Ondernemersvertrouwen blijft zwaar onder nul, hoge loonkost is grootste bezorgdheid.
“Nu maatregelen nemen of later een verpletterende verantwoordelijkheid dragen."
Het ondernemersvertrouwen stijgt zeer licht maar blijft zwaar onder nul. Dat blijkt uit de nieuwste KMO-Barometervan UNIZO die voor het elfde kwartaal op rij een negatieve score opmeet. UNIZO bevroeg daarvoor 660 Vlaamse ondernemers. Kmo’s zijn het meest pessimistisch over de economie (-38,5 procentpunt), laattijdige betalingen (-18,8 pp) en hun actuele rendabiliteit (-14,9 pp). Gevraagd naar de prioriteiten voor de regeringsonderhandelaars staat bij de werkgevers het aanpakken van de hoge loonkosten afgetekend op de eerste plaats. “Een zeer duidelijk signaal van ondernemend Vlaanderen om in te grijpen in ons model van loonvorming”, zegt topman Danny Van Assche. Voor eenmanszaken, waar de hoge belastingen de grootste prioriteit zijn, pleit de ondernemersorganisatie voor het invoeren van een ondernemersaftrek.
Met een KMO-Barometerscore van -7,2 procentpunt is er na de kostencrisisjaren 2022-2023 nog steeds geen sprake van een herstel van het ondernemersvertrouwen bij kmo’s in Vlaanderen. Het valt op dat sinds begin 2022 de score voor de indicator tevredenheid over de economie sterk negatief is en ook blijft (gemiddeld -40 procentpunt sinds begin 2023 t.e.m. huidig kwartaal). Ondernemers werden de voorbije jaren geconfronteerd met een flink hogere kostendruk door duurdere inputfactoren, stijgende energieprijzen en loonkostenschokken. Dat zette druk op kmo’s om de gestegen kosten door te berekenen in de verkoopprijzen, om te besparen op andere soorten kosten of investeringen, om financiële reserves aan te spreken of om in te boeten aan rendabiliteit
Op de vraag welke thema’s dé inzet moeten zijn van de regeringsonderhandelingen op de verschillende niveaus, waarbij respondenten er maximaal 2 konden aanvinken uit een lijst van 13, vinkt 56% van de kmo’s met werknemers de optie ‘daling loonkosten’ aan. Op plaats 2 staat lagere belastingen (28%) en op plaats 3 een efficiëntere overheid (22%). Bij zelfstandigen zonder personeel staat lagere belastingen (42%) op plaats 1.
“De vraag om iets te doen aan de hoge loonkosten wordt al lang gesteld door onze ondernemers. We vragen de onderhandelaars voor de nieuwe federale regering dan ook om een beveiliging in te voeren voor inflatieschokken”, zegt topman Danny Van Assche.
“De sense of urgency moet er echt zijn, want het inflatiespook is er nog steeds met inflatiecijfers die dubbel zo hoog liggen als gemiddeld in de periode 2012-2020. En in vergelijking met de buurlanden is ook het Belgische kerninflatiecijfer significant hoger, wat wijst op een loonprijsspiraal. Een nieuwe inflatieschok zal ondernemingen opnieuw confronteren met een tsunami aan loonindexatie(s). De voorbije twee jaar kenden we een stijging van de loonkosten met 12,5 procent. Dat kunnen onze ondernemers niet nog een keer trekken. Nieuwe inflatieschokken door externe factoren zijn in de nabije toekomst verre van uit te sluiten: denk aan de oorlog in Oekraïne of de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. Het is aan de nieuwe beleidsmakers om tijdig te anticiperen. Gouverner, c’est prévoir."
Politiek draagvlak
De enige manier om dergelijke loonschokken te vermijden is het Belgische systeem van automatische loodindexering aan te pakken. “We zijn hierin quasi uniek", zegt Van Assche. "Een verbod op dat automatisme op korte termijn zal politiek gezien waarschijnlijk niet mogelijk zijn, maar sommige partijen hebben in hun partijprogramma’s wel voorstellen om de gevolgen van de hoge inflatie voor de lonen af te remmen, bijvoorbeeld door iets te doen aan de samenstelling van de indexkorf. De kaarten voor de nieuwe federale regering liggen goed. het is nu maatregelen nemen of later een verpletterende verantwoordelijkheid dragen. Of blijven we ernaar kijken terwijl we ons land concurrentieel de afgrond inrijden?”
Naast het voorkomen van loonschokken benadrukt UNIZO nogmaals de noodzaak van een fiscale hervorming die werken meer lonend maakt. Ook wie onderneemt moet gesteund worden, daarom pleit de organisatie voor een ondernemersaftrek.
“Niet enkel werknemers, maar ook ondernemers zonder vennootschap worden belast in de personenbelasting. Een ondernemersaftrek van 20% op de belastbare winst - met een jaarlijks maximum van 20.000 euro – kan zelfstandige ondernemers tot 10,70 procentpunt van hun belastingen besparen. Een welkome steun nu de rendabiliteit onder druk ligt en zo verkleint het verschil in belastingdruk tussen vennootschappen en eenmanszaken", besluit Danny Van Assche.
