Iedereen die iets ontvangt uit het bezit van een overledene, moet erfbelasting betalen op de waarde van die goederen. VLABEL is bevoegd voor de inning van deze erfbelasting. Als je een eenmanszaak of vennootschap erft, is dit niet anders.
Ook op de nettowaarde van die eenmanszaak of vennootschap moet je erfbelasting betalen. Erf je de zaak van je vader, moeder of zelfs oom? Weet je hoeveel erfbelasting je moet betalen? Weet je dat er een verlaagd tarief bestaat en voor wie dat tarief geldt? Hieronder zetten we alles eens op een rijtje.
Let op: de onderstaande regels gelden in Vlaanderen. De regels voor Brussel vind je hier.
Ik erf, hoeveel moet ik betalen?
Hoeveel erfbelasting je als erfgenaam moet betalen, hangt af van twee factoren.
- Eerst en vooral wordt de te betalen erfbelasting berekend op basis van de waarde van de erfenis. Net als bij de personenbelasting wordt met een systeem van schijven gewerkt. Hoe meer een erfgenaam erft, hoe sneller die in de hoogste schijven belandt en hoe hoger het bedrag aan erfbelasting zal zijn.
- Verder wordt de erfbelasting bepaald op basis van de graad van verwantschap met de overledene. Zo betalen kinderen, kleinkinderen, ouders en partners de laagste erfbelasting. Wanneer het om een vererving gaat tussen ooms, tantes, neven en nichten of niet-familieleden, kan de belasting al snel oplopen tot meer dan de helft van de waarde van de erfenis.
Bij de vererving van een familiale eenmanszaak of vennootschap, kan je gebruik maken van een 'gunstregime' of een verlaagd tarief in de erfbelasting.
Waarom een gunstregime?
De erfbelasting kan hoog oplopen. Vroeger was dit bij de opvolging van een eenmanszaak of vennootschap niet anders. Het streven naar continuïteit van ondernemingen en een duurzame tewerkstelling heeft de overheid echter het geweer van schouder doen veranderen. Het kan niet de bedoeling zijn dat kinderen die een bedrijf van hun ouders erven, er zoveel erfbelasting op moeten betalen dat ze de zaak niet eens kunnen behouden. Daarom werd dat gunstregime in het leven geroepen.
Het voordeeltarief is er om de opvolging van familiebedrijven te stimuleren en het voortbestaan ervan te garanderen. Wanneer een bedrijfsleider tijdens zijn leven niet tot schenking is overgegaan, beschikken zijn/haar erfgenamen op die manier over een "vangnet". Dit is ook belangrijk voor de werknemers die in het bedrijf tewerkgesteld zijn.
Erf ik ook aan een verlaagd tarief?
Niet iedereen kan zomaar gebruik maken van het verlaagde tarief. Om in aanmerking te komen voor het gunstregime, moet je verwant zijn met de overledene.
- Voor erfenissen in rechte lijn of tussen partners betaalt de erfgenaam 3% erfbelasting op de nettowaarde van het familiebedrijf.
- In de andere gevallen moet de erfgenaam 7% erfbelasting betalen op de nettowaarde van het bedrijf.
Voorbeeld: erf je van jouw ouders een eenmanszaak met een nettowaarde van 500.000 EUR? Dan moet je daar slechts 15.000 EUR erfbelasting op betalen.
Om te kunnen blijven genieten van het gunstregime, moet gedurende een periode van 3 jaar na het overlijden van de erflater voldaan worden aan onderstaande voorwaarden.
Voor familiale eenmanszaken:
-
Je moet de eenmanszaak nog 3 jaar na het overlijden verderzetten;
-
Het vastgoed van de onderneming dat je aan het verminderde tarief overgedragen kreeg, mag niet hoofdzakelijk als woning gebruikt worden.
Bij familiale vennootschappen:
-
Je moet de vennootschap tot drie jaar na het overlijden van de erflater verderzetten. Voor elk van die drie jaren moet je een jaarrekening opmaken en neerleggen;
-
Het kapitaal van de familiale vennootschap mag in de 3 jaar na het overlijden niet dalen door uitkeringen of terugbetalingen. Zo niet, wordt de uitkering of terugbetaling aan het normale tarief belast;
-
Er moet sprake zijn van een reële economische activiteit;
-
De zetel van de vennootschap moet gedurende 3 jaar na het overlijden binnen de Europese Economische Ruimte behouden blijven.
VLABEL controleert na verloop van 3 jaar of alle voorwaarden voldaan zijn. Als dat niet het geval is, vervalt het gunstregime en worden de normale tarieven toegepast. Zoals je hieronder kan zien, klimmen die snel de hoogte in.
Wat zijn de normale erfbelastingtarieven?
Voor wie niet van het gunstregime kan genieten, zijn dit de normale tarieven bij erfenissen in rechte lijn of tussen partners:
|
Nettowaarde
|
Tarief
|
|
0,01 tot 50.000 EUR
|
3%
|
|
50.000,01 tot 250.000 EUR
|
9%
|
|
Vanaf 250.000,01 EUR
|
27%
|
Bij erfenissen tussen andere familieleden gelden onderstaande tarieven:
|
Nettowaarde
|
Broers & zussen
|
Ooms, tantes, neven, nichten
|
|
0,01 tot 35.000 EUR
|
25%
|
25%
|
|
35.000,01 tot 75.000 EUR
|
30%
|
45% |
|
Vanaf 75.000,01 EUR
|
55%
|
De verschillen tussen de normale tarieven en het verlaagd tarief zijn dus groot. Een voorbeeld:
- Erf je van jouw broer een zaak waarvan de nettowaarde meer dan 75.000 EUR bedraagt? Dan betaal je maar liefst 55% erfbelasting. Voor een bedrijf dat 500.000 EUR waard is, geldt een erfbelasting van wel 254.500 EUR.
- Als je hetzelfde bedrijf van jouw vader of partner erft, moet je 87.000 EUR erfbelasting betalen.
- Een groot verschil in vergelijking met de 15.000 EUR die je moet betalen als het gunstregime van toepassing is.
Wat met schenkingsrechten?
Om je erfgenamen van erfbelasting te sparen, kan je jouw zaak al schenken tijdens jouw leven. Ook voor schenking geldt er een regeling voor familiebedrijven.
Er geldt een volledige vrijstelling van schenkbelasting voor het schenken van een familiale eenmanszaak of vennootschap. De begunstigde van jouw schenking moet dus 0% schenkbelasting betalen. Dit is het figuurlijke duwtje in de rug dat bedrijfsleiders moet aansporen om tijdens hun leven al na te denken over eventuele opvolging.
De toepassingsvoorwaarden voor de vrijstelling van schenkbelasting zijn dezelfde als diegene voor het verlaagd tarief in de erfbelasting.
Voor meer informatie, kan je terecht bij jouw notaris en op de website van VLABEL.
