variabele kosten?

Variabele kosten zijn rechtstreeks verbonden met je ondernemingsactiviteit. Ze zijn afhankelijk zijn van het productie- en verkoopproces.

Houd je activiteit op, dan vallen de variabele kosten weg.

Naarmate je activiteit stijgt of daalt, zullen de variabele kosten in rechtstreekse verhouding stijgen of dalen volgen.

Grondstoffen zijn een goed voorbeeld: een bakker die dagelijks 200 broden verkoopt, moet dubbel zoveel grondstoffen aankopen als een collega die er maar 100 per dag verkoopt.

Je kan variabele kosten dus eenvoudig uitdrukken als een % van de omzet.

Ben je nog niet helemaal zeker van je opstart of van je idee? Volg dan dit stappenplan:

1. Schrijf je ondernemingsplan met het UNIZO Startersplatform

2. Onderzoek de haalbaarheid van je idee!

 

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 30/07/2024

Wat valt er onder diverse inkomsten?

Diverse inkomsten van onroerende aard

Deze inkomsten zijn de vergoedingen voor het onderverhuren van een deel of van de hele woning, die u zelf huurt. U wordt belast op het verschil tussen de huur en de huurlasten die u zelf moet betalen en het ontvangen huurgeld voor het onderverhuurde gedeelte.

Ontvangen uitkeringen tot onderhoud

Een klassiek voorbeeld is de alimentatievergoeding die u ontvangt bij echtscheiding. 80% van de ontvangen alimentatievergoeding is belastbaar (tegen het progressief tarief) bij de ontvanger van de alimentatie. Als tegenhanger kan diegene die de onderhoudsuitkering betaalt, 80% daarvan aftrekken.

Andere diverse inkomsten

Dit zijn inkomsten die u bekomt uit eerder toevallige prestaties of speculaties. Zij hebben niets te maken met uw gewone beroepsactiviteit. Ook meerwaarden op gronden en gebouwen, gerealiseerd binnen bepaalde termijnen, zijn mogelijk belastbaar.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 22/08/2024

Wat betekent netto-bedrijfskapitaal?

De eigen middelen en de vreemde middelen op lange termijn vormen samen de permanente en lange termijn financieringsbasis voor je onderneming

Dit is belangrijk, want in de praktijk kunnen sommige klanten niet betalen of betalen ze te laat, geraken sommige producten uit de voorraad niet verkocht, ... Met een positief netto-bedrijfskapitaal (m.a.w. voorraden, klantenvorderingen en beschikbaar geld zijn groter dan de vreemde middelen op korte termijn) kan je tegenslagen opgevangen en vermijd je dat je schulden op korte termijn (aan leveranciers, de bank, …) niet kan terugbetalen.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 30/07/2024

Wat is de liquiditeitspositie?

De liquiditeitspositie is de som van alle beschikbare activa op een bepaald moment. Het gaat hier dus over kasgeld, het geld op de bankrekening en eventueel andere beschikbare activa.

Een project dat op het einde van het jaar winstgevend is, kan in de loop van dat jaar geconfronteerd worden met een tekort aan liquide middelen. Inkomsten en uitgaven sluiten nu eenmaal zelden mooi op elkaar aan.

Ga dus zeker na of je voldoende ontvangsten hebt om je uitgaven te verrichten. Kan je met de inhoud van de kassa en het saldo van de bankrekening alle uitgaven aan? Zeker in de startperiode is dit niet evident.

Naarmate je omzet groeit, kunnen er financiële spanningen optreden. Meer klanten betekent immers ook: de noodzaak grotere stocks aan te leggen, meer openstaande facturen. Naargelang de zaken beter gaan, kan je als starter meer en meer in geldnood komen. Niet omdat je met verlies werkt, maar omdat er steeds meer geld in je exploitatiecyclus gaat ronddraaien.

Dit vertaalt zich vroeg of laat in een kredietbehoefte. Vaak is de winst bij aanvang immers onvoldoende om de steile opgang van een startende zaak te volgen. Het afremmen van de groei van je zaak is dan in veel gevallen een slechte oplossing. Een toegenomen kredietbehoefte is dus niet altijd een symptoom van een slechte gang van zaken, maar is soms noodzakelijk om de snelle groei van je zaak te ondersteunen. Een krediet wordt pas gevaarlijk als het moet dienen als reddingsoperatie.

De liquiditeitspositie is vooral belangrijk op maandbasis. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat je op jaarbasis winst maakt en op jaarbasis geen liquiditeitsproblemen hebt, maar gedurende het jaar wel grote krediettekorten kent. Dit zal dan blijken uit je maandelijkse liquiditeit. Stel dus zeker een liquiditeitsplan op maandbasis op!

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 30/07/2024

Wat zijn de 'normale' afschrijvingspercentages?

Volgende percentages worden algemeen beschouwd als “normaal”:

handelsgebouwen, kantoorgebouwen

 3%

nijverheidsgebouwen  5%
machines, uitrusting, inrichtingsmaterialen, ...  10%
informatica (hoofdzakelijk software)                         20%
voertuigen, motorfietsen                                               20%
klein materieel (kan ook computermateriaal zijn)                20 à 100%

Bij tweedehands voertuigen hangt de afschrijvingstermijn af van het aantal jaar dat je ermee denkt rond te rijden (meestal twee of drie jaar).

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 30/07/2024

Boekhouding in de kinderopvang

Een goede boekhouding voeren is meer dan een wettelijke verplichting. Het is onontbeerlijk, want het geeft het een realistische kijk op de financiële situatie van je bedrijf. Zonder goede boekhouding is een gezond bedrijfsbeheer onmogelijk. Ook als je een beroep doet op een externe accountant, volg je dus best ook zelf je boeken regelmatig op.

Vereenvoudigde of dubbele boekhouding

Naargelang de aard en de omvang van je bedrijf voer je één van volgende soorten boekhoudingen, dit is algemeen geldende wetgeving in Vlaanderen

  1. Voor eenmanszaken, vennootschappen onder firma, commanditaire vennootschappen en organisaties zonder rechtspersoonlijkheid met een omzet van kleiner dan 500.000 EUR volstaat een vereenvoudigde boekhouding. Ook voor kleine vzw's die voldoen aan een aantal criteria volstaat een vereenvoudigde boekhouding.
  2.  Voor eenmanszaken, vennootschappen onder firma, commanditaire vennootschappen en organisaties zonder rechtspersoonlijkheid met een omzet vanaf 500.000 EUR én voor alle andere vennootschappen (BV, NV, CV,…) is een volledige – dubbele- boekhouding verplicht. Ook vzw's die niet aan de criteria voldoen voor een vereenvoudigde boekhouding dienen een dubbele boekhouding te voeren. 

Naast deze algemene richtlijnen, is er echter ook specifieke wetgeving in de kinderopvang, waarbij aan bepaalde organisaties in functie van de hoogte van de ontvangen subsidies toch wordt opgelegd een dubbele boekhouding te voeren ongeacht hun ondernemingsvorm of omzet. Deze verplichtingen kan je verder op deze pagina terugvinden. Als kinderdagverblijf dien je rekening te houden met zowel de algemeen geldende regelgeving als met de specifieke regelgeving voor kinderopvang.

Wat houdt de vereenvoudigde boekhouding concreet in?
Bij een vereenvoudigde boekhouding moet je de volgende boeken bijhouden:

  • De financiële dagboeken geven een overzicht van alle contante verrichtingen (kasboek) en alle transacties via de bankrekening (bankboek).
  • In het aankoopboek hou je alle inkomende facturen bij.
  • In het verkoopboek noteer je alle uitgaande facturen.
  • Het inventarisatieboek is een gedetailleerde lijst van het werkelijke vermogen van een onderneming, die minimaal eenmaal per jaar moet worden opgemaakt.
  • Elk jaar wordt ook een interne jaarrekening opgesteld, maar je bent niet verplicht om deze openbaar te maken.

Wat komt er allemaal bij de dubbele boekhouding kijken?
Een volledige boekhouding omvat de volgende boeken:

  • In het dagboek of journaal schrijf je alle verrichtingen. Je kan ook hulpboeken gebruiken, zoals een aankoopboek of een verkoopboek, waarvan je maandelijks of per kwartaal de gegevens centraliseert in een centralisatieboek.
  • Het rekeningenstelsel is een gestructureerd plan waarin alle rekeningen worden ondergebracht. Je moet daarbij een vastgelegd rekeningenstelsel te volgen.
  • Je moet minstens elk jaar een inventaris opmaken en ook hier moet je de indeling van het rekeningstelsel respecteren.
  • Jaarlijks ben je ook verplicht om een jaarrekening neer te leggen bij de Nationale Bank, waarvan een afschrift wordt gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad.

In beide stelsels ben je verplicht een boekhouding te voeren die aangepast is aan de aard en omvang van je onderneming. Zij moet voldoende informatie verstrekken over alle verrichtingen in je bedrijf. Deze informatie krijg je uit de verantwoordingsstukken die naar de verschillende verrichtingen verwijzen (facturen, rekeninguittreksels, afschrijvingstabellen, enz.).

Overleg met je accountant
Een goede boekhouding voeren, is een tijdrovende klus. Maak daarom goede afspraken met je accountant over wat jij op jou neemt en wat je liever of beter door je accountant laat doen. Voor een lijst van accountant in jouw regio, kan je terecht bij de betrokken federaties: ITAA. Zorg ervoor dat je accountant op de hoogte is van de sector kinderopvang.

Het belang van een goede accountant

Een goede accountant is van belang voor een optimale financiële werking van een onderneming. Indien je voldoende kennis hebt, kan je een aantal zaken zelf bijhouden. Veel ondernemers kiezen er echter voor om een accountant te raadplegen die het nodige voor jou kan doen. Wat kan je precies verwachten van je accountant? En hoe kan je een goede accountant vinden?

In deze checklist Hoe vind ik een goede accountant? lijsten we op waar je op moet letten bij het zoeken naar een goede boekhouder in de kinderopvang. Het is belangrijk dat je ook voor advies kan rekenen op je boekhouder.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 21/11/2024

Fiscale verplichtingen in de kinderopvang

Verplichtingen voor kinderdagverblijven in subsidietrap 1

De organisator die de basissubsidie ontvangt, moet:

  • jaarlijks een begroting maken met een overzicht van de voorziene inkomsten en geschatte uitgaven.
  • een boekhouding gebruiken die de inkomsten en uitgaven voor de kinderopvang transparant afzondert.

Voor kleine organisaties is het echter vaak niet eenvoudig om uitgebreide documentatie te voorzien en zorgt dit voor een bijkomende administratie. Om deze reden stelde het agentschap Opgroeien samen met de vertegenwoordigers van de sector een schema op dat gebruikt kan worden. Aarzel niet om bij vragen of onduidelijkheden contact op te nemen.

Schema overzicht inkomsten en uitgaven gezinsopvang

Verplichtingen voor kinderdagverblijf in subsidietrap 2

Organisatoren op subsidietrap 2 dienen te voldoen aan de bij subsidietrap 1 vermeldde vereisten.

Daarnaast dienen organisatoren die volgens het wetboek verenigingen en vennootschappen of andere regelgeving een bedrijfsrevisor dienen aan te stellen, zijn verplicht de bedrijfsrevisor ook de doelmatige besteding van de subsidies te laten controleren en attesteren. 

Organisatoren met meer dan € 200.000 subsidies

De organisator die een subsidie ontvangt van het agentschap die het bedrag van 200.000 euro (tweehonderdduizend euro) op jaarbasis overschrijdt, voert - in het kader van de verplichting vermeld in het eerste lid - een boekhouding volgens het principe van dubbelboekhouden en voegt een uitbreiding bij zijn rekeningstelsel. Hij maakt een jaarlijks financieel verslag op dat bestaat uit:

  1. een goedgekeurde jaarrekening;
  2. een resultatenrekening, opgesplitst voor hetzij groepsopvang, hetzij gezinsopvang;
  3. een lijst van alle subsidiebedragen, gelinkt aan kinderopvang, die toegekend zijn door een overheid, met vermelding van de toekennende overheid en het doel van de subsidie.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 26/12/2023

Nuttig voor jou