In principe kan in België elke vennootschap en iedereen die meerderjarig is, personeel aanwerven en zich dus werkgever noemen. Een werknemer is dan iemand die zich verbindt om tegen loon en onder gezag van een werkgever arbeid te verrichten.
Er zijn in totaal meer dan 30 werknemersstatuten, waarvan de belangrijkste de arbeiders en de bedienden zijn. Maar ook dienstboden, huispersoneel, leercontracten en jobstudenten komen vaak voor. We beperken ons hier verder tot het vast aanwerven van een arbeider of bediende, tot nader order nog steeds verschillende statuten, gebaseerd op ‘handenarbeid’ of ‘hoofdarbeid’.
Zeker in bepaalde beroepen (bakkers, kappers…) werken veel zelfstandigen met een leercontract: een speciaal contract waardoor jongeren van 15 tot 18 jaar, naast hun algemene vorming, ook praktische ervaring kunnen opdoen om later al dan niet zelfstandig dit beroep uit te oefenen. De loonkost van een leerling is aanzienlijk lager dan die van een gewone werknemer, maar u moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen en werken onder toezicht van een leersecretaris. Info: www.leertijd.be.
Een interessante en nog te weinig gebruikte formule is de IBO, de individuele beroepsopleiding op de werkvloer, onder toezicht van de VDAB. U betaalt daarvoor geen loon of RSZ, enkel een productiviteitsvergoeding. Maar als de opleiding, die 1 tot 6 maanden kan duren, succesvol wordt afgerond, bent u wel verplicht om de werknemer onmiddellijk een contract voor onbepaalde duur te geven en hem minstens even lang in dienst te houden als de duur van de opleiding. Info: www.vdab.be/ibo.
Opgelet: mensen die niet onder uw gezag werken, zoals een zelfstandige, kunt u uiteraard niet als werknemer aanwerven.
Een gepensioneerde kan wel, maar die mag maar tot een bepaalde inkomensgrens bijverdienen, anders wordt het pensioen verminderd met het percentage waarmee het grensbedrag van de toegelaten arbeid wordt overschreden of zelfs helemaal geschorst. Sinds 2015 mogen gepensioneerden die ofwel een loopbaan van 45 jaar hebben, ofwel de leeftijd van 65 jaar bereikt hebben, onbeperkt bijverdienen. Info: Mag ik nog bijverdienen als ik op pensioen ben? | RSVZ.
Uw echtgenote kan als werknemer werken, als een gezagsrelatie kan worden aangetoond.